آموزش مجازی در جنگ، بدون اینترنت جهانی دوام نمی‌آورد
به گزارش خبرنگار آنا، حسین کزازی، کارشناس حوزه آی‌تی، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری آنا درخصوص تاب‌آوری دانشگاه‌ها در جنگ گفت: با توجه به تجربه جهانی، اگر جنگی دوباره رخ بدهد، دانشگاه‌ها در ایران ظرفیت ادامه آموزش به‌صورت مجازی را دارند. زیرساخت‌ها بعد از دوران کرونا تا حد زیادی آماده شده‌اند و از این نظر مشکلی وجود ندارد. اما موضوع اصلی قطع یا محدود شدن اینترنت است. در جنگ اخیر دیدیم که اینترنت ملی شد و بسیاری از ارتباطات مختل گردید و افراد زیادی ضرر کردند.
او افزود: اگر بخش‌های امنیتی بتوانند بدون قطع اینترنت از کشور صیانت کنند، آموزش مجازی قابل ادامه است؛ اما با اینترنت ملی و قطع دسترسی جهانی، قضیه متفاوت می‌شود.
اینترنت ملی؛ تقریباً معادل قطع ارتباط
او تصریح کرد: اینترنت ملی در عمل چیزی شبیه به شرایط کره شمالی ایجاد می‌کند؛ فضایی بسته که امکان توسعه ندارد. بخش بزرگی از تحقیقات و منابع علمی از طریق اینترنت جهانی به دست می‌آید. ما حتی یک موتور جست‌وجوی داخلی واقعاً کارآمد نداریم که جای گوگل را بگیرد؛ بنابراین اگر اینترنت ملی باشد، تفاوت چندانی با قطع کامل اینترنت ندارد و آموزش مجازی فلج می‌شود.
به گفته او کلاس‌های آفلاین بخشی از مسیر را می‌رود، اما پژوهش، به‌روزرسانی منابع و جست‌و‌جو بدون اینترنت جهانی عملاً زمین‌گیر می‌شود.
نقش هوش مصنوعی؛ یار استاد، نه جانشین کامل
کزازی درباره جایگزینی استاد با فناوری‌های هوشمند گفت: هوش‌مصنوعی هیچ‌وقت نمی‌تواند جای کامل استاد را بگیرد، اما می‌تواند ۸۰ تا حتی ۹۰ درصد کار‌های آموزشی استاد را پوشش دهد؛ از پاسخ به سؤالات و حل تمرین تا راهنمایی مرحله‌به‌مرحله. مدل‌های جدید هوش‌مصنوعی می‌توانند نقش مدرس کنارِ دانشجو را بازی کنند، نه فقط جواب بدهند، بلکه کمک کنند درس را یاد بگیرند، اما با وجود کاربرد فراوان هوش‌مصنوعی در کار‌ها آموزش صددرصدی به حضور استاد نیازمند است.
به گفته کزازی هوش‌مصنوعی این امکان را به استاد و معلمان می‌دهد که در زمان بحران جزوه‌هایی را آماده کنند و در اختیار دانشجویان قرار دهند تا درصورت ملی شدن اینترنت و نبود دسترسی کافی دانشجویان با مراجعه به این جزوه‌ها بتوانند بدون حضور استاد درس را پیش ببرند.
این کارشناس با اشاره به نابرابری موجود خاطرنشان کرد: متأسفانه نابرابری آموزشی همین حالا هم وجود دارد. اضافه شدن هوش مصنوعی می‌تواند شکاف را بیشتر کند؛ دانشجویی که اینترنت پرسرعت و دسترسی به مدل‌های جدیدتر دارد جلو می‌افتد. راهکار این است که دانشگاه‌ها یک هوش مصنوعی اختصاصی روی سرور‌های خودشان ارائه دهند تا همه با دسترسی مشابه از آن استفاده کنند. در مناطق فاقد اینترنت، آموزش مجازی به‌هرحال منتفی است.
مسیر بومی‌سازی هوش مصنوعی
او درباره امکان قرار دادن هوش‌مصنوعی به‌عنوان «دانش رسانه‌ای» در دانشگاه‌ها توضیح داد: درحال حاضر زیرساخت‌ها برای این کار فراهم نیست؛ اگر دانشگاه‌ها بخواهند ایجنت (ایجنت هوش‌مصنوعی یک قابلیت و سیستم هوشمند است که می‌تواند به‌صورت خودکار وظایف خاصی مثل پاسخ دادن به سؤالات، تحلیل داده‌ها یا حتی انجام کار‌های پیچیده‌تر مثل نوشتن یا طراحی را انجام دهد) اختصاصی بسازند، دیتاسنتر و سرور هزینه‌بر است و تحریم‌ها کار را سخت‌تر می‌کند؛ هم برای پرداخت هزینه سرویس‌ها و هم اتصال پایدار. اما می‌شود با استفاده از سرویس‌های در دسترس، یک مدل بومی‌شده راه انداخت تا وابستگی به شرکت‌های خارجی کمتر شود. اگر سرویس داخلی به‌درستی ارائه شود و در معرض تحریم مستقیم نباشد، دانشگاه بدون هزینه‌های سنگین می‌تواند آموزش هوشمند را جلو ببرد.
سواد هوش‌مصنوعی برای همه دانشجویان الزامی است
کزازی در جمع‌بندی گفت: آینده آموزش بی‌تردید با هوش‌مصنوعی گره خورده است. هر دانشجو فارغ از رشته باید کار با هوش‌مصنوعی را یاد بگیرد. مهارت‌هایی مثل پرامپت‌نویسی (Prompt Engineering) ضروری‌اند؛ چه با نسخه‌های رایگان، چه پولی. آینده نزدیک، آینده‌ای است که کنار هر دانشجو یک دستیار هوشمند نشسته و هنرِ دانشجو این است که بیشترین بازده را از آن بگیرد.
انتهای پیام/
