بنیان «مدیریت علمی با تراز توحیدی» در دانشگاه آزاد از سوی شهید طهرانچی/ راه تحول در دوره جدید ادامه دارد

خبرگزاری آنا؛ دکتر محمدمهدی طهرانچی که حدود هفت سال عمر مدیریتی خود را در دانشگاه آزاد اسلامی گذرانده بود در حمله سحرگاه ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ رژیم منحوس صهیونیستی به منزل مسکونی وی همراه با همسرش به شهادت رسیدند.

رئیس فقید دانشگاه آزاد اسلامی روز یکشنبه ۲۷ آبان ۹۷ در جلسه ۲۸ کمیته تعیین رؤسای دانشگاه‌ها که با حضور وزیر وقت علوم، تحقیقات و فناوری و دیگر اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی در محل دبیرخانه این شورا برگزار شد، موفق به کسب رأی اعتماد اعضای این کمیته شد.

وی در این جلسه از طرح‌ها و برنامه‌های خود برای جهش دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه علم و فناوری گزارشی ارانه کرد. سپس سوالاتی توسط اعضای کمیته مطرح و پس از پاسخگویی توسط دکتر طهرانچی با رأی اعضای کمیته، ایشان برای ریاست دانشگاه آزاد اسلامی انتخاب شد.

دکتر طهرانچی در حدود هفت سال مدیریت خود در دانشگاه آزاد اسلامی منشأ اثرات تحولی زیادی بود که بخش اعظمی آن در سند تحول و تعالی این دانشگاه تدوین و ابلاغ شد، سندی که دانشگاه را به سمت نهادی علمی، مسئله‌محور و تمدن‌ساز سوق داد و امسال سال پایانی خود را می‌گذراند و در ۳۱ استان کشور اثرات خود را بر جای گذاشته است.

تحول دیجیتال و توسعه زیرساخت‌های آموزش هوشمند نظیر طراحی و راه‌اندازی سامانه‌هایی مانند «آموزشیار»، «پژوهشیار»، «نظام ارزشیابی دیجیتال» و بستر آموزش ترکیبی و ... از دیگر برنامه‌های اجراشده رئیس فقید دانشگاه آزاد اسلامی است که در دوره مدیریتی خود انجام داد.

در این راستا و به منظور واکاوی دوران هفت‌ساله مدیریت شهید در دانشگاه آزاد اسلامی و اثرات آن در استان‌های مختلف و تداوم راه ایشان با محمدرضا ولیلو رئیس دانشگاه آزاد اسلامی آذربایجان‌غربی گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانیم؛

آنا: برنامه‌ها، راهبرد‌ها و سیاست‌های دانشگاه در دوره هفت‌ساله مدیریتی دکتر طهرانچی چه تحولاتی را در مجموعه کشوری دانشگاه و به‌ویژه در استان آذربایجان‌غربی رقم زد و اکنون چه تحولاتی در پیش است؟

ولیلو: دانشمند عالیقدر دکتر محمدمهدی طهرانچی شهید سرافراز علم و دانشگاه، شخصیتی بود که نامش با تحول علمی آموزش عالی، ارتقای هویت دانشگاهی و نوسازی ساختار‌های دانشگاه آزاد اسلامی عجین شده است. ایشان در طول دوران هفت‌ساله ریاست خود، دانشگاه آزاد اسلامی را از یک سازمان صرفاً آموزشی به نهادی تمدن‌ساز، نوآور و پاسخگو به نیاز‌های واقعی جامعه تبدیل کرد. سند تحول و تعالی دانشگاه، یکی از مهم‌ترین میراث‌های مدیریتی و راهبردی شهید طهرانچی است که با تدوین آن، دانشگاه آزاد اسلامی وارد فاز عملیاتی تحول شد.

در استان آذربایجان‌غربی نیز این راهبرد‌ها منشأ تحولات جدی و بنیادین شده‌اند. حرکت از آموزش صرف به سمت حل مسائل منطقه‌ای، پیاده‌سازی نظام دانشی جدید، ایجاد ساختار دانشکده‌های موضوع‌محور، تقویت زیست‌بوم فناوری و نوآوری، افزایش تعامل با صنعت، توجه به ارتقای تربیت اخلاقی و هویتی دانشجویان و توسعه بین‌المللی فقط بخشی از دستاورد‌های مهم این دوره است.

شهید دکتر محمدمهدی طهرانچی از معدود چهره‌هایی بود که علم، فرهنگ و فناوری را نه سه حوزه منفصل، بلکه اضلاع یک منظومه تمدنی می‌دانست. او معتقد بود دانشگاه اسلامی باید بر پایه علم نافع، فرهنگ تعالی‌بخش و فناوری مسئله‌محور استوار باشد؛ سه‌گانه‌ای که در تمام سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات کلان او در دانشگاه آزاد اسلامی به روشنی دیده می‌شد.

طهرانچی فقط یک مدیر دانشگاهی نبود؛ او سرآمد در فلسفه علم و صاحب مکتب فکری در نسبت میان علم و ایمان بود. در تمام مسیر مدیریت، پیوست الهی را از یاد نبرد و «مدیریت علمی با تراز توحیدی» را در دانشگاه آزاد اسلامی بنیان نهاد. نگاه او به دانشگاه، صرفاً ساختار اداری نبود؛ بلکه دانشگاه را به‌مثابه خاستگاه تحول تمدنی در عصر جدید تلقی می‌کرد.

شهید دکتر طهرانچی همواره دانشگاه آزاد اسلامی را به‌عنوان یکی از ستون‌های اصلی تمدن‌سازی در گام دوم انقلاب می‌دید. بر این باور بود که دانشگاه در تراز انقلاب اسلامی باید در خط مقدم تولید علم، مرجعیت فرهنگی و پیشران فناوری باشد. تأکید مستمر او بر «حفظ کیان دانشگاه» و مقابله با هرگونه انفعال، از او مدیری ساخت که در برابر توفان‌های سیاسی و رسانه‌ای، همواره باصلابت ایستاد.

در نگاه دکتر طهرانچی، ارتقای علمی نه صرفاً افزایش آمار مقاله و جذب دانشجو، بلکه رشد عقلانیت، عمق‌بخشی به دانش و تأثیرگذاری واقعی دانشگاه در زیست‌بوم اجتماعی و اقتصادی کشور بود. او مسیر ارتقا را با طراحی نظام دانشی نوین، احیای نقش استادان، ایجاد دانشکده‌های موضوعی و اتصال دانشگاه به صنعت و جامعه، به‌صورت عینی محقق کرد.

اکنون که دکتر بیژن رنجبر به‌عنوان سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی منصوب شده‌اند، مسیر تحول متوقف نشده و عزم بر آن است که راه پرافتخار شهید طهرانچی با صلابت و برنامه‌مندی ادامه یابد. تجربه ارزنده دکتر رنجبر در حوزه علم و فناوری، از او چهره‌ای شایسته برای هدایت این مسیر ساخته و جامعه دانشگاهی به تداوم این حرکت امیدوار است.

آنا: نتایج اجرای سند تحول و تعالی دانشگاه در ۴ سال گذشته در استان متبوع شما چه بوده است؟

ولیلو: اجرای سند تحول و تعالی دانشگاه در واحد‌های دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌غربی نتایج کم‌نظیری را به همراه داشته است که طبق ارزیابی رسمی، این استان رشد دوبرابری نسبت به سال قبل در جایگاه «تلاشگر» قرار گرفته و در بسته‌های کاری رشد بسیار خوبی داشته است.

در چهار سال گذشته، دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌غربی با محور اجرای سند تحول و تعالی، مجموعه‌ای گسترده از اقدامات راهبردی و تحولی را در حوزه‌های مختلف علمی، پژوهشی، فناورانه و فرهنگی به انجام رسانده است. اقدام به راه‌اندازی پردیس پارک علم و فناوری، راه‌اندازی سرا‌های نوآوری، مراکز تحقیقاتی تخصصی در حوزه‌هایی، چون هوش مصنوعی، بیوتکنولوژی، امنیت غذایی و تجهیز آزمایشگاه‌های پیشرفته ازجمله مهم‌ترین دستاورد‌های این دوره است که نقش مؤثری در ارتقای توان فناورانه و پژوهشی استان ایفا کرده است.

در حوزه اشتغال‌زایی، مهارت‌آموزی و ارتباط با صنعت، اجرای گسترده طرح پویش، عقد ده‌ها تفاهم‌نامه با صنایع، ایجاد شتاب‌دهنده‌های نوآوری، راه‌اندازی مراکز رشد و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان موجب ایجاد پیوند مؤثر میان دانشگاه و بازار کار شده است. همچنین توسعه دوره‌های مهارتی، مدارس سما، دانشکده‌های موضوعی، و ساختار‌های آموزش‌های درآمدزا، دانشگاه را به سمت پایداری مالی و پاسخگویی منطقه‌ای سوق داده است.

آینده دانشگاه آزاد اسلامی با تداوم مسیر تحول، آینده‌ای روشن، بالنده و تمدن‌ساز است. دانشگاهی که اکنون بر پایه سند تحول و تعالی، دانش‌بنیان، جامعه‌محور، اخلاق‌مدار و پاسخگو به نیاز‌های کشور و منطقه طراحی شده، باید در این مسیر پایدار بماند. هرگونه تغییر شتاب‌زده یا انحراف از این مسیر می‌تواند سرمایه عظیم انسانی و ساختاری دانشگاه را با چالش مواجه کند

در عرصه بین‌الملل و فرهنگ اسلامی ایرانی نیز اقدامات مؤثری همچون برگزاری دوره‌های علمی در اقلیم کردستان، همکاری با دانشگاه‌های کشور‌های همسایه، برگزاری جشنواره‌های بین‌المللی، راه‌اندازی کرسی‌های آزاداندیشی، تشکل‌های استادی و تقویت ارتباط حوزه و دانشگاه، جایگاه فرهنگی و الهام‌بخش دانشگاه در تراز انقلاب اسلامی را ارتقا بخشیده است.

اکنون که سال پنجم سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی از شهریور ۱۴۰۴ آغاز می‌شود، مفتخریم که دانشگاه آزاد اسلامی آذربایجان غربی که از سال ۱۳۹۵ با کسری بودجه مواجه بود، امسال در سال چهارم سند تحول و تعالی به تراز مالی مثبت رسید و این مهم قطعاً با یاری خداوند متعال، اجرای دقیق سند تحول و تعالی و همکاری و هم افزایی تمام همکاران صورت گرفته است.

آنا: سرپرستی دکتر رنجبر در دانشگاه در ادامه راه شهید و تحولات صورت‌گرفته را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ و توصیه شما چیست؟

ولیلو: انتصاب دکتر بیژن رنجبر به‌عنوان سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی، تداوم مسیر تحول دانشگاهی است که شهید دکتر طهرانچی آن را بنیان‌گذاری کرد. رنجبر، شخصیتی با سابقه درخشان در حوزه علم و فناوری است و در دوره معاونت و قائم مقامی خود در دانشگاه آزاد اسلامی، هم‌پای دکتر طهرانچی در طراحی و اجرای سیاست‌های تحولی ایفای نقش کرده بود.

سرپرست جدید دانشگاه آزاد از همراهان نزدیک و یاران علمی دکتر طهرانچی در طراحی و اجرای تحول در دانشگاه آزاد اسلامی بوده و در شکل‌گیری مبانی سند تحول و تعالی نقش ایفا کرده است. این قرابت فکری و اجرایی باعث شده تا انتصاب ایشان به‌عنوان سرپرست دانشگاه، از سوی نخبگان و بدنه دانشگاهی به عنوان ادامه‌دهنده حقیقی مسیر شهید طهرانچی تلقی شود.

اکنون با پذیرش این مسئولیت خطیر به یقین دکتر رنجبر می‌تواند با حفظ روحیه جهادی و علمی شهید طهرانچی از توقف یا انحراف در مسیر تحول جلوگیری کرده و برنامه‌های نیمه‌تمام را به سرانجام برساند. جامعه دانشگاهی به‌خصوص استان آذربایجان‌غربی، این انتصاب را امیدبخش می‌داند و همچون گذشته آمادگی کامل برای همراهی و مشارکت در دوره جدید را دارد.

آنا: آقای دکتر، نظرتان درباره آینده دانشگاه چیست و دکتر رنجبر باید چه مسیری را بروند؟ آیا تداوم برنامه‌های تحولی دکتر طهرانچی لزومی دارد تا خللی در حرکت دانشگاه پیش نیاید؟

ولیلو: آینده دانشگاه آزاد اسلامی با تداوم مسیر تحول، آینده‌ای روشن، بالنده و تمدن‌ساز است. دانشگاهی که اکنون بر پایه سند تحول و تعالی، دانش‌بنیان، جامعه‌محور، اخلاق‌مدار و پاسخگو به نیاز‌های کشور و منطقه طراحی شده، باید در این مسیر پایدار بماند. هرگونه تغییر شتاب‌زده یا انحراف از این مسیر می‌تواند سرمایه عظیم انسانی و ساختاری دانشگاه را با چالش مواجه کند.

جناب آقای دکتر رنجبر با تجربیات ارزنده‌ای که دارند، ایده‌های خوبی خواهند داشت و بر تثبیت ساختار‌های نوین، تقویت گروه‌های علمی و دانشکده‌های موضوعی، اجرای دقیق نظام دانشی جدید، فعال‌سازی نقش استادان پایه و استادان عرصه، ارتقای بهره‌وری در نظام اداری و استمرار حرکت به سمت دانشگاه نسل چهارم، رسالت خطیر خود را پیگیری می‌کند.

دکتر رنجبر اعلام کرده‌اند که برای گرامی داشت یاد استاد شهید دکتر طهرانچی در جلسه هیئت رئیسه دانشگاه مصوب شد که بنیاد علمی شهید دکتر طهرانچی راه‌اندازی شود؛ به‌یقین راه‌اندازی این بنیاد در تثبیت راه شهید والامقام دکتر طهرانچی و ادامه مسیری که او بنا نهاده است، موثر خواهد بود.

گفت‌وگو: سیاوش میرزایی