مالک اینستاگرام و فیسبوک از دادگاه حریم خصوصی فرار کرد

مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا پلتفرمز، همراه با مدیران سابق و فعلی این شرکت، برای پایان دادن به یک دعوای حقوقی ۸ میلیارد دلاری درباره خسارت‌های وارده از بابت نقض مکرر حریم خصوصی کاربران فیس‌بوک، به توافقی خارج از دادگاه با سهامداران متا دست یافتند. این توافق روز پنج‌شنبه ۱۷ ژوئیه و پیش از آغاز دومین روز دادگاه در دادگاه عالی دلاویر اعلام شد و جزئیات آن غیرعلنی باقی مانده است.

قاضی پرونده، کاتلین مک‌کورمیک، با اعلام این توافق، روند دادرسی را متوقف و به طرفین تبریک گفت. مارک اندریسن، سرمایه‌گذار و عضو هیئت‌مدیره متا، یکی از متهمان پرونده بود که قرار بود همان روز در دادگاه شهادت دهد، اما با تحقق این توافق، نیازی به حضور او در جایگاه قرار نگرفت.

شاکیان پرونده متشکل از گروهی از سرمایه‌گذاران بودند که زاکربرگ، اندریسن، شریل سندبرگ (مدیر عملیات پیشین متا) و برخی دیگر از مدیران سابق را مسئول جریمه‌های چند میلیارد دلاری و هزینه‌های حقوقی ناشی از شکایات و تحقیقات مرتبط با حریم خصوصی می‌دانستند. بر اساس اسناد دادگاه، این سهامداران خواستار جبران خسارت از محل دارایی شخصی مدیران متهم بودند. متهمان این اتهامات را رد و آنها را «ادعا‌هایی افراطی» توصیف کرده‌اند.

این پرونده پس از آن شکل گرفت که کمیسیون تجارت فدرال آمریکا (FTC) در سال ۲۰۱۹ پس از افشای سوء استفاده شرکت کمبریج آنالیتیکا از داده‌های میلیون‌ها کاربر فیس‌بوک، شرکت را به پرداخت جریمه ۵ میلیارد دلاری محکوم کرد. این جریمه به دلیل عدم رعایت توافق سال ۲۰۱۲ میان فیس‌بوک و این کمیسیون برای حفاظت از اطلاعات کاربران اعمال شد. فیس‌بوک در سال ۲۰۲۱ نام خود را به متا تغییر داد و خود شرکت در لیست متهمان این پرونده قرار نداشت.

وکلای شاکیان در دادگاه ادعا کردند مدیران متا در عمل هیچ نظارت مؤثری بر رعایت مفاد توافق ۲۰۱۲ با FTC نداشته‌اند. همچنین مدعی شدند زاکربرگ و سندبرگ عمداً فیس‌بوک را به صورتی اداره کردند که داده‌های کاربران جمع‌آوری و مورداستفاده قرار گیرد. این نوع ادعا، که با عنوان «ادعا‌های کِرمَرک» شناخته می‌شود، در حقوق شرکتی دلاویر به دشواری اثبات معروف است و این نخستین بار بود که چنین ادعایی به مرحله رسیدگی دادگاه می‌رسید. حتی با پیش‌بینی موفقیت شاکیان، احتمال بالای تجدید نظر و بازگشت پرونده به دادگاه عالی دلاویر وجود داشت.

به گزارش رویترز، در جریان رسیدگی‌ها، شریل سندبرگ متهم به حذف ایمیل‌های حساس شخصی شد و برای این اقدام مورد تنبیه دادگاه قرار گرفت؛ موضوعی که بیانگر دشواری‌های رسیدگی کامل به اصل ماجرا بود. همچنین پیش‌بینی می‌شد مدیران سابقی، چون پیتر تیل، هم‌بنیان‌گذار پالانتیر، و رید هیستینگز، هم‌بنیان‌گذار نتفلیکس، به عنوان شاهد در دادگاه حاضر شوند.

با این توافق، مدیران متهم از حضور در جایگاه و پاسخگویی به سؤالات مستقیم در دادگاه مصون ماندند و سهامداران نیز از فرآیند دشوار ادامه دادگاه معاف شدند. در عین حال، برخی ناظران معتقدند این توافق فرصت پاسخگویی علنی مدیران متا درباره نحوه اداره حریم خصوصی کاربران را از افکار عمومی سلب کرده است.

متا در واکنش رسمی به این اتفاق خودداری کرد، اما اعلام نمود از سال ۲۰۱۹ میلیارد‌ها دلار برای ارتقای امنیت و حفظ حریم خصوصی کاربران سرمایه‌گذاری کرده است. وکلای مدیران متهم نیز درباره جزئیات توافق اظهار نظر نکردند.

جیسون کینت، رئیس اتحادیه محتوای دیجیتال، در واکنش به این توافق گفت: «این سازش شاید برای طرفین پرونده گره‌گشا باشد، اما فرصت پاسخگویی عمومی را از میان برد.» او افزود رسوایی مربوط به کمبریج آنالیتیکا اکنون به مسئله‌ای شخصی تقلیل یافته و بررسی کلی مدل کسب‌وکار مبتنی بر داده متا همچنان ناتمام باقی مانده است.

این دومین باری است که مارک زاکربرگ با مصالحه خارج از دادگاه از حضور و پاسخگویی در صحن دادگاه عالی دلاویر اجتناب می‌کند. سال ۲۰۱۷، طرح بحث‌برانگیز صدور سهام جدید متا برای افزایش کنترل زاکربرگ روی شرکت نیز، تنها یک هفته پیش از حضور وی در دادگاه، بی‌سر و صدا لغو شد.