تئاتر بریتانیا بالاخره از فلسطین حمایت کرد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا به نقل از نشریه دیزد دیجیتال، تابستان ادینبرو معمولاً با جشنواره‌های پرشمار تئاتر، فیلم، کتاب و موسیقی ناشنوایان پرهیاهوست. اما در حاشیه این ازدحام، تئاتری در محله «مورنساید» اثری را روی صحنه برده که سکوت دیرینه تئاتر بریتانیا درباره فلسطین را به چالش می‌کشد.

نمایش «راه‌رفتن روی طناب باریک» مجموعه‌ای از چهار اجرای کوتاه است که مستقیماً به موضوع نسل کشی در غزه و سانسور مرتبط با آن در عرصه هنر‌های نمایشی می‌پردازد.

بسیاری از هنرمندان فلسطینی و حامیانشان معتقدند تئاتر‌های بزرگ بریتانیا از پرداختن به این موضوع سر باز زده‌اند؛ چه به دلیل ترس از جنجال رسانه‌ای و چه به خاطر منافع مالی و حمایت شرکت‌هایی که خود در این بحران شریک هستند. این در حالی است که همان تئاتر‌ها پیش‌تر درباره مسائلی، چون برگزیت، حمله روسیه به اوکراین یا حقوق اقلیت‌های جنسی موضع گرفته بودند.

همین دوگانگی، به گفته بازیگر فلسطینی-ایرلندی «سارا آقا»، نشانه‌ای از «استاندارد یک بام دو هوا» در مواجهه با مسئله فلسطین است.

نمایش‌های «راه‌رفتن روی طناب باریک» بخشی از جشنواره بین المللی ادینبرو بودند و در خلال اجرا، حقایق روز درباره غزه روی پرده نقش می‌بست.

یکی از نویسندگان این مجموعه، «جوئل ساموئلز» نمایشنامه نویس و عضو گروه «وایت کایت کالکتیو»، تأکید می‌کند که ترس از برچسب «تروریسم» یا «یهودستیزی» عملاً هر گونه کار صریح درباره فلسطین را در تئاتر رسمی بریتانیا فلج کرده است.

منتقد باسابقه «کیت مک‌کنا» نیز به این نکته اشاره دارد که حتی یک نمایش تازه درباره فلسطین در بیش از ۳۰ سالن وست‌اند لندن روی صحنه نرفته است. با وجود این سکوت رسمی، صدا‌های اعتراضی در جامعه تئاتر بریتانیا رو به افزایش است.

صد‌ها هنرمند با امضای طومار‌ها و نامه‌های سرگشاده، خواستار قطع حمایت مالی از شرکت هایی، چون «بارکلیز» شده‌اند که از جنگ در غزه سود می‌برند. برخی نویسندگان نیز آثار خود را از سالن‌های مرتبط با این شرکت‌ها پس گرفته‌اند. 

در لندن، سالن‌های کوچکی، چون «بوش» و «آرکولا» میزبان آثار صریح فلسطینی شده‌اند و گروه‌هایی مانند وایت کایت کالکتیو نمایش‌های حمایتی برگزار کرده‌اند. همچنین، سالن‌هایی مانند «رویال کورت» و «باربیکن» با اجرای آثاری مرتبط با فلسطین نشان داده‌اند که بخشی از بدنه تئاتر همچنان پذیرای صدا‌های سانسورنشده است.

اما مانع اصلی همچنان کمبود منابع مالی است. از سال ۲۰۱۰ به بعد، بودجه دولتی هنر در بریتانیا به شدت کاهش یافته و نزدیک به نیمی از سالن‌های تئاتر در معرض تعطیلی قرار گرفته‌اند. این شرایط بسیاری از نهاد‌های فرهنگی را ناچار کرده تا از حامیان مالی بزرگ ـ حتی آن‌هایی که با جنگ غزه پیوند دارند ـ کمک بگیرند. همین وابستگی مالی، استقلال سیاسی و اخلاقی تئاتر را زیر سؤال برده است.

با این حال، جشنواره حاشیه‌ای «فرینج فلسطین» در پورتوبلو، که امسال بخشی از جشنواره ادینبرو بود، تصویری متفاوت ارائه داد؛ جایی که هنرمندان بدون سانسور به فرهنگ و مقاومت فلسطینی پرداختند و حتی در نمایش‌هایی بدون ارتباط مستقیم، شعار «فلسطین آزاد» از صحنه طنین‌انداز شد.

مک‌کنا معتقد است شکاف در بدنه تئاتر بریتانیا رو به گسترش است: «این سکوت بالاخره شکسته خواهد شد. همه مدیران تئاتر به فکر منافع مالی کوتاه‌م دت نیستند. یکی از سالن‌های بزرگ دیر یا زود جرئت خواهد کرد و نامش را با اجرای اثری درباره فلسطین ماندگار خواهد ساخت.»