هوش مصنوعی هفته کاری را چهار روزه خواهد کرد

جنسن هوانگ، مدیرعامل شرکت انویدیا که به کمک تراشه‌هایش به موتور محرک انقلاب هوش مصنوعی تبدیل شده، تصویری خوش‌بینانه و در عین حال محتاطانه از آینده کار ترسیم کرده است. او در مصاحبه‌ای اخیر پیش‌بینی کرد که هوش مصنوعی می‌تواند با افزایش چشمگیر بهره‌وری، انسان‌ها را به سمت یک هفته کاری چهار روزه سوق دهد. هوانگ با اشاره به انقلاب‌های صنعتی گذشته که هنجار‌های اجتماعی و ساختار‌های کاری را دگرگون کردند، گفت: «هر انقلاب صنعتی منجر به تغییراتی در رفتار اجتماعی می‌شود.»

این پیش‌بینی در حالی مطرح می‌شود که ارزش بازار انویدیا از مرز ۴ تریلیون دلار فراتر رفته و جایگاه این شرکت را به عنوان رهبر بلامنازع سخت‌افزار هوش مصنوعی تثبیت کرده است. از دیدگاه هوانگ، همانطور که فناوری‌های گذشته بهره‌وری را افزایش دادند، هوش مصنوعی نیز با به عهده گرفتن وظایف تکراری، به کارمندان اجازه می‌دهد تا در روز‌های کمتری به نتایج بیشتری دست یابند.

این چشم‌انداز آینده‌نگرانه در تضاد آشکاری با سبک زندگی و اخلاق کاری خود جنسن هوانگ قرار دارد. او به داشتن یک برنامه کاری طاقت‌فرسا و کار کردن از سپیده‌دم تا پاسی از شب، هفت روز هفته، شهرت دارد. این تلاش بی‌وقفه، انویدیا را به جایگاه امروزی رسانده است، اما این سؤال را ایجاد می‌کند که آیا پیش‌بینی هفته کاری چهار روزه برای دیگران یک آرزوست یا یک واقعیت قابل دستیابی محسوب می‌شود؟

هوانگ خود نیز با اعتراف به اینکه «می‌ترسم بگویم که در آینده از الان هم پرمشغله‌تر خواهیم بود»، این خوش‌بینی را تعدیل می‌کند. این گفته، یک تنش اساسی را آشکار می‌سازد: در حالی که هوش مصنوعی وعده کارایی بیشتر می‌دهد، تکامل سریع آن ممکن است به نظارت و خلاقیت انسانی بیشتری نیاز داشته باشد و به طور بالقوه حجم کاری را، به ویژه برای متخصصان در قطب‌های فناوری، افزایش دهد.

اظهارات هوانگ بازتابی از بحث گسترده‌تری در مورد تأثیر دوگانه هوش مصنوعی بر بهره‌وری است. از یک سو، ابزار‌های AI می‌توانند تولید ناخالص داخلی جهانی را تا ۷ درصد افزایش دهند، اما از سوی دیگر، این رشد تنها در صورتی محقق می‌شود که مهارت‌آموزی نیروی کار با سرعت تکنولوژی همگام شود. در حالی که برخی تحلیلگران هوانگ را پیام‌آور عصری جدید از اوقات فراغت می‌دانند، دیگران نگران جابجایی شغلی و افزایش نابرابری هستند.

تجربه شرکت‌هایی مانند مایکروسافت در دفتر ژاپن که با اجرای هفته کاری چهار روزه، ۴۰ درصد افزایش بهره‌وری را گزارش دادند، از دیدگاه خوش‌بینانه هوانگ حمایت می‌کند. با این حال، منتقدان و کارشناسان کار معتقدند که فرهنگ «همیشه در حال کار بودن» که خود هوانگ نماد آن است، بزرگترین مانع برای این تغییر است. او خود در مصاحبه‌ای گفته بود: «وقتی کار نمی‌کنم، به کار کردن فکر می‌کنم.»

می‌توان گفت که پیش‌بینی جنسن هوانگ همزمان یک الهام و یک هشدار است. آیا هوش مصنوعی کارگران را آزاد خواهد کرد یا نابرابری را تشدید می‌کند؟ آینده کار احتمالاً نه یک انقلاب ناگهانی، بلکه یک تکامل تدریجی خواهد بود که نتیجه آن به سیاست‌گذاری‌های دولت‌ها و فرهنگ‌سازی در شرکت‌ها بستگی خواهد داشت.