تعرفه‌های جدید آمریکا چگونه فناوری جهانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در ۲ آوریل ۲۰۲۵ با اعلام طرح روز آزادی، تعرفه‌های جدیدی را وضع کرد که از ۵ آوریل اجرایی شدند. این تعرفه‌ها شامل ۵۴ درصد بر کالاهای وارداتی از چین، ۲۰ درصد بر اتحادیه اروپا، ۴۶ درصد بر ویتنام، ۲۶ درصد بر هند و حداقل ۱۰ درصد بر بیش از ۱۸۰ کشور دیگر است.
این اقدام که برای کاهش کسری تجاری و تشویق تولید داخلی طراحی شده، در مقایسه با تعرفه‌های دوره اول ترامپ در سال‌های ۲۰۱۸-۲۰۱۹ که بین ۱۰ تا ۲۵ درصد بود، بسیار گسترده‌تر و شدیدتر است.
برای نمونه، تعرفه‌های اسموت-هاولی در سال ۱۹۳۰ با میانگین ۲۰ درصد، تجارت جهانی را فلج کرد و به رکود بزرگ دامن زد؛ اکنون کارشناسان از تکرار چنین فاجعه‌ای ابراز نگرانی می‌کنند.
این تعرفه‌ها به‌طور خاص فناوری‌هایی مانند سخت‌افزارهای هوش مصنوعی، نیمه‌هادی‌ها، گوشی‌های هوشمند، کنسول‌های بازی، لپ‌تاپ‌ها و تجهیزات انرژی پاک را هدف گرفته‌اند.
وین لم، تحلیلگر TechInsights، اظهار داشت که هزینه تولید آیفون ۱۶ از ۵۸۰ دلار به ۸۵۰ دلار افزایش می‌یابد، زیرا چین، مرکز اصلی تولید اپل، با تعرفه ۵۴ درصدی مواجه شده و این افزایش به مصرف‌کنندگان منتقل خواهد شد.
او افزود: شرکت‌های سخت‌افزارمحور مانند اپل، سامسونگ و سونی بیشترین آسیب را می‌بینند، در حالی که شرکت‌های نرم‌افزاری مانند مایکروسافت و گوگل به دلیل ماهیت دیجیتال محصولاتشان کمتر متأثر می‌شوند.
شبنم کالملي اوزجان، استاد اقتصاد دانشگاه براون، هشدار داد که این تعرفه‌ها با بالا بردن هزینه‌ها، بودجه تحقیق و توسعه را کاهش می‌دهند و نوآوری در هوش مصنوعی، فناوری‌های سبز و زیرساخت‌های ابری را کند می‌کنند.
وی گفت: آمریکا در صورت ادامه این روند، ممکن است در رقابت با چین و اروپا در حوزه‌هایی مثل هوش مصنوعی مولد و انرژی تجدیدپذیر عقب بماند.
در مقابل، نیراج ویاس، کارشناس تجارت در جورجیا تک، معتقد است که اگر دولت سرمایه‌گذاری سنگینی انجام دهد، تعرفه‌ها می‌توانند تولید پیشرفته نیمه‌هادی‌ها و پردازنده‌ها را به آمریکا بازگردانند، اما این فرآیند حداقل پنج سال زمان و میلیاردها دلار هزینه نیاز دارد.
در اروپا، الیزابتا کورناگو، پژوهشگر فناوری پاک، پیش‌بینی کرد که تعرفه‌های آمریکا بر چین، بازار اروپا را با پنل‌های خورشیدی و باتری‌های ارزان‌تر چینی پر می‌کند و این امر رقابت را برای شرکت‌های محلی مانند زیمنس و تولیدکنندگان باتری دشوارتر خواهد کرد. او افزود این می‌تواند توسعه فناوری سبز در اروپا را تحت‌الشعاع قرار دهد.
کایل چان، پژوهشگر پسادکتری دانشگاه پرینستون، نیز گفت: تعرفه ۵۴ درصدی بر چین، تولیدکنندگان باتری‌های لیتیومی و خودروهای برقی این کشور را به بازارهای جایگزین مثل آسیای جنوب شرقی و آفریقا سوق می‌دهد و جایگاه جهانی آن‌ها را تقویت می‌کند، در حالی که خودروسازان آمریکایی مانند تسلا و جنرال موتورز با افزایش هزینه قطعات عقب می‌مانند.
سابقه تعرفه‌ها نشان‌دهنده تأثیرات متفاوت است. در سال ۲۰۱۸، تعرفه‌های ۱۰ تا ۲۵ درصدی بر چین، قیمت برخی کالاهای الکترونیکی را تا ۲۰ درصد افزایش داد، اما تولید داخلی آمریکا تنها ۱.۲ درصد رشد کرد و زنجیره تأمین جهانی مختل شد.
اکنون، تحلیلگر S&P Global Ratings اظهار داشت که تعرفه‌های گسترده‌تر، اقتصاد چین را کند می‌کند و به‌طور غیرمستقیم کشورهای وابسته به چین مثل ژاپن و کره جنوبی را که تأمین‌کننده قطعات کلیدی نیمه‌هادی برای شرکت‌هایی مانند انویدیا و اینتل هستند، تحت فشار قرار می‌دهد. ژاپن که ۱۰ تا ۱۵ درصد صادراتش به چین وابسته است، ممکن است شاهد کاهش تقاضا برای فناوری‌های خود باشد.
در واکنش، چین از ۱۰ آوریل تعرفه ۳۴ درصدی بر کالاهای آمریکایی اعمال کرده که به تعرفه‌های موجود اضافه می‌شود و تنش‌ها را تشدید کرده است. بن وود، تحلیلگر ارشد CCS Insight، گفت این تعرفه‌ها قیمت گوشی‌ها، لپ‌تاپ‌ها و کنسول‌های بازی مانند پلی‌استیشن و ایکس‌باکس را در آمریکا بالا می‌برند و سود شرکت‌ها را کاهش می‌دهند، در حالی که مصرف‌کنندگان هزینه بیشتری می‌پردازند. او افزود شرکت‌هایی مثل اپل ممکن است تولید را به کشورهایی با تعرفه کمتر مثل برزیل منتقل کنند، اما این جابه‌جایی زمان‌بر است.
در کوتاه‌مدت، این تعرفه‌ها قیمت محصولات فناوری را افزایش داده و زنجیره تأمین را مختل کرده‌اند. در بلندمدت، کارشناسان معتقدند اگر کشورها نتوانند زنجیره‌های تأمین خود را بازسازی کنند، نوآوری در هوش مصنوعی، خودروهای برقی و فناوری‌های پاک کند خواهد شد.
با این حال، برخی مانند ویاس می‌گویند این می‌تواند فرصتی برای خودکفایی آمریکا باشد، مشروط بر اینکه زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها به‌سرعت تقویت شوند.
منابع و ارجاعات:
- وین لم، تحلیلگر TechInsights، مصاحبه با وال استریت ژورنال، ۵ آوریل ۲۰۲۵.
- شبنم کالملي-اوزجان، استاد اقتصاد دانشگاه براون، گفت‌وگو با وب‌سایت دانشگاه براون، ۲ فوریه ۲۰۲۵.
- الیزابتا کورناگو، پژوهشگر فناوری پاک، اظهارات در Carbon Brief، ۲۹ مارس ۲۰۲۵.
- کایل چان، پژوهشگر پسادکتری دانشگاه پرینستون، اظهارات در Carbon Brief، ۲۹ مارس ۲۰۲۵.
- نیراج ویاس، کارشناس تجارت جورجیا تک، مصاحبه با WIRED، ۲ در 2 آوریل ۲۰۲۵.
- بن وود، تحلیلگر ارشد CCS Insight، نقل‌قول از زومیت، در 3 آوریل ۲۰۲۵.
- تحلیلگر ناشناس S&P Global Ratings، گزارش وب‌سایت S&P Global سوم فوریه ۲۰۲۵.
انتهای پیام/
