موضع‌گیری مهم و قابل تامل بریکسی‌ها برابر هوش مصنوعی
به گزارش خبرگزاری آنا؛ طی نشست اخیر سران بریکس در ریودوژانیرو که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه به نمایندگی از ایران در آن شرکت کرده بود، رهبران کشورهای عضو این پیمان دیپلماتیک با انتشار پیش‌نویس بیانیه‌ای تاریخی، خواستار ایجاد چارچوب‌های قانونی برای استفاده از هوش مصنوعی شدند.
آن‌ها تأکید کردند که باید از جمع‌آوری بی‌رویه داده‌ها جلوگیری شود، حقوق مالکیت فکری رعایت گردد و سازوکارهایی برای پرداخت منصفانه به صاحبان محتوا در آموزش مدل‌های هوش مصنوعی ایجاد شود. این بیانیه، نخستین تلاش چندجانبه برای تنظیم مقررات جهانی در حوزه هوش مصنوعی محسوب می‌شود و بریکس را به عنوان بازیگری نوظهور در حکمرانی فناوری تثبیت می‌کند.
هوش مصنوعی باید قانونمند شود
شتاب بی‌سابقه در توسعه هوش مصنوعی، به‌ویژه توسط شرکت‌های بزرگ فناوری در کشورهای توسعه‌یافته، نگرانی‌هایی جدی درباره تمرکز قدرت، نقض حریم خصوصی، تبعیض الگوریتمی و بهره‌کشی از داده‌های جهانی ایجاد کرده است.
کشورهای بریکس هشدار داده‌اند که بدون مداخله قانونی، شکاف فناورانه میان شمال و جنوب جهانی عمیق‌تر خواهد شد و منافع اقتصادی و اجتماعی هوش مصنوعی تنها در اختیار اقلیتی خاص باقی خواهد ماند. آن‌ها همچنین خواستار تقویت ظرفیت‌سازی در کشورهای در حال توسعه و توسعه مدل‌های متن‌باز برای دسترسی برابر به فناوری شدند.
باز تولید ساختارهای تبعیض‌آمیز ممنوع
البته این نهادسازی و مقررات گذاری باید به نحوی باشد که ساختارهایی تبعیض‌آمیزی شبیه به شورای امنیت یا شورای حکام در حوزه هوش مصنوعی باز تولید شوند تا فقط منافع چند کشور خاص را تامین کنند.
ساختارهایی که در عمل به نفع قدرت‌های خاص عمل می‌کنند و صدای کشورهای مستقل را نادیده می‌گیرند. در حوزه هوش مصنوعی ضروری است که الگویی چندقطبی، شفاف، مشارکتی و مبتنی بر احترام به حاکمیت ملی کشورها شکل بگیرد که بتواند منافع جهانی را نمایندگی کند. شکل‌گیری «BRICS+AI» را نیز بر همین اساس باید نباشی در راستای جلوگیری از تکرار تجربه‌های تلخ گذشته برشمرد.
تلنگری برای جلوگیری از تکرار تجربه‌ای تلخ
رهبر انقلاب اسلامی شهریورماه گذشته در رابطه با تلاش غربی‌ها برای راه‌اندازی سازمان بین‌المللی هوش مصنوعی و ایجاد انحصار نظارتی توسط غربی‌ها گفتند: «اگر شما نتوانید لایه‌های عمیق و متنوع هوش مصنوعی را تأمین کنید، فردا این‌ها یک ایستگاهی مثل آژانس اتمی درست می‌کنند برای هوش مصنوعی... آن وقت اجازه نمی‌دهند شما از این منطقه عبور کنید. خودتان باید برسید به فناوری‌های عمیق و ژرف این مسئله.»
این هشدار اکنون با توجه به تلاش‌های غرب برای انحصار استانداردهای هوش مصنوعی، اهمیت دوچندانی یافته است. ایران نیز با تصویب طرح ملی هوش مصنوعی، سرمایه‌گذاری قابل توجه و تلاش برای توسعه سکوهای بومی، تلاش دارد جایگاه راهبردی خود را در منطقه تثبیت کند و از وابستگی به فناوری‌های خارجی بکاهد.
فرصت تاریخی برای جنوب جهانی
نشست بریکس در ریودوژانیرو، نقطه عطفی در تلاش کشورهای در حال توسعه برای بازتعریف نظم فناورانه جهانی است. اگر این کشورها بتوانند با هم‌افزایی، نهادسازی مستقل و توسعه زیرساخت‌های بومی، مسیر متفاوتی از حکمرانی هوش مصنوعی را ترسیم کنند، می‌توانند از یک مصرف‌کننده منفعل به یک بازیگر مؤثر در آینده فناوری جهان تبدیل شوند.
انتهای پیام/
