دانشگاه سنگر امیدآفرین مطالبات رهبری/ مسئولیت دولت و دانشگاه در جهاد تبیین و امیدبخشی به جامعه
خبرگزاری آنا ـ حسین بوذری؛ دیدار اخیر مقام معظم رهبری با رئیس جمهور و اعضای هیئت دولت، مجموعه‌ای از بیانات راهبردی و جامع ایشان را دربرداشت که چکیده‌ای از اولویت‌های کلان نظام در حوزه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و بین‌المللی را ترسیم کرد.
این بیانات که شامل محورهایی چون معیشت مردم، تولید ملی، خوداتکایی، مدیریت بازار، اجماع‌سازی، کارآمدی دولت، امیدآفرینی، مقابله با ناامیدی‌پراکنی، مبارزه با اسراف، حل مشکل مسکن و حمایت از مقاومت در غزه بود، درحقیقت منشور حکمرانی و نقشه‌ای راه برای دولت و نخبگان کشور به‌خصوص دانشگاهیان محسوب می‌شود.
در این میان، دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز به‌عنوان یکی از قطب‌های علمی و فرهنگی با بهره‌گیری از ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل خود، می‌تواند نقشی کلیدی در تحقق این مطالبات ایفا کند.
دانشگاه‌ها به‌خصوص در تراز عقلانیت سازمان‌یافته جامعه، مسئولیت خطیری در فراتر رفتن از وظایف آموزشی و پژوهشی صرف و قرار گرفتن در خدمت اقتدار ملی، حل مسائل کلان کشور و امیدآفرینی اجتماعی بر عهده دارند.
این نهادها باید با تربیت نسلی تمدن‌ساز با روحیه امیدباوری، سنگر جهاد تبیین را حفظ کرده و در عرصه‌های مختلف، ازجمله دیپلماسی علمی و فرهنگی، پیشگام باشند.
علم نافع و مسئله‌محور دانشگاه، زیربنای شکل‌دهی به آینده تمدن نوین اسلامی و قرارگیری ایران در مسیر توسعه پایدار خواهد بود.
در حوزه دانشگاه و اقتصاد ملی، دانشگاه‌ها باید به بازوی اصلی دولت در حل بحران‌های اقتصادی، کنترل تورم، افزایش تولید داخلی و کاهش وابستگی به واردات تبدیل شوند. این امر مستلزم آن است که دولت نیز با مطالبه‌گری از دانشگاه‌ها و ایجاد سازوکارهای لازم، زمینه را برای بهره‌گیری مؤثر از ظرفیت‌های علمی فراهم آورد.
شرکت‌های دانش‌بنیان و پارک‌های علم و فناوری به‌عنوان تجلی این هم‌افزایی می‌توانند راهکارهای عملیاتی برای چالش‌های اقتصادی ارائه کنند.
در عرصه دانشگاه و معیشت مردم، پژوهشگاه‌های دانشگاهی باید با تمرکز بر بهبود سیاست‌های رفاهی، امنیت غذایی، انرژی و کشاورزی، نقشی مستقیم در ارتقای کیفیت زندگی شهروندان ایفا کنند. تربیت متخصصانی کارآمد در صنایع مختلف و هدایت پژوهش‌ها به سمت حل مسائل معیشتی، از جمله اولویت‌های دانشگاه در این زمینه است.
دانشگاه‌ها در توانمندسازی نسل آینده، علاوه بر تخصص علمی، باید بر تربیت جوانانی با اعتماد به نفس ملی، اخلاق حرفه‌ای و مسئولیت اجتماعی تمرکز کنند.
در حوزه پدافند غیرعامل و امنیت ملی، دانشگاه‌ها در خط مقدم پدافند علمی و فناورانه به ویژه در امنیت سایبری، امنیت غذایی و تاب‌آوری زیرساخت‌ها، نقش حیاتی دارند. همچنین با برگزاری همایش‌های بین‌المللی، جذب دانشجویان خارجی و انتشار مقالات علمی، می‌توان ایران را به قطب علمی جهان اسلام تبدیل کرد و از این طریق، دیپلماسی علمی و فرهنگی را به‌عنوان مکملی قدرتمند برای دیپلماسی رسمی کشور و ابزاری مؤثر در انزوای رژیم صهیونیستی و تقویت جبهه مقاومت به کار گرفت.
درراستای امیدآفرینی و جهاد تبیین، دانشگاه‌ها موظفند با برجسته‌سازی پیشرفت‌های علمی، اقتصادی و فرهنگی کشور، به‌خصوص در رسانه‌های دانشجویی، کرسی‌های آزاداندیشی و فضاهای مجازی در مقابل روایت‌های مخرب و ضعف‌نمایی‌های احتمالی مسئولان، صف‌آرایی کنند.
دانشگاه باید پرچمدار تمدن نوین اسلامی باشد و با تولید علوم انسانی اسلامی، احیای ارزش‌های ملی و دینی و تربیت نخبگان تمدن‌ساز، این مسیر را با جدیت دنبال کند.
تأمین عدالت آموزشی و اجتماعی و دسترسی برابر همگان به فرصت‌های علمی از اولویت‌های اساسی دانشگاه‌هاست. دانشگاه‌ها باید پلی میان دانش، عدالت، مسائل اجتماعی و توسعه پایدار باشند. همچنین با آینده‌پژوهی در حوزه‌هایی چون جمعیت، انرژی، محیط زیست و فناوری‌های نوین، دولت را در تدوین سیاست‌های ملی یاری رسانند و منتظر تحولات بیرونی نمانند.
شفافیت در مدیریت دانشگاهی، اخلاق علمی و ارائه خدمات باکیفیت، نقشی اساسی در «بازآفرینی سرمایه اجتماعی» و تقویت اعتماد مردم به نهادهای علمی و حکومتی ایفا می‌کند.
حضور فعال و خدمت‌گزارانه مسئولان، اعضای هیئت علمی و مدیران در عرصه‌های مختلف، می‌تواند این اعتماد را بیش از پیش تقویت کند.
دانشگاه‌ها با درک عمیق از بیانات راهبردی مقام معظم رهبری و ایفای نقش فعالانه در حوزه‌های آموزش، پژوهش، امیدآفرینی، جهاد تبیین و ارائه مشاوره‌های علمی و عملیاتی به دولت، می‌توانند نقش محوری در تحقق تمدن نوین اسلامی، ارتقای کارآمدی دولت و تأمین عزت و اقتدار ملی ایفا کنند.
این مهم، مستلزم تعامل سازنده، مطالبه‌گری هدفمند از سوی دولت و احساس مسئولیت مضاعف از سوی تمامی ارکان دانشگاهی و اجرایی کشور است.
خبرنگار آنا با هدف تحلیل بیانات مهم اخیر مقام معظم رهبری در دیدار اعضای هیئت دولت با ایشان گفت‌وگویی را با حسین کلانتری خلیل‌آباد استادتمام دانشگاه و رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز ترتیب داده است.
گپ و گفت آنا با کلانتری در پی می‌آید:
دانشگاه؛ منشور حکمرانی و نقشه راه دولت چهاردهم
آنا: مقام معظم رهبری نکات بسیار مهمی را در حوزه‌های مختلف در دیدار با اعضای هیئت دولت مطرح کردند، این بیانات از عمق و هدفمندی برخوردار بوده‌اند؛ شامل مواردی چون بحث معیشت مردم، تولید و خوداتکایی، مدیریت بازار و کالاهای اساسی، غلبه بر چالش‌ها از طریق اجماع‌سازی و کارآمدی دولت، اولویت‌بندی و مدیریت زمان، روایت قدرت و امید، لزوم تزریق امید به جامعه و مقابله با ناامیدی‌پراکنی برخی مسئولان، مقابله با اسراف، حل مشکل مسکن مردم و در نهایت، توجه به موضوع حیاتی غزه و لزوم قطع روابط با رژیم صهیونیستی توسط برخی کشور‌ها بود، نقش دانشگاه‌ها را در تحقق مطالبات رهبری چگونه ارزیابی می‌کنید؟
کلانتری خلیل‌آباد: بسم‌الله الرحمن الرحیم. ببینید، بیانات اخیری که رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با رئیس جمهور و اعضای هیئت دولت داشتند، در واقع می‌توانیم به‌عنوان یک منشور حکمرانی و یک نقشه راهی برای دولت چهاردهم و نخبگان به‌خصوص نخبگان و دانشگاه‌ها در نظر بگیریم.
رهبر معظم انقلاب اسلامی تأکید کردند که پیشرفت و عزت ملی در گرو امید، کار، تلاش، انضباط، پرهیز از اسراف و توجه به معیشت مردم است.
معتقدم سخنان حکیمانه ایشان بیش از هر زمان دیگری اهمیت و نقش دانشگاه‌ها را مشخص و روشن می‌کند.
دانشگاه‌ها به‌عنوان عقلانیت سازمان‌یافته جامعه مسئولیت دارند که از جایگاه آموزش و پژوهش فراتر رفته و درخدمت اقتدار ملی، حل مسائل مردم و امیدآفرینی اجتماعی قرار بگیرند و در این مسیر دانشجویان و مردم را ارشاد کند.
آنا: دانشگاه‌ها در حوزه «دانشگاه و اقتصاد ملی» و «دانشگاه و معیشت مردم» چگونه می‌توانند به‌عنوان بازوی اصلی دولت در حل بحران‌های اقتصادی، کنترل تورم، افزایش تولید داخلی و کاهش وابستگی به واردات و بهبود سیاست‌های رفاهی نقش ایفا کنند؟
کلانتری خلیل‌آباد: در فراز نخست صحبت‌ها‌یتان به محورهای کلیدی بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی اشاره کردید، نقشی که دانشگاه‌ها در تحقق این رهنمودها می‌توانند داشته باشند، در حوزه «دانشگاه و اقتصاد ملی» است که دانشگاه باید به بازوی اصلی دولت در حل بحران‌های اقتصادی تبدیل شود.
البته باید دولت از دانشگاه‌ها مطالبه کند که متأسفانه در این مورد دولت کمتر به دانشگاه توجه نشان داده که باید این توجهات بیشتر شود.
به‌عنوان نمونه شرکت‌های دانش‌بنیان و پارک‌های علم و فناوری می‌توانند راه‌حل‌های عملی در حوزه «دانشگاه و اقتصاد ملی» برای کنترل تورم، افزایش تولید داخلی و کاهش وابستگی به واردات ارائه کنند.
در حوزه «دانشگاه و معیشت مردم» پژوهشگاه دانشگاهی باید به بهبود سیاست‌های رفاهی، امنیت غذایی، انرژی و کشاورزی منجر شود، آن هم با تربیت متخصصانی که در صنایع مختلف در دانشگاه تربیت می‌شوند، به‌طور مستقیم می‌توانند بر معیشت مردم اثرگذار باشند.
دانشگاه؛ خط مقدم پدافند غیرعامل علمی و فناورانه
آنا: رهبر معظم انقلاب اسلامی به «توانمندسازی نسل آینده»، «پدافند غیرعامل و امنیت ملی» و «دیپلماسی علمی و فرهنگی» و روحیه امید و انگیزه تأکید داشته‌اند، دانشگاه‌ها چگونه می‌توانند در این راستا به‌خصوص در حوزه امنیت سایبری، امنیت غذایی، تاب‌آوری زیرساخت‌ها، معرفی ایران به‌عنوان قطب علمی جهان اسلام و مکمل دیپلماسی رسمی نقش ایفا کنند؟
کلانتری خلیل‌آباد: در حوزه توانمندسازی نسل آینده، رهبر معظم انقلاب اسلامی در روحیه امید و انگیزه تأکید داشتند، بنابراین دانشگاه‌ها باید نسل جوان تربیت کنند تا علاوه بر تخصص علمی، دارای اعتماد به نفس ملی، اخلاق حرفه‌ای و معیشت اجتماعی باشند.
در حوزه توانمندسازی نسل آینده، رهبر معظم انقلاب اسلامی بر روحیه امید و انگیزه تأکید داشتند، بنابراین دانشگاه‌ها باید نسل جوان تربیت کنند تا علاوه بر تخصص علمی، دارای اعتماد به نفس ملی، اخلاق حرفه‌ای و معیشت اجتماعی باشند
در حوزه پدافند غیرعامل و امنیت ملی نقش دانشگاه‌ها فقط آموزشی نیست، بلکه در خط مقدم پدافند غیرعامل علمی و فناورانه قرار دارند.
دانشگاه‌ها می‌توانند در حوزه امنیت سایبری، امنیت غذایی، تاب‌آوری زیرساخت‌های کشور کار کنند.
دانشگاه‌ها در حوزه دیپلماسی علمی و فرهنگی می‌توانند با برگزاری همایش‌های بین‌المللی، جذب دانشجویان خارجی، انتشار مقالات علمی به زبان‌های بین‌المللی، ایران را به‌عنوان قطب علمی جهان اسلام بدل کنند،
چیزی که مقام معظم رهبری پیش از این هم چندین بار بیاناتی داشته‌اند و این دیپلماسی علمی فرهنگی می‌تواند مکمل دیپلماسی رسمی کشور و ابزار مهمی در انزوای رژیم غاصب و جعلی صهیونیستی و تقویت جبهه مقاومت هم باشد.
آنا: با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری بر «امیدآفرینی و جهاد تبیین» و هشدار ایشان مبنی بر اینکه مسئولان نباید صرفاً راوی ضعف‌ها باشند و همچنین نقش دانشگاه‌ها در «هویت ملی و تمدن‌سازی»، دانشگاه‌ها چه وظایفی در مقابله با روایت‌های مخرب و گام برداشتن در مسیر تمدن نوین اسلامی دارند؟
کلانتری خلیل‌آباد: مقام معظم رهبری در زمینه امیدآفرینی و جهاد تبیین هشدار دادند که مسئولان نباید صرفاً راوی ضعف‌ها باشند، چراکه به تازگی بعد از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه آمریکای جنایتکار و رژیم کودک‌کُش و جعلی صهیبونیستی علیه کشورمان بیشتر ضعف‌ها مطرح می‌شود؛ بنابراین دانشگاه‌ها موظف هستند در زمینه رسانه‌های دانشجویی، کرسی‌های آزاداندیشی و فضاهای مجازی، پیشرفت‌های علمی، اقتصادی و فرهنگی کشور را بیشتر برجسته کند.
ازسویی دانشگاه‌ها باید پرچمدار تمدن نوین اسلامی باشند، چیزی که شهید مظلوم دکتر طهرانچی هم همواره در زمینه تمدن نوین اسلامی بیاناتی داشتند و باید با تولید علوم انسانی اسلامی، احیای ارزش‌های ملی و دینی و تربیت نخبگان تمدن‌ساز به‌عنوان منشور راه دانشگاه‌ها باشد.
در زمینه عدالت آموزشی و اجتماعی هم دسترسی به فرصت‌های علمی برای تمامی اقشار جامعه باید از اولویت‌های دانشگاه‌ها باشد.
دانشگاه‌ها باید پلی میان دانش، عدالت، مسائل اجتماعی و توسعه پایدار جامعه باشند و در زمینه آینده‌پژوهی و سرمایه‌گذاری هم که در صحبت‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی بود و ایشان بر آن تأکید داشتند، نباید منتظر تحولات بیرون از کشورمان باشیم، بلکه دانشگاه‌ها باید با آینده‌پژوهی در حوزه‌هایی همچون جمعیت، انرژی، محیط زیست و فناوری‌های نوین به دولت در سیاست‌های ملی مشاوره دهد.
البته دوباره تأکید می‌کنم که دولت هم باید بخواهد؛ احساس نمی‌کنم دولت در این زمینه خوب وارد شده باشد که بخواهد از دانشگاه‌ها بیشتر استفاده کند.
موضوع مهم دیگر بازآفرینی سرمایه اجتماعی است، باید عرض کنم که با شفافیت در مدیریت دانشگاهی، اخلاق علمی، دانشگاه‌ها می‌توانند اعتماد مردم به نهادهای علمی و حکومتی را تقویت کنند که این یکی از کار‌های دانشگاه‌هاست.
دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج دارای ۵۰ هزار دانشجوست که در مجموع استان البرز به بیش از ۶۰ هزار دانشجو می‌رسد، بنابراین با ۶۰ هزار خانوار در ارتباط هستیم.
موضوع مهم اعتماد به نهادهای علمی و حکومتی است، بنابراین درصورتی که خدمات خوبی ارائه شود و کارمند، اعضای هیئت علمی، مدیران مملکت وارد عرصه شوند و صندلی‌شان را رها کنند و واقعاً مشتاقانه خدمت کنند، این اعتماد مردم به نهادها خیلی بیشتر خواهد شد.
دانشگاه‌ها در هر استانی می‌توانند قدعلم کنند
آنا: به درستی به موضوع مهم «دانشگاه، تریبون امید و روایت قدرت» اشاره کردید، منظور از این عبارت، بازنمایی «قدرت، قوت و امکانات فراوان کشور» و مقابله با روایت‌های مخرب بود که از سوی رسانه‌های معاند و برخی جریانات داخلی پمپاژ می‌شود. دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز با استفاده از کرسی‌های آزاداندیشی، تولید محتوای رسانه‌ای و فعالیت‌های فرهنگی چگونه می‌تواند درراستای تحقق این اهداف و تقویت روحیه امید و تلاش در جامعه دانشگاهی و عمومی نقش ایفا کند؟
کلانتری خلیل‌آباد: دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز با توجه به مطالبی که عرض کردم در حوزه‌های مختلف به‌خصوص در حوزه کرسی‌های آزاداندیشی در حوزه امنیت غذایی، انرژی، کشاورزی، پدافند غیرعامل، به‌خصوص در حوزه بهداشتی و امنیت غذایی که دارای مرکز تحقیقاتی هستیم، جذب دانشجوی خارجی، انتشار مقالات در حوزه‌های بین‌المللی، دیپلماسی علمی می‌تواند به‌عنوان پرچمدار تمدن نوین اسلامی کمک‌کار و کمک‌حال دولت باشد.
در حقیقت دانشگاه‌ها می‌توانند در هر استان قدعلم کنند و ما در استان البرز با پل ارتباطی که بین دانشگاه و دستگاه‌های اجرایی، دانشگاه و صنعت، دانشگاه و جامعه، دانشگاه و عدالت اجتماعی برگزار کردیم، قطعاً می‌توانیم کمک‌کار خوبی برای دولت باشیم.
در استان البرز در زمینه عدالت آموزشی و اجتماعی امسال سه واحد و سه پردیس مدنظر داریم، یعنی در شهر‌های گرمدره، محمدشهر و شهر دیگر از استان البرز که دانشگاه ندارد و فرصت‌های مناسبی برای ایجاد پردیس دانشگاهی دارد، می‌توانیم در زمینه عدالت آموزشی کار کنیم یا در خیلی از حوزه‌های دیگر قطعاً کمک‌های بسیار زیادی در حوزه پژوهش و فناوری و نوآوری قطعاً می‌تواند کمک کند.
خوشبختانه نقشه راه دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز برای سال مالی جدید از اول شهریور خیلی از این موارد را گنجانده‌ایم، اما باید به سمت آن حرکت کنیم.
دانشگاه‌ها با توجه به محورهای کلیدی بیانات مقام معظم رهبری در حوزه‌های قدرت و عزت ملی کشور و معیشت مردم، انضباط بازار و تأمین کالاهای اساسی می‌توانند نقش‌آفرینی کنند.
آنا: با توجه به تأکید اخیر مقام معظم رهبری بر امکان اجماع‌سازی در کشور و لزوم همدلی بین روسای سه قوه و همچنین اهمیت ارتقای کارآمدی دولت به‌عنوان رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز، وضعیت فعلی را چگونه ارزیابی می‌فرمایید، دانشگاه‌ها به‌خصوص واحدهای استانی از طریق مطالعات میان‌رشته‌ای در حوزه‌های علوم مدیریت، جامعه‌شناسی سیاسی و حقوق عمومی، چگونه می‌توانند درراستای تحقق رهنمودهای ایشان مبنی بر سبک‌سازی بدنه دولت، کاهش دستگاه‌های غیرضروری و تقویت پیگیری تصمیمات به دولت مشاوره بدهند؟
کلانتری خلیل‌آباد: دانشگاه‌ها قطعاً می‌توانند بازوی علمی دولت در حل مشکلات باشند. نسل تمدن‌ساز با روحیه امید و باوری تربیت کنند، سنگر جهاد تبیین و پیشگام دیپلماسی باشند.
ازسوی دیگر با علم نافع و مسئله‌محور، آینده تمدن نوین اسلامی را رقم بزند و اگر دانشگاه‌ها این مأموریت را دنبال کنند و با جدیت پیش ببرند، بدون تردید ایران در مسیر توسعه خود قرار می‌گیرد و بهتر از گذشته در قبال مردم و جامعه عهده‌دار نقش باشد و این مسئولیت را به نحو مطلوب‌تری انجام دهد.
احساسم این است مسئولینی که کرسی‌ها را گرفته و نشسته‌اند، خوب عمل نمی‌کنند، درصورتی که مسئولان اگر در حوزه دولت بهتر عمل کنند و به آن نقشی که روی دوش‌شان است ایفا کنند و این صندلی‌ها را رها کنند، بیشتر وارد عرصه شوند، مطمئناً بهتر و خیلی بیشتر می‌توانند ایفای نقش کنند و این نیازمند احساس تعهد مسئولان است.
انتهای پیام/
