از تفریح تا تربیت؛ بازیها وطندوستی را نهادینه کردند

فضای روانی جامعه بهویژه برای کودکان، نوجوانان و جوانان، در دوران التهاب و اخبار جنگ، تحتتأثیر قرار گرفت. بنیاد ملی بازیهای رایانهای در واکنش به این وضعیت، دو پویش «همهبازی» برای کودکان و «ایران، برنده بازی» برای نوجوانان و جوانان با اهداف فرهنگی و رسانهای طراحی کرد. این پویشها تلاش میکنند تا از طریق زبان بازیهای دیجیتال، مفاهیم عمیق و هویتی، چون ایثار، وطندوستی و مقاومت را منتقل کرده و همزمان زحمات بازیسازان داخلی را نیز به جامعه معرفی کنند. در ادامه به گفتوگو با احسان هوشیارگر، مدیر ارتباطات و امور بینالملل بنیاد ملی بازیهای رایانهای در این خصوص میپردازیم.
روایت فرهنگی از جنس بازی
چرا بستر بازی برای انتقال مفاهیم ملی و فرهنگی به نوجوانان و جوانان انتخاب شد؟
در ایام جنگ تحمیلی ۱۲ روزه با شرایطی مواجه شدیم که در حوزه بازی و سرگرمی برای گروه سنی کودک و نوجوان، بهویژه کودکان زیر ۱۲ سال، خلأ جدی ایجاد شد. بهیکباره تمام فضاهایی که در اختیار این گروه سنی بود، از آنها گرفته شد و عملاً هیچ فضایی برای کودکی باقی نماند. تواْمان در بنیاد ملی بازیهای رایانهای دو پویش «همهبازی» ویژه کودکان زیر ۱۲ سال و پویش «ایران، برنده بازی» برای نوجوانان ۱۲ تا ۱۸ سال شکل گرفت.
بازی دیگر تنها سرگرمی نیست؛ امروزه به عنوان یک رسانهٔ تأثیرگذار فرهنگی، میتواند مفاهیم ملی و وطندوستی را از طریق تجربه، درونیسازی کند
پویش «همهبازی» با هدف شکستن فضای سنگین خانوادههایی شکل گرفت که درگیر اخبار جنگ بودند. در این پویش، بازیهای ایرانی سرگرمکننده انتخاب شدند تا والدین با خیال راحت تلفنهای همراه خود را در اختیار کودکان قرار دهند. بیش از ۴۰ بازی ایرانی در این پویش قرار گرفت و جامعه مخاطب آن در نهایت نزدیک به ۱۰ میلیون نفر شد. جوایز متعددی هم در نظر گرفته شده بود که بازیسازها در شکلگیری آن پیشقدم شدند و، اما پویش «ایران برنده بازی»، از این جهت شکل گرفت که نوجوانان در جریان همان جنگ ۱۲ روزه، مفاهیمی، چون ایثار، شهادت، عِرق به وطن، ملیگرایی و وطندوستی را با پوست و گوشت خود لمس کردند.
بازی در دوره جدید بهعنوان یک رسانه شناخته و از آن بهعنوان یکی از تأثیرگذارترین رسانههای موجود یاد میشود. ما نیز متوجهشدیم که شرایط بسیار مساعدی برای استفاده از این مدیا نه تنها برای معرفی تلاشهای بازیسازان ایرانی که طی سالهای اخیر در حوزه بازیهای مقاومت و استراتژیک مرتبط با دفاع مقدس فعالیت کردهاند و شاید توجهی به آنها نشده بود بلکه برای تمرین مفاهیم وطندوستی توسط نوجوانان از طریق تجربه این بازیها فراهم است.
بازی نه تنها سرگرمی بلکه یک تربیتگاه مفاهیم انقلابی است
در این پویش چه نوع بازیهایی مورد استفاده قرار گرفتهاند و مکانیزم مشارکت نوجوانان چگونه طراحی شده است؟
در پویش «ایران برنده بازی» بیش از ۴۰ بازی در حوزه مقاومت، انقلاب اسلامی و بازیهای استراتژیک گنجانده شده که همگی بومی و ملی هستند. برخی از این بازیها از ابتدا مخاطب هدفشان نوجوانان بودهاند. در خبر آغاز پویش نیز اعلام شد که ۶ میلیون کاربر فعال از طریق نصب این بازیها روی تلفن همراه، تبلت یا رایانههای شخصی، در حال بازی هستند.
سایتی به نشانی iranbarande.ir برای این پویش طراحی شده که تمام ۴۰ بازی در آن قرار دارد. نوجوان میتواند با مراجعه به این سایت و اسکن لینک، وارد پلتفرم اصلی هر بازی شود، آن را دانلود و شروع به بازی کند. برای هر بازی، چالشهایی طراحی شده که نوجوانان میتوانند مرحله به مرحله آنها را انجام دهند و با تکمیل چالشها، امتیازاتی به آنها تعلق میگیرد که این امتیازها میتوانند در فرآیند نهایی به انتخاب قهرمان بازیهای مقاومت منجر شود. مراسم پایانی پویش با اهدای جوایز، احتمالاً تا پایان مرداد برگزار خواهد شد.
از تانک ایرانی تا مدال ذوالفقار
تا به اینجای کار چه آماری از مشارکت کاربران و استودیوهای بازیسازی دارید؟
پویش «ایران برنده بازی» یک رویداد ملی است و تمام بازیسازان فعال در حوزه مقاومت و استراتژی از سراسر کشور در آن حضور دارند. برخی بازیسازها با تعداد بازی بیشتر و برخی دیگر با آثار محدودتر مشارکت کردهاند. بیش از ۶ میلیون کاربر فعال از طریق نصب بازیها در این پویش حضور دارند و تنها از طریق سایت رسمی پویش، بیش از ۵ هزار نفر تاکنون به بازیها دسترسی یافته و آنها را انجام دادهاند. این عدد جدا از مخاطبان قبلی هر بازی است که بهصورت مستقل جامعه آماری خود را داشتهاند.
سایت iranbarande.ir با میزبانی از بازیهای منتخب و طراحی چالشمحور، امکان رقابت سالم و هویتمحور را برای نوجوانان مهیا کرده است
از جمله بازیهای شاخص این پویش میتوان به مدافعان ۳ از استودیو «پیشگامان عصر نرم»، پیر بابا با محوریت آموزش موکبداری، از استودیو «مارس»، عملیات آلفا، توسعه یافته توسط استودیو «گریم گیمز»، شکارچی ۲ با موضوع انهدام منافقین، تولید «مرکز تولید محتوای مجازی نیروی هوایی» شاهین وعدهصادق با محوریت بازیهای نبرد هوایی، ساخته استودیو «طراحان سفید»، مدال ذوالفقار، برگزیده تندیس مردمی دهمین جشنواره بازیهای فجر، طراحیشده توسط «مرکز اندیشه نو اسلامی» و جنگ زرهی یا همان «تانک ایرانی» توسعه یافته توسط استودیو «پلاس نای»، اشاره کرد. برخی از این بازیها هم در پلتفرمهای رایانهای و هم موبایلی در دسترس هستند و مورد استقبال گسترده نوجوانان قرار گرفتهاند.
امروز یک پویش، فردا یک جشنواره ملی
آیا قصد دارید این پویش ملی را ادامهدار کنید؟
امیدواریم این پویش که اکنون برای نخستینبار در حال برگزاری است، استمرار یابد. در طراحیهای انجامشده در بنیاد ملی بازیها، هدف این است که پویش «ایران برنده بازی» مقدمهای برای شکلگیری «جشنواره ملی بازیهای مقاومت» باشد. در مرحله نخست، ۴۰ بازی انتخاب و وارد این پویش شدند؛ اما ظرفیت بسیار گستردهای وجود دارد و دهها بازی دیگر نیز میتوانند در دورههای آینده به این رویداد اضافه شوند. امیدواریم شرایط برای برگزاری این جشنواره بزرگ در سالهای آینده فراهم شود.
انتهای پیام/