سیر تحولی ادبیات کودک از آغوش تا آگاهی
فاطمه زارع مدیرگروه رشته علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری آنا به مناسبت روز ادبیات کودکان و نوجوانان با بیان اهمیت بنیادین ادبیات کودک در شکل‌گیری شخصیت انسان از نقش آن در توسعه سواد رسانه‌ای نسل نو، تفاوت‌های ادبیات دیروز و امروز و نیز ضرورت وجودی این گونه ادبی سخن گفت.
وی در پاسخ به این پرسش که ادبیات کودک از چه زمانی شکل گرفت، اظهار کرد: از نخستین مادر و کودکی که پا به این کره خاکی گذاشتند، ادبیات کودکان متولد شد؛ زیرا مادران برای آرام کردن کودکانشان لالایی می‌خواندند و این آغاز ادبیات کودکان بود.
مدیرگروه رشته علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد افزود: اگرچه به‌طور رسمی و مدون، ادبیات کودک در قرون اخیر شکل گرفت؛ اما ریشه‌های آن بسیار کهن است. از افسانه‌ها و اسطوره‌ها تا قصه‌های عامیانه‌ای که نسل‌به‌نسل منتقل شده‌اند و با گذشت زمان، این قصه‌ها ساختارمند شدند، نویسنده پیدا کردند و در قالب کتاب، شعر و نمایش‌های ویژه کودک، رسمیت گرفتند.
زارع با بیان اهمیت بالای ادبیات کودک اضافه کرد: ادبیات کودک فقط سرگرمی نیست؛ بستری برای یادگیری، درک احساسات، شناخت مفاهیم اخلاقی و اجتماعی و حتی تقویت تخیل است.
این مدرس درس «قصه‌گویی و نمایش خلاق» ادامه داد: کودک از راه داستان، دنیا را لمس می‌کند، احساساتش را می‌شناسد و راه مواجهه با مسائل مختلف را می‌آموزد. بدون ادبیات، دنیای کودکان تهی از رنگ، خیال و فهم خواهد بود.
چگونه می‌توان در دوران جنگ شناختی، سواد رسانه‌ای کودکان را ارتقا داد؟
زارع در این‌باره گفت: در عصر بمباران اطلاعات و رسانه‌های گوناگون، ادبیات کودک به ما فرصتی می‌دهد تا کودکان را با دروازه‌های درست اندیشیدن آشنا کنیم.
وی افزود: اگر کودکان با داستان‌های درست، شخصیت‌های الگو و روایت‌هایی که تفکر انتقادی را تقویت می‌کنند آشنا شوند، بهتر می‌توانند در برابر فریب‌های رسانه‌ای مقاومت کنند. قصه‌هایی که در دل خود پرسش، تحلیل و انتخاب دارند، قدرت تشخیص و قضاوت را در کودک رشد می‌دهند.
عضو هیئت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد در پاسخ به این پرسش که تفاوت ادبیات کودک در گذشته و امروز چیست؟ بیان کرد: در گذشته ادبیات کودک بیشتر حالت پندآموز و مستقیم‌گو داشت؛ شخصیت‌ها اغلب خوب یا بد بودند و پایانی آموزنده انتظار می‌رفت.
وی ادامه داد: امروز ادبیات کودک چندلایه، بینارشته‌ای و چندرسانه‌ای شده است. داستان‌ها تلاش می‌کنند نه فقط آموزش دهند، بلکه مخاطب را به درک و تجربه‌ی شخصی سوق دهند و موضوعاتی مثل محیط‌زیست، هویت، فناوری و صلح، جایگاه برجسته‌ای یافته‌اند.
زارع خاطرنشان کرد: ادبیات کودک از چند جنبه مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ ادبیات برای کودک و نوجوان، درباره کودک و نوجوان از کودک و نوجوان که هریک تخصص خاصی را می‌طلبد، منظور از مورد سوم نویسندگان در سن کودک و نوجوان است که در چند دهه اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
انتهای پیام/
