خانواده‌ای که برای فرزند خود وقت نگذارد، فضای مجازی جایگزین آن می‌شود
به گزارش خبرگزاری آنا؛ ظهر امروز، نشست تخصصی «آیندۀ فرزندان در عصر هوش مصنوعی و آمادگی خانواده‌ها» با حضور جمعی از پژوهشگران، مربیان و فعالان حوزه تربیت رسانه‌ای برگزار شد. آسیه یازرلو، مدرس سواد رسانه‌ای، در این نشست با تأکید بر نقش بنیادین خانواده‌ها در تربیت رسانه‌ای کودکان، به بیان تجربیات و یافته‌های خود پرداخت.
خانواده‌ها هنوز فرزندان خود را نمی‌شناسند
یازرلو گفت: «به عنوان مدرس، نیاز دارم صدایم شنیده شود. یکی از اهدافی که در این مدت دنبال کرده‌ام، این بود که متوجه شدم میزان درگیری کودکان با رسانه‌ها بسیار زیاد است. شما به درستی به موضوع کنشگری و سواد رسانه‌ای اشاره کردید، اما در حوزه رسانه، فعالیت‌های ما بسیار محدود بوده است.»
او به تجربه برگزاری دوره کنشگری در یکی از دبیرستان‌های فرهنگ اشاره کرد و افزود: «دانش‌آموزان نمی‌دانستند کنشگری چیست، سواد رسانه‌ای یعنی چه، و رسانه دیجیتال چه مفهومی دارد. همچنین در مصاحبه تلویزیونی با کودکان سه تا نه ساله، پاسخ‌هایی مانند «گوشی را مامان برایمان می‌خرد’ دریافت کردم. هر کودک اینترنت را به شیوه‌ای متفاوت توضیح می‌داد، اما نتیجه نهایی این بود که خانواده‌ها هنوز فرزندان خود را به درستی نمی‌شناسند.»
تربیت از خانواده آغاز می‌شود
یازرلو با تأکید بر ضرورت آموزش خانواده‌ها گفت: «تربیت از سه بخش تشکیل می‌شود: ۷۰ درصد خانواده، ۲۰ درصد مدرسه، و ۱۰ درصد جامعه. اگر بخواهیم جامعه‌ای فعال و مؤثر داشته باشیم، ابتدا باید روی خانواده‌ها کار کنیم.»
او با اشاره به تجربه تدریس به دانش‌آموزان پایه دهم و یازدهم افزود: «دانش‌آموزان بار‌ها گفته‌اند که ابتدا باید با پدر و مادرشان صحبت کنند. مشکل اصلی اینجاست: اگر قرار باشد دختر یا پسر من در فضای مجازی فعالیت کند یا با ابزارهای دیجیتال ارتباط بگیرد، اما خانواده برای او وقت نگذاشته باشد، چگونه می‌توان انتظار تعامل مؤثر داشت؟»
تعامل خانوادگی؛ حلقه گمشده تربیت رسانه‌ای
یازرلو گفت: «من خودم مادری هستم که دخترم امسال در سن ۱۸ سالگی وارد دانشگاه شده است. او دقیقاً همین حرف‌ها را می‌زند، چون در بسیاری از خانواده‌ها تعامل وجود ندارد.»
او به آخرین پژوهش خود اشاره کرد و توضیح داد: «این پژوهش بر روی ۳۸۴ خانواده تهرانی انجام شد و حدود دو هفته پیش به پایان رسید. موضوع پژوهش بررسی رفتار رسانه‌ای خانواده‌ها در پلتفرم فیلیمو بود. یافته‌ها نشان داد که در روز‌های عادی، خانواده‌ها به‌طور میانگین روزی ۲ ساعت و در روز‌های تعطیل تا ۴ ساعت از این رسانه استفاده می‌کنند.»
جذابیت هوش مصنوعی برای کودکان؛ چالش جدید والدین
یازرلو گفت: «خانواده‌هایی که بیشتر در فضای مجازی فعالیت دارند، در حوزه هوش مصنوعی نیز فعال‌ترند و نگرانی‌های بیشتری نسبت به تربیت فرزندانشان ابراز می‌کنند. ۵۴ درصد از خانواده‌ها اعلام کردند که حتی نمی‌دانند فرزندانشان در گوشی‌هایشان چه چیزی را مشاهده می‌کنند، و این بسیار نگران‌کننده است.»
او افزود: «کودکان به هوش مصنوعی علاقه‌مندند، چون جذاب است و اصطلاحات پیچیده‌ای به کار می‌برد. اما وقتی مادر می‌گوید ‘ببخشید، حالش را ندارم’، کودک از گفتوگو منصرف می‌شود. شاگردانی دارم که در سطح بین‌المللی تدریس می‌کنند، دانشجوی دکترا هستند، وکیل هستند، اما وقتی فرزندشان با آنها صحبت می‌کند، نمی‌دانند چگونه پاسخ دهند.»
اعتماد به نفس در نوجوانی شکل می‌گیرد
یازرلو با تأکید بر نقش خانواده در شکل‌گیری اعتماد به نفس کودکان گفت: «اعتماد به نفس در کودکان در سنین ۱۶ تا ۱۸ سالگی شکل می‌گیرد. اگر این مرحله را پشت سر گذاشته باشند، دیگر نمی‌توان به‌راحتی آن را تقویت کرد. بسیاری از خانواده‌ها زمانی که با فرزندشان صحبت می‌کنند، گریه می‌کنند، چون متوجه می‌شوند که کودک خود را نمی‌شناسند.»
او گفت: «وقتی از کودکان پرسیدیم اگر قرار باشد در خانه قانونی وضع کنند، چه قانونی را انتخاب می‌کنند، پاسخ دادند: ‘می‌خواهم از مامان درباره گوشی سؤال بپرسم و جواب بگیرم. ’ این یعنی باید ابتدا روی خانواده‌ها کار کرد.»
آموزش‌های ابتدایی؛ پیش‌نیاز ورود به فضای دیجیتال
یازرلو گفت: «اگر من به عنوان مادر به فرزندم یاد ندهم که چگونه در خیابان شلوغ حرکت کند، یا چگونه از سرویس بهداشتی استفاده کند، چگونه می‌توان انتظار داشت که در فضای دیجیتال عملکرد مناسبی داشته باشد؟»
او با اشاره به تجربیات پژوهشی خود گفت: «پژوهش‌های زیادی انجام داده‌ام. شخصاً تجربه‌هایی درباره حافظه و هیجان داشته‌ام. با اساتید مختلف درباره هوش هیجانی صحبت کرده‌ام و آموخته‌ام که باید برای فرزندان وقت گذاشت. حوزه واقعیت و تقلب، اطلاعات زیادی در اختیار ما قرار می‌دهد، اما باید بدانیم چگونه از آن استفاده کنیم.»
ترس کودکان از ناشناخته‌ها؛ نقش جست‌و‌جو در کاهش اضطراب
یازرلو افزود: «در حوزه سواد رسانه‌ای، کودک ابتدا می‌ترسد، اما وقتی در گوشی جست‌و‌جو می‌کند و شخصیت مورد نظر را می‌بیند، ترسش از بین می‌رود. ما چقدر می‌توانیم فیلتر بگذاریم؟ چقدر می‌توانیم فعالیت‌های بیرونی را کنترل کنیم؟ کودکان تشخیص می‌دهند که یک شخصیت واقعی است یا نه، اما آیا همه پدر و مادر‌ها این توانایی را دارند؟ خیر، چون هر یک از ما در شاخه‌ای تخصص داریم، معلم، پرستار، وکیل اما شاید در حوزه دیجیتال یا هوش مصنوعی تخصصی نداشته باشیم.»
وی در پایان گفت: «در حال حاضر، تنها کاری که می‌توان انجام داد، تمرکز بر خانواده‌هاست. ابتدا باید خانواده را آماده کرد، طرحی برای آموزش خانواده‌ها داشت، و به آنها آموزش داد.»
انتهای پیام/
