اسلاپرها، زنگ خطر افزایش وابستگی به هوش مصنوعی

افزایش وابستگی به ابزار‌های هوش مصنوعی و چت‌بات‌هایی مانندچت‌جی‌پی‌تی در ماه‌های اخیر،  سبب تولد اصطلاحی جدید به نام «اسلاپر» (Slopper) در میان کاربران فضای مجازی شده است؛ افراد یا کاربرانی که برای انجام تقریباً هر فعالیتی، پیش از اقدام، ابتدا از هوش مصنوعی راهنمایی می‌گیرند.

این واژه نخستین بار در یک ویدیوی وایرال در تیک‌تاک معرفی شد و به سرعت توجه کاربران و خبرنگاران حوزه رسانه و فناوری را به خود جلب کرد. نویسنده و منتقد رسانه، راستی فاستر، در خبرنامه خود با اشاره به این پدیده نوظهور، استفاده روزافزون و حتی افراطی برخی افراد از چت‌جی‌پی‌تی را دلیل پیدایش این نام‌گذاری دانسته است. به گفته وی، یکی از ویدیو‌های پر بازدید به روایت مردی اشاره می‌کند که در اولین قرار ملاقات با زنی رو‌به‌رو می‌شود که برای انتخاب غذا در رستوران نیز ابتدا از چت‌جی‌پی‌تی سوال می‌پرسد؛ اتفاقی که سبب قطع ادامه آشنایی آنها می‌شود.

گسترش این عادت همزمان با اوج گرفتن واژه‌های تازه‌ای همچون «AI slop» یا تولیدی کم‌کیفیت و غیرانسانی توسط هوش مصنوعی، نگرانی کاربران درباره کاهش تفکر مستقل و ابتکار عمل را نیز به همراه داشته است. برخی کاربران القاب جایگزین دیگری نیز پیشنهاد داده‌اند؛ از جمله «بات‌لیکر» و «متفکر دست دوم» که باز هم بر نقش ثانوی و وابستگی به فناوری تاکید دارند.

در حالی که این اصطلاح بیشتر جنبه سرگرمی و طنازانه دارد، اما بازتاب‌دهنده نارضایتی و نگرانی فزاینده‌ای است که در برابر سرعت جایگزین شدن انسان با فناوری‌های خودکار در حال شکل گرفتن است. منتقدان تاکید می‌کنند تکیه بیش از حد بر چت‌بات‌ها می‌تواند به خطا‌های اطلاعاتی، کاهش صحت داده‌ها و حتی نوعی «روان‌پریشی چت‌جی‌پی‌تی» منجر شود؛ مشکلی که از فهم ضعیف تفاوت میان زبان و اندیشه ریشه می‌گیرد.

رسانه‌ها همچنین به چالش‌های اجتماعی گسترده‌تر اشاره می‌کنند؛ از جمله افزایش نگرانی ساکنان صنعت مد پس از انتشار تبلیغات مبتنی بر مدل‌های ساخته شده به طور کامل توسط هوش مصنوعی در نشریاتی، چون ووگ، تا تضاد‌های جدی با خلاقیت هنری و جایگاه شغلی انسان‌ها. فاستر، در جمع‌بندی تحلیل خود، تاکید کرده است که بسیاری از کاربران هنوز توانایی تمایز میان زبان ساخته شده توسط مدل‌های زبانی و تفکر واقعی را پیدا نکرده‌اند و این مساله، بحران گسترش اندیشه سطحی و اطلاعات کم‌عمق را تقویت می‌کند.

روند پرشتاب رشد هوش مصنوعی و افزایش اتکای عده‌ای از کاربران به این ابزار‌ها در امور روزانه، سبب شده است تا موضوع «اسلاپر»‌ها به سوژه‌ای باز برای بحث درباره مرز میان تسهیل زندگی و افت استقلال فکری تبدیل شود؛ موضوعی که هم به چالش‌های عملیاتی گسترش اطلاعات نادرست دامن زده و هم آزمونی مهم برای مهارت‌های تفکر انتقادی و استقلال تصمیم‌گیری در جامعه دیجیتال محسوب می‌شود.