عبور بازار جهانی هوش‌مصنوعی از مرز ۴۸ تریلیون دلار تا سال ۲۰۴۰

بر مبنای برآوردهای مک‌کنزی و سایر مراکز معتبر، ارزش بازار جهانی فناوری‌های هوش مصنوعی و صنایع مرتبط، تا سال ۲۰۴۰ رقمی بین ۲۹ تا ۴۸ تریلیون دلار درآمد شناسایی می‌کنند. سهم این حوزه از تولید ناخالص داخلی جهان نیز از ۴ درصد کنونی به ۱۰ تا ۱۶ درصد خواهد رسید. سود خالص این صنایع می‌تواند تا سال ۲۰۴۰ به ۲ تا ۶ تریلیون دلار بالغ گردد؛ سطحی که با هیچ‌یک از دگرگونی‌های نوین اقتصاد جهانی در دو دهه اخیر قابل مقایسه نیست.

تحلیل رشد تاریخی صنایع نوظهور و پویاتر (که مک‌کینزی آنها را “آرِنا” می‌خواند)، نشان می‌دهد که این عرصه‌ها به‌طور متوسط از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۰ نرخ رشد درآمد سالانه مرکب (CAGR) ۱۰ درصد و رشد ارزش بازار سالانه ۱۶ درصدی داشته‌اند؛ رقمی که برای صنایع سنتی، فقط ۴ و ۶ درصد بوده است. این صنایع در همین مدت سهم خود از GDP جهانی را از ۳ به ۹ درصد افزایش دادند.

مک‌کنزی: ۱۸ صنعت آینده‌ساز جهان تا ۲۰۴۰

گزارش جدید مک‌کنزی با تحلیل گسترده بازار و روندهای فناوری، ۱۸ صنعت با بیشترین پتانسیل برای دگرگونی اقتصاد جهانی تا سال ۲۰۴۰ را معرفی کرده است. این فهرست، نمایانگر تحول در بخش‌های کلانی نظیر فناوری، انرژی و سلامت است و درآمد پیش‌بینی‌شده هر حوزه را نیز ارائه می‌دهد:

۱. صنایع پیشرو با درآمد کلان

- نرم‌افزارهای هوش مصنوعی (AI Software & Services): با پیش‌بینی درآمد ۴.۶ تریلیون دلار، در صدر قرار دارد که نشان‌دهنده سلطه بی‌سابقه فناوری‌های هوشمند و خودکار بر معماری اقتصاد آینده است.
- خدمات ابری (Cloud Services): درآمد موردانتظار ۳.۴ تریلیون دلار؛ موتور زیرساختی دیجیتال جهان.
- خودروهای برقی (EVs): با ۳.۲ تریلیون دلار، تعیین‌کننده مسیر آینده حمل‌ونقل و انرژی پاک.
- سلامت مصرف‌کننده مبتنی بر داده (Data-driven Consumer Health): ۲.۷ تریلیون دلار؛ ترکیب داده‌های سلامت و فناوری برای بهبود زنجیره ارزش سلامت.
- تجارت الکترونیک (B2C E-commerce): ۲.۶ تریلیون دلار؛ نوآوری در زنجیره تامین و تجربه مشتری.

۲. روندهای نوظهور

- داروهای چاقی (Obesity Drugs): با ۲۸۰ میلیارد دلار درآمد، نمونه‌ای از تمرکز جهانی بر سلامت و پیشگیری نوین به شمار می‌رود.
- هوشمندسازی ساخت‌وساز (Modular Construction): ۱.۱ تریلیون دلار درآمد؛ نمایش تحول و صنعتی شدن ساخت‌وساز سنتی.
- سایبری (Cybersecurity): با رشد چشمگیر و ۱.۲ تریلیون دلار درآمد، اهمیت امنیت داده و تراکنش‌های دیجیتال را برجسته می‌کند.
- فضا (Space): ۱.۶ تریلیون دلار؛ آغازگر موج جدیدی از صنایع هوافضا و اقتصادی فرازمینی.

- بیوتکنولوژی پزشکی: حدود ۹۰۰ میلیارد دلار
- بیوتکنولوژی غیرپزشکی: حدود ۹۰۰ میلیارد دلار

- رباتیک (Robotics): حدود ۹۰۰ میلیارد دلار؛ برآیندی از همگرایی علوم زیستی و مهندسی در موج نوین صنعت.
- حمل‌ونقل هوایی آینده (Future Air Mobility): ۳۰۰ میلیارد دلار
- شهرها و زیرساخت‌های دیجیتال (Smart & Digital Cities): ۱.۳ تریلیون دلار درآمد پیش‌بینی شده؛ آینده مدیریت شهری و فناوری ساختمان.

۳. صنایع با رشد متوازن

- بازی‌های ویدیویی (Video Games): ۹۱۰ میلیارد دلار؛ تأثیر ملموس فرهنگ دیجیتال بر رشد اقتصادی.
- استریمینگ (Streaming): ۱۷۰ میلیارد دلار؛ گسترش محتوای دیجیتال و سرگرمی آنلاین.

سایر حوزه‌های مهم عبارت‌اند از: جذب/مدیریت کربن و انرژی پاک، با پتانسیل رشد بالا که هنوز برآورد عددی دقیقی برای آن ارائه نشده اما جزو ارکان زیربنایی توسعه پایدار آینده به‌شمار می‌روند.

به گزارش وب‌سایت Voronoi، بررسی روند درآمدی صنایع تحول‌آفرین جهان تا سال ۲۰۴۰ نشان می‌دهد که بازاری به وسعت ده‌ها تریلیون دلار در حوزه‌های نوظهور شکل گرفته است. طبق این داده‌ها، برخی از مهم‌ترین صنایع فناورانه، رشدهای بی‌سابقه‌ای را تجربه خواهند کرد.

انقلاب در مدل‌های کسب‌وکار و صنایع مختلف

هوش مصنوعی نه‌تنها باعث بهبود کارایی در صنایع فعلی می‌شود، بلکه امکان خلق صنایع کاملاً جدید را نیز فراهم می‌آورد. اتوماسیون و یادگیری ماشین در حال تغییر فرایند‌های تولید، مدیریت زنجیره تأمین، بازاریابی و خدمات مشتری هستند.

- صنعت سلامت: هوش مصنوعی با قدرت پردازش حجم عظیم داده‌های پزشکی، انقلابی در تشخیص زودهنگام بیماری‌ها و درمان شخصی‌سازی‌شده ایجاد می‌کند و زمینه‌ساز دارو‌های نوین و روش‌های پیشگیرانه اثربخش‌تر می‌شود.

- خدمات مالی: از تحلیل‌های کلان‌داده برای پیش‌بینی بازار گرفته تا مدیریت ریسک و اعتبارسنجی آنی، هوش مصنوعی ستون فقرات بانکداری و سرمایه‌گذاری آینده خواهد بود.

- تولید و رباتیک: اتوماسیون هوشمند خطوط تولید، کاهش ضایعات، افزایش کیفیت و بهینه‌سازی مصرف انرژی را به همراه دارد.

- حمل‌ونقل و شهر‌های هوشمند: خودرو‌های خودران و سیستم‌های مدیریت ترافیک مبتنی بر AI، حمل‌ونقل ایمن، پاک و پربازده‌تری را ممکن می‌سازند.

در مجموع، سهم آرناهای نوین از سود اقتصادی جهان از ۹ درصد سال ۲۰۰۵ به ۴۹ درصد در سال ۲۰۱۹ رسیده است. این رشد بی‌سابقه نشان‌دهنده حرکت شتابان سرمایه، تحقیق و توسعه و خلق ارزش به سمت فناوری‌های هوشمند و عرصه‌های پیشرو است.

تحول در بازار کار و ضرورت مهارت‌آموزی نوین

یکی از بزرگترین پیامد‌های گسترش هوش مصنوعی، تحولات بنیادین بازار کار است. در حالی که برخی مشاغل سنتی دستخوش تغییر یا حتی حذف خواهند شد، طیف وسیعی از فرصت‌های شغلی نوین پدید می‌آیند که مستلزم ترکیبی از دانش فنی، خلاقیت، ارتباط انسانی و مهارت‌های تحلیلی است.

بنابراین، آموزش و پرورش مهارت‌های حوزه AI و قابلیت‌های فنی و تحلیلی برای نیروی کار و جوانان به یک ضرورت ملی و بین‌المللی بدل خواهد شد. کشور‌ها و شرکت‌هایی که زودتر به این تحول پاسخ دهند، شانس بیشتری برای هدایت اقتصاد‌های آینده دارند.

هوش مصنوعی و چالش‌های اخلاقی

پیشروی AI علاوه بر فرصت‌های بزرگ، چالش‌های قابل توجهی نیز به همراه دارد؛ از حقوق داده و حریم خصوصی تا تبعیض الگوریتمی و خطرات شغلی. حکمرانی هوشمند و تدوین رگولاتوری‌های منعطف و آینده‌نگر در سطح ملی و جهانی، عاملی تعیین‌کننده برای هدایت درست این فناوری است تا آثار مثبتش بر جامعه حداکثری شود و تبعات احتمالی آن کنترل گردد.

سرنوشت رقابت ژئوپلتیک؛ آینده اقتصاد و قدرت سیاسی در گرو AI

هوش مصنوعی به ابزاری استراتژیک در رقابت کشور‌های پیشرفته و نوظهور تبدیل شده است. کشور‌هایی که در توسعه زیرساخت‌های سخت‌افزاری (نیمه‌هادی‌ها، ابررایانه‌ها) و نرم‌افزاری (الگوریتم‌ها و پلتفرم‌های یادگیری ماشین) و همچنین در آموزش و جذب استعداد‌ها موفق‌تر عمل کنند، نه فقط سهم بیشتری از ارزش اقتصادی آینده را تصاحب خواهند کرد، بلکه موقعیت خود را در رتبه‌بندی قدرت‌های علمی و سیاسی جهان تقویت خواهند نمود.

جهان در تسخیر هوش مصنوعی هوشمند و انسان‌محور

در نهایت، هوش مصنوعی نه فقط یک فناوری مفید، بلکه جوهره اصلی تحولات فردا و کلید شکل‌دهی به سبک زندگی، فعالیت اقتصادی و ساختار سیاسی جوامع خواهد بود. این فناوری باید به گونه‌ای توسعه یابد که همسو با ارزش‌های انسانی، پایداری اقتصاد و آموزش عمومی گسترش یابد و دستاورد‌های آن برای بیشترین تعداد مردم قابل بهره‌برداری باشد. در این مسیر، نقش دولت‌ها، بنگاه‌ها، دانشگاه‌ها و جامعه مدنی در خلق آینده‌ای ایمن‌تر و فراگیرتر غیرقابل انکار است.

در دورانی که تمامی عرصه‌های نوآوری ظرفیتی برای رشد دارند، هوش مصنوعی نقطه ثقل همه تحولات اقتصادی و اجتماعی خواهد بود. راهبرد‌های ملی، آینده‌نگری و سرمایه‌گذاری گسترده بر آموزش و بومی‌سازی AI مهم‌ترین تضمین موفقیت کشور‌ها و مجموعه‌های اقتصادی در عصر جدید خواهد بود.