آزمایشگاه به دنیای هوشمصنوعی پرتاب میشود

در دنیای امروز که فناوری با شتابی بیوقفه در حال دگرگونی مسیرهای علمی و صنعتی است، دانشگاهها دیگر نمیتوانند صرفاً به آموزش تئوری بسنده کنند. دانشجویان امروز نیاز دارند تا بهطور عملی در عرصههای تحقیقاتی و تولیدی حضور یابند و از نزدیک شاهد تحولاتی باشند که علم به فناوری و نوآوری میآورد. در این فضا، هوشمصنوعی بهعنوان یکی از ابزارهای تحولساز، نقشی اساسی در شکلدهی به آینده آموزش، پژوهش و سلامت ایفا خواهد کرد. در ادامه طی گفتوگوی آناتک با دکتر ندا موسوی، استاد دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران و پژوهشگر حوزه بیوتکنولوژی به این موضوع خواهیم پرداخت.
ندا موسوی: دانشجویان وقتی وارد فضاهای پژوهشی میشوند و از نزدیک با موضوعات جاری در حوزههای نوآورانه آشنا میشوند، نهتنها درک بهتری از آموختههای تئوری پیدا میکنند، بلکه انگیزه و توانایی بیشتری برای ورود به پروژههای واقعی و پایاننامههای کاربردی خواهند داشت
پژوهش از کلاس تا کارخانه
در جهان پرتلاطم فناوریهای نوظهور، پیوند میان دانشگاه، صنعت و پژوهش، نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی اجتنابناپذیر برای بقا و پیشرفت نظام علمی و اقتصادی کشورهاست. امروز بیش از هر زمان، ابزارهایی مانند هوش مصنوعی توانستهاند نقش تسهیلگر و شتابدهندهای در فرآیندهای پژوهشی و تولیدی ایفا کنند؛ اما موفقیت در این مسیر، در گروی آمادگی دانشجویان و شناخت آنها از بسترهای واقعی نوآوری است.
دکتر موسوی، با تاکید بر ضرورت آشنایی دانشجویان با فضای عملی و فناورانه، گفت: «باید دانشجو از همان سالهای ابتدایی تحصیل، با محیطهای آزمایشگاهی، فرآیندهای تحقیقاتی و ظرفیتهای صنعت آشنا شود. این شناخت، به او کمک میکند مسیر شغلی و پژوهشی خود را هدفمندتر ترسیم کند.»
آموزش در بستر تجربه؛ راهی برای جهش علمی
استاد دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران، با اشاره به تأثیر محیطهای تعاملی در ارتقاء سطح علمی دانشجویان گفت: «دانشجویان وقتی وارد فضاهای پژوهشی میشوند و از نزدیک با موضوعات جاری در حوزههای نوآورانه آشنا میشوند، نهتنها درک بهتری از آموختههای تئوری پیدا میکنند، بلکه انگیزه و توانایی بیشتری برای ورود به پروژههای واقعی و پایاننامههای کاربردی خواهند داشت. اغلب اساتید، پروژههای تعریفشدهای دارند که دانشجویان میتوانند در قالب آنها فعالیت کنند. اما مهمتر از آن، این است که دانشجو بداند در کجا میخواهد نقشآفرینی کند. بازدید از شرکتها و مراکز دانشبنیان، فرصتی برای کشف این جایگاه است.»
از ایده تا اجرا
ندا موسوی گفت: «برای بسیاری از دانشجویان، پایاننامهها زمانی به نتیجه میرسند که خروجی محصولمحور داشته باشند. تعامل با شرکتهایی که در حوزههایی مانند کیتهای آزمایشگاهی، تجهیزات تشخیصی یا سامانههای هوشمند فعالیت دارند، میتواند مسیر تجاریسازی را هموارتر کند.»
وی افزود: «توصیه من این است که دانشجویان حتماً از غرفهها و کارگاههای تخصصی بازدید کنند. در همین کارگاهها برخی پروپوزالهایی ارائه شدهاند که موفق به دریافت گرنت پژوهشی شدهاند. این موضوع نشان میدهد آموزش دیگر صرفاً انتقال مفاهیم نیست؛ بلکه مسیری برای پیوند دانشجویان با جریانهای واقعی تولید دانش و ثروت است.»
هوش مصنوعی؛ فرصت یا تهدید؟
دکتر موسوی با اشاره به محوریت روزافزون هوش مصنوعی در علوم زیستی و پزشکی اظهار داشت: «امروزه هوش مصنوعی بهعنوان ابزاری تحولآفرین، وارد زیستفناوری و پزشکی شده است. از تشخیص زودهنگام بیماریها تا تحلیل دادههای ژنتیکی، این فناوری امکانهایی فراهم کرده که در گذشته حتی تصورشان نیز دشوار بود.»
وی ادامه داد: «در حوزههایی مانند «in silico biology» یا زیستشناسی درون رایانهای، دیگر نیازی نیست هر فرضیهای حتماً در آزمایشگاه فیزیکی آزموده شود. ما میتوانیم با استفاده از الگوریتمهای هوشمند، پیشبینی، طراحی و تحلیل را با سرعت و دقت بالاتری انجام دهیم. این رویکرد نهتنها هزینهها را کاهش میدهد، بلکه بازده علمی را نیز افزایش میدهد.»
ندا موسوی: هدف از ورود هوش مصنوعی و فناوریهای نوین به حوزه سلامت، تنها افزایش دقت نیست؛ بلکه افزایش بهرهوری، ارتقاء خدمات، کاهش هزینهها و در نهایت ایجاد ارزش اقتصادی است. این ارزش، در قالب خدمات فناورانه، گردشگری سلامت یا حتی صادرات دانش فنی میتواند نمود پیدا کند.
آیندهنگری در سلامت؛ نگاهی فراتر از درمان
موسوی گفت: «باید پذیرفت که پزشکی دیگر صرفاً محدود به درمان نیست. امروز مفاهیمی، چون پزشکی هوشمند و توریسم سلامت، نشان میدهند که علم پزشکی میتواند پیشران توسعه اقتصادی نیز باشد. ما باید دانشجویان خود را برای چنین نگاهی آماده کنیم.»
پلی برای آینده
در پایان این گفتوگو، این استاد دانشگاه با نگاهی امیدوارانه به آینده، بر نقش مهم تعاملات چندجانبه میان استاد، دانشجو، صنعت و پژوهش تأکید کرد گفت: «دانشگاه اگر نتواند میان آموزش و عمل پیوند برقرار کند، از کارکرد اصلی خود دور خواهد شد. باید از هر فرصتی برای آشنا کردن دانشجویان با فضای واقعی تولید و پژوهش استفاده کرد. این تنها مسیر ساخت آیندهای نوآورانه و پویاست.»
انتهای پیام/