از غزه تا قبرهای دسته جمعی دوران جنگ؛ چگونه هنر به سلاحی برای حافظه و اعتراض تبدیل میشود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا به نقل از نیو ایندیا اکسپرس، در بحبوحه جنگهای بی رحمانه و خشونتهای بیپایان، هنرمندان از دل رنج و اندوه خود آثاری خلق میکنند که نه تنها به اعتراض تبدیل میشود، بلکه حافظه جمعی نسلها را نیز زنده نگه میدارد.
هنر، از دیرباز، قدرتی داشته که ساختارهای قدرت و حاکمیت را به چالش بکشد و با به تصویر کشیدن فجایع انسانی، پیام صلح و عدالت را در جهان پخش کند.
آثاری مانند نقاشی ضدجنگ «گرنیکا» از پیکاسو و رمان «وداع با اسلحه» اثر ارنست همینگوی، نمونههای تاریخی این نقش مهم هنر در روایت درد و بی عدالتی جنگها هستند.
جنگهای مختلف از جنگ داخلی روسیه، جنگ جهانی اول و دوم گرفته تا درگیریهای معاصر مانند جنگ روسیه و اوکراین، بحران غزه و جنگ داخلی میانمار، همواره بیشترین آسیب را به مردم بی گناه وارد کردهاند.
اگرچه اخبار این فجایع از طریق رسانهها به گوش جهانیان میرسد، اما بسیاری از ما به دلیل دوری جغرافیایی یا احساس ناتوانی، از پذیرش این واقعیتها سر باز میزنیم.
در چنین شرایطی، هنر با نقاشی، شعر، ادبیات و عکاسی توانایی به چالش کشیدن وضعیت موجود و ایجاد آگاهی و همدلی را دارد.
یکی از هنرمندان برجسته، به نام ویجیتاران که خود تجربه آوارگی در جنگ داخلی سریلانکا را داشته، از طریق آثارش غم و درد قربانیان جنگ را به تصویر میکشد.
او هنر را وسیلهای برای آموزش و درک متقابل میداند و معتقد است وقتی هنر به دست مردم عادی میرسد، تبدیل به ابزاری سیاسی و اجتماعی میشود.
جیتا کارثیکیان، هنرمند دیگری، معتقد است هنر باید مستند زمان خود باشد و به عنوان صدای جمعی کسانی که از جنگ و خشونت آسیب دیدهاند، عمل کند. آثار او به شکلی ملموس نشاندهنده خرابیها و ویرانیهایی است که جنگها بر جهان گذاشتهاند.
تراتسکی مارودو ماروتاپان نیز با یادآوری خاطرات تلخ جنگهای داخلی، نقاشیها و کتابهای خود را به ثبت درد و رنج مردم اختصاص داده و میگوید برای هنرمند، سکوت ممکن نیست.
در عین حال، واسوگی بشکار، سردبیر یک نشر، هنر را فضایی برای آزادی و دموکراسی میداند، اما به مشکلات هنرمندان در کشورهایی مانند هند اشاره میکند که هنگام نقد ساختارها، با سرکوب مواجه میشوند.
او تأکید میکند که هنر بدون سیاست، قدرت تأثیرگذاری ندارد و رفع محدودیتها به هنرمندان اجازه میدهد صدای خود را آزادانه بیان کنند.
در نهایت، این آثار هنری نه تنها بازتابی از درد و رنج دوران جنگاند، بلکه ابزار قدرتمندی برای حفظ تاریخ، بیداری وجدان و درخواست عدالت به شمار میروند.
انتهای پیام/