چرا آغاز امامت مهدی (عج) در غیبت رقم خورد؟ / آیا ما همان شیعیان آغاز غیبت هستیم؟

گروه فرهنگ خبرگزاری آنا؛ در هیاهوی تاریخ و پیچ‌وخم‌های اعتقاد، لحظه‌ای سرنوشت‌ساز وجود دارد که مسیر شیعه را دگرگون کرد: آغاز امامت آخرین منجی، حضرت مهدی (عج)، پس از شهادت جانسوز امام حسن عسکری (ع). این نقطه عطف، علاوه بر یک تغییر تاریخی، آزمونی بزرگ برای ایمان و صبر شیعیان بود. چگونه ارتباط شیعیان با امامشان در دوران غیبت شکل گرفت؟ نقش نواب خاص چه بود؟ و چگونه دشمنان تلاش کردند نور این امامت را خاموش کنند؟

برای واکاوی این سؤالات بنیادین و رمزگشایی از پیام‌ها و وظایف ما در دوران انتظار، به سراغ «حجت‌الاسلام سیدعباس موسوی مطلق» استاد اخلاق و پژوهشگر دینی رفتیم تا در گفت‌وگویی صریح و روشنگر، پرده از اسرار آغاز امامت حضرت ولی‌عصر (عج) برداریم و با پیوند آن به مفهوم انتظار، چراغ راهی برای شیعیان امروز بیابیم.

راز غیبت: امتحانی عظیم در کوران تاریخ شیعه!

*آغاز امامت امام زمان (عج) پس از شهادت امام حسن عسکری (ع) چه معنای تاریخی و اعتقادی برای شیعه دارد؟

آغاز امامت امام زمان (عج) پس از شهادت امام حسن عسکری (ع) به عنوان یک تحولی عظیم و امتحانی سخت در تاریخ اسلام و شیعه مطرح است. امام حسن عسکری علیه‌السلام و حتی چند امام قبل نیز در دوران امامت خود با محدودیت‌های شدیدی از سوی حکومت عباسی مواجه بودند و به همین دلیل، شیعیان از امام خود به صورت عمومی نمی‌توانستند استفاده کنند.

این مسئله موجب شد تا آغاز امامت امام زمان (عج) تحت شرایطی خاص و با غیبت شروع شود. از لحاظ اعتقادی، این دوره آغاز دوران غیبت است که تأکید بر انتظار و ارتباط روحی با امام است. انتظار به معنای آماده شدن و ارتباط به معنای حفظ خود است.

پلی از نور: چگونه نواب خاص، شیعیان را به امام زمان (عج) پیوند دادند؟

*در آن مقطع تاریخی، شیعیان چگونه با امام زمان (عج) ارتباط برقرار می‌کردند؟

در ابتدا، ارتباط شیعیان با امام زمان (عج) از طریق نمایندگان ویژه ایشان، یعنی نواب خاص امام صورت می‌گرفت. شیعیان با ارسال نامه‌ها و درخواست مسائل مختلف به این نواب، خواسته‌ها و مشکلات خود را با امام زمان (عج) در میان می‌گذاشتند و‌گاه تقاضای ملاقات بود و این ارتباط، در واقع به گونه‌ای بود که امام از طریق نواب خاص خود نظارت و هدایت عمومی شیعیان را بر عهده داشت.

*چرا مسئله غیبت از همان روز‌های آغازین امامت امام زمان (عج) مورد توجه و تأکید قرار گرفت؟

مسئله غیبت از همان آغاز امامت حضرت مهدی ارواحناه فداه برای شیعیان بسیار حائز اهمیت بود. چون امام در دوران غیبت نمی‌توانستند به صورت فیزیکی در میان مردم باشند، ضروری بود که مفهوم غیبت به‌طور شفاف توضیح داده شود. غیبت امام زمان (عج) در حقیقت آزمونی برای تقویت ایمان و استقامت شیعیان بود و باعث شد تا مفهوم انتظار، یکی از اصول مهم اعتقادی و عملی در تشیع شود.

*نقش نواب خاص در معرفی و تثبیت جایگاه امام زمان (عج) چه بود؟

نواب خاص حضرت صاحب الزمان نقش کلیدی در معرفی و تثبیت جایگاه امام داشتند. این نواب به عنوان نمایندگان ویژه امام عمل می‌کردند و از طریق ارسال نامه‌ها، پاسخ به سوالات دینی و راهنمایی‌های دیگر، جایگاه امام را به‌طور مستقیم به شیعیان منتقل می‌کردند. مهم‌ترین نواب خاص امام زمان (عج)، مثل عثمان بن سعید، علی بن محمد سمری و دیگران، تأثیر بزرگی در حفظ ارتباط شیعه با امام در دوران غیبت داشتند.

توطئه‌های عباسی: نقشه‌های شوم دشمنان برای خاموش کردن نور امامت!

*دشمنان اهل‌بیت (ع) چگونه تلاش کردند مانع امامت امام زمان (عج) شوند و چه تدابیری برای مقابله داشتند؟

دشمنان اهل‌بیت (ع) از همان آغاز به تلاش برای قطع ارتباط شیعیان با امام زمان (عج) پرداختند. آنان با نفوذ در دستگاه خلافت عباسی و ایجاد شایعات و تشویش در میان مردم سعی داشتند جایگاه امام را تضعیف کنند. یکی از راهکار‌های آنان، متهم کردن امام به مرگ یا عدم موجودیت ایشان بود. در مقابل، شیعیان با حمایت از نواب خاص امام و عدم پذیرش ادعا‌های دشمنان، در برابر این توطئه‌ها مقاومت کردند. گر چه در همان ابتدا قصد قتل ایشان را داشتند و در طول تاریخ هم قصدشان یا ترور شخصیت حضرت بوده یا به انحراف کشیدن جریان مهدوی بوده است.

از آغاز تا بی‌نهایت: پیام‌های آغاز امامت برای منتظران ظهور!

*آغاز امامت حضرت ولی‌عصر (عج) چه پیام‌ها و وظایفی را برای شیعیان امروز به همراه دارد؟

آغاز امامت حضرت ولی عصر (عج) برای شیعیان امروز به معنای شروع دوره‌ای است که در آن باید منتظر ظهور امام معصوم و تحقق عدالت در جهان باشند. این وظیفه، تقویت ایمان، صبر و استقامت

به همراه شکر در مواجهه با مشکلات دنیوی و عمل به تکالیف دینی است. همچنین، باید پیوند با امام (عج) و آموزه‌های ایشان از طریق دعا، زیارت و تلاش برای ایجاد جامعه‌ای عادلانه و صالح ادامه یابد، فراق آن عزیز سفر کرده برای جدا سازی یاران و عاشقان حقیقی از غیر حقیقی است.

انتظار فعال: کلیدواژه‌ای برای شیعیان امروز؛ سکون یا حرکت؟

*چگونه می‌توان آموزه‌های آغاز امامت امام زمان (عج) را با مفهوم انتظار پیوند داد؟

آموزه‌های آغاز امامت امام زمان (عج) و مفهوم انتظار به‌طور عمیق با یکدیگر پیوند دارند. انتظار به معنای آماده‌سازی خود برای ظهور امام، به‌طور عملی یعنی درک اهمیت نقش خود در تحقق عدالت، کمک به رفع مشکلات جامعه و اجرای اصول دینی در زندگی روزمره است. در این دوران غیبت، انتظار به‌عنوان یک وظیفه دینی، شیعیان را به‌سوی عملگرایی و خدمت به مردم سوق می‌دهد، چنانچه حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای فرمودند: «انتظار یک عمل است؛ انتظار مایه حرکت است نه سکون».

شباهت‌های دیروز و امروز: آیا تاریخ در دوران غیبت تکرار می‌شود؟

*در جامعه امروز، چه شباهت‌هایی میان شرایط شیعیان در آغاز امامت امام زمان (عج) و شرایط فعلی قابل مشاهده است؟

شرایط شیعیان در آغاز امامت امام زمان (عج) و شرایط فعلی در برخی ابعاد مشابه است. در هر دو دوره، شیعیان در اقلیت هستند و تحت فشار‌های اجتماعی و سیاسی قرار دارند. اگرچه با تشکیل نظام اسلامی شیعه قدرتی گرفته که هیچگاه چنین قدرتی نداشته است، ولکن باز در مقابل دنیای مادی در اقلیت هستیم که إن‌شاءالله به زودی موازنه تغییر خواهد کرد. همچنین همانطور که در دوران غیبت، شیعیان با مشکلاتی نظیر ناآگاهی و شایعات مواجه بودند، امروز نیز شیعیان با چالش‌های مشابهی، چون دشمنی رسانه‌ای و کمبود آگاهی رو‌به‌رو هستند. در این شرایط، اهمیت امید، صبر و پایداری در اعتقادات همچنان حفظ می‌شود.