روش جالب یک شکارچی ماقبل تاریخ برای جان سالم به در بردن از گرمایش زمین

دندان‌های فسیل‌شده یک شکارچی ماقبل تاریخ نشان می‌دهند که چگونه یک پستاندار ۵۶ میلیون سال پیش خود را با گرمایش زمین تطبیق داده است و با این کار خود به حیوانات امروزی درس می‌آموزد.

تغییر رژیم غذایی در برابر گرمایش شدید زمین

پژوهشی جدید به رهبری تیمی از دانشگاه تحقیقات دولتی راتگرز (Rutgers University) نشان می‌دهد که یک شکارچی گوشت‌خوار ماقبل تاریخ به نام «دیساکوس پرائنونتیوس» (Dissacus praenuntius) در واکنش به یک دوره گرمایش شدید زمین، رژیم غذایی و اندازه بدن خود را تغییر داده و شروع به خوردن استخوان کرده است. این دوره تحت عنوان «بیشینه گرمایی پالئوسن-ائوسن» یا «پی‌ای‌تی‌ام» (PETM) شناخته می‌شود و حدود ۵۶ میلیون سال پیش رخ داده است.

مشابهت با شرایط امروزی

یافته‌های این پژوهش که در مجله «جغرافیای دیرین، دیرین‌اقلیم‌شناسی و بوم‌شناسی دیرین» (Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology) منتشر شده است، می‌تواند به دانشمندان کمک کند تا پیش‌بینی کنند که حیات وحش امروزی چگونه ممکن است به گرمایش جهانی مدرن واکنش نشان دهد.

اندرو شوارتز، دانشجوی دکترای انسان‌شناسی در دانشگاه راتگرز و نویسنده اصلی این پژوهش، می‌گوید: «آنچه در دوران «پی‌ای‌تی‌ام» اتفاق افتاد، به میزان زیادی منعکس‌کننده آن چیزی است که امروز اتفاق می‌افتد و در آینده اتفاق خواهد افتاد. ما شاهد الگو‌های مشابهی هستیم. سطح دی‌اکسید کربن در حال افزایش است، دما بالاتر رفته است و اکوسیستم‌ها در حال از هم پاشیده شدن هستند.»

تحلیل ریزسایش دندان‌ها برای کشف رژیم غذایی

تیم تحقیقاتی با استفاده از تکنیکی به نام تحلیل الگوی ریزسایش سطح دندان، حفره‌های ریز و خراش‌های به جا مانده روی دندان‌های فسیل‌شده را بررسی کردند. این آثار نشان می‌دهند که این حیوان در هفته‌های پایانی عمر خود چه نوع غذایی مصرف کرده است.

شکل ظاهری عجیب شکارچی ماقبل تاریخ

این جانور همه‌چیزخوار باستانی تقریبا به اندازه‌ی یک شغال یا کایوت (گرگ صحرایی آمریکای شمالی) بوده و احتمالا ترکیبی از گوشت و سایر منابع غذایی مانند میوه‌ها و حشرات را مصرف می‌کرده است. شوارتز با توصیف این جانوران به عنوان «پستاندارانی فوق‌العاده عجیب» گفت: «آن‌ها از نظر ظاهری شبیه گرگ‌هایی با سر‌های بزرگ بودند» و می‌افزاید: «دندان‌های آنها تقریبا شبیه [دندان‌های] کفتار‌ها بود؛ اما هر یک از انگشتانشان تاج‌های کوچک و ریزی داشته است.»

کشف یک «هیولای دریایی» جدید از دوره ژوراسیک

شکارچی گوشت‌خواری که استخوان‌خوار شد

قبل از این دوره افزایش دما، دیساکوس رژیم غذایی مشابه یوزپلنگ‌های امروزی داشته و بیشتر گوشت سفت می‌خورده است؛ اما در طول و بعد از این دوره باستانی، دندان‌هایش نشانه‌هایی از جویدن مواد سخت‌تر مانند استخوان‌ها را نشان داد. 

شوارتز می‌گوید: «ما دریافتیم که ساییدگی‌های ریز دندانی آنها بیشتر شبیه شیر‌ها و کفتار‌ها بود. این امر نشان می‌دهد که آنها مواد شکننده‌تری می‌خوردند که احتمالا استخوان بوده؛ زیرا طعمه معمول آنها کوچکتر یا کمتر در دسترس بوده است.»

تغییر رژیم غذایی به علت کاهش منابع غذایی

این تغییر رژیم غذایی در کنار کاهش نسبتا کم اندازه بدن، احتمالا به علت کمبود غذا، رخ داده است. شوارتز می‌گوید کمبود غذا – نه صرفا گرمای هوا طبق فرضیه‌های قبلی – نقش بزرگتری در کوچک‌تر شدن جثه حیوانات در این دوره ایفا کرده است.

دروس عملی برای امروز

این دوره از گرمایش سریع زمین حدود ۲۰۰ هزار سال طول کشیده است؛ اما تغییرات ناشی از آن بسیار سریع و چشمگیر بود. شوارتز می‌گوید: یکی از بهترین راه‌ها برای پیش‌بینی آینده، نگاه به گذشته است. حیوانات چگونه تغییر کردند؟ اکوسیستم‌ها چگونه واکنش نشان دادند؟

اهمیت انعطاف‌پذیری در رژیم غذایی

او می‌گوید که این یافته‌ها همچنین اهمیت انعطاف‌پذیری رژیم غذایی را برجسته می‌کند. حیواناتی که می‌توانند غذا‌های متنوعی بخورند، احتمال بیشتری دارد که تحت فشار‌های محیطی زنده بمانند.

اشاره به حیوانات مدرن در معرض خطر

این نتایج می‌تواند برای زیست‌شناسان حفاظت محیط زیست نیز مفید باشد و به آنها اجازه دهد تا گونه‌هایی را که امروزه ممکن است آسیب‌پذیرتر باشند، شناسایی کنند. به‌عنوان مثال، گونه‌هایی مانند پاندا که رژیم غذایی محدودی دارند، ممکن است با کوچک شدن زیستگاه‌هایشان با مشکل مواجه شوند؛ اما گونه‌های سازگار از جمله شغال‌ها یا راکون‌ها، ممکن است بهتر عمل کنند.

شواهد مشابه در پژوهش‌های امروزی

شوارتز به پژوهش قبلی خود اشاره می‌کند که نشان می‌دهد شغال‌ها در آفریقا نیز احتمالا به علت تخریب زیستگاه و فشار‌های اقلیمی، بیشتر به خوردن استخوان و حشرات روی آوردند.

تأثیر گرمایش بر زنجیره‌های غذایی

این مطالعه تایید می‌کند که گرمایش سریع زمین می‌تواند به تغییرات عمده در زنجیره‌های غذایی و رفتار شکارچیان منجر شود. چنین تغییراتی ممکن است در دوران مدرن نیز تکرار شوند و حیوانات را به سازگاری یا ریسک انقراض مجبور کند.

پایان عمر یک شکارچی موفق

اگرچه دیساکوس یک حیوان موفق و سازگار بود که حدود ۱۵ میلیون سال زندگی کرد؛ اما در نهایت منقرض شد. دانشمندان معتقدند که این اتفاق به خاطر تغییرات در محیط و رقابت با سایر حیوانات رخ داده است.

این گزارش براساس مطلب  منتشر شده در سایت «ساینس دیلی» (Scince Daily) تهیه شده است.