محرم؛سفری مقدس در مسیر شجاعت و شفقت

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، «شعیب محمد بهات» در سایت «کشمیر گلوبال» نوشت:

 محرم، نخستین ماه تقویم اسلامی و یکی از چهار ماه حرام است که در قرآن کریم نیز به آن اشاره شده است. برای مسلمانان در سراسر جهان، این ماه نه تنها آغازی برای سالی نو بلکه فرصتی برای یادآوری عمیق، تأمل معنوی و بازگشت به ارزش‌های اخلاقی است. معنای این ماه از واقعه‌ای سنگین و تاریخی در اسلام سرچشمه می‌گیرد: نبرد کربلا؛ جایی که امام حسین (ع)، عزیزترین نوه پیامبر اسلام (ص)، در برابر ظلم ایستاد و جان خود را در راه حق و عدالت فدا کرد.

در دهم محرم سال ۶۱ هجری قمری (۶۸۰ میلادی)، امام حسین (ع) و گروه اندکی از خانواده و یارانش توسط سپاه یزید محاصره شدند؛ حاکمی که از همه، حتی امام حسین، بیعت می‌خواست. امام حسین با رد پذیرش حاکمیت فاسد و ظالم، ایستادگی کرد، چرا که معتقد بود رهبری باید بر پایه عدالت، مهربانی و ارزش‌های اخلاقی استوار باشد.

نبردی خونین در صحرای داغ کربلا در عراق درگرفت. امام حسین (ع) و ۷۲ تن از یارانش، از جمله زنان و کودکان، چندین روز از آب و غذا محروم بودند. در روز عاشورا، آنها مورد حمله قرار گرفته و به شهادت رسیدند. حتی کودک شش ماهه امام به نام علی اصغر (ع) نیز در امان نماند. زنان و کودکان به اسارت گرفته شده و با زنجیر به شام برده شدند. این واقعه دردناک اثری ماندگار در دل مسلمانان گذاشته و هر سال به عنوان نمادی از شجاعت، فداکاری و مبارزه با ظلم گرامی داشته می‌شود.

پیش از واقعه کربلا نیز، روز عاشورا دارای ارزش معنوی بود. در سنت اسلامی، این روز یادآور نجات حضرت موسی (ع) و پیروانش از ظلم فرعون و شکافتن دریا بود. پیامبر اسلام (ص) در این روز روزه می‌گرفت و یارانش را نیز به آن توصیه می‌کرد. اما پس از کربلا، این روز معنای والاتری یافت؛ به عنوان روز یادبود شهادت امام حسین (ع) و اهل بیت ایشان.

در دهه اول محرم، مسلمانان در سراسر جهان گرد هم می‌آیند تا واقعه کربلا را گرامی بدارند. آن‌ها در مجالس عزاداری شرکت می‌کنند، به سخنرانی‌ها گوش می‌دهند و درباره اصولی که امام حسین به آن‌ها باور داشت می‌اندیشند: حقیقت، شجاعت و کرامت انسانی. برخی از مسلمانان به پیروی از سنت پیامبر (ص) روز‌های نهم و دهم محرم را نیز روزه می‌گیرند.

جوامع مختلف مسلمان محرم را به گونه‌های متفاوتی گرامی می‌دارند. شیعیان بیشتر بر مراسم سوگواری تمرکز دارند، در حالی که اهل سنت نیز عاشورا را با روزه، دعا و صدقه پاس می‌دارند. بسیاری از افراد این ماه را فرصتی برای کمک به فقرا، اطعام نیازمندان و انجام کار‌های نیک می‌دانند. این اعمال برگرفته از اصولی هستند که امام حسین برای آن‌ها زیست و جان داد: مهربانی، ایثار و عدالت.

پیام کربلا صرفاً یک داستان تاریخی نیست؛ بلکه درسی جاودانه برای همه انسان‌ها است. امام حسین حتی هنگامی که یقین داشت شهید خواهد شد، ایستادگی را انتخاب کرد. او برای قدرت یا انتقام قیام نکرد، بلکه برای حفظ حقیقت و آرمان‌های اخلاقی اسلام قیام نمود. این موضع به ما می‌آموزد که حتی یک فرد، اگر پیرو حقیقت باشد، می‌تواند بدون ترس در برابر قدرتمندترین نیرو‌ها بایستد.

در دنیای پر از ظلم و بیداد امروز، که هنوز از ظلم، خشونت و فساد رنج می‌برد، تاریخ کربلا دل‌های بسیاری را در سراسر جهان به درد می‌آورد. این واقعه ما را به ایستادگی در برابر باطل، یاری مظلومان و پرهیز از سکوت در برابر ظلم فرا می‌خواند. شهادت امام حسین (ع) به ما می‌آموزد که کرامت از جان بالاتر است، و سکوت در برابر ظلم، خیانت به حقیقت است.

محرم همچنین موجب اتحاد مردم می‌شود. با وجود تفاوت در سنت ها، هم اهل سنت و هم شیعیان به امام حسین (ع) احترام می‌گذارند و یاد شهادت ایشان را گرامی می‌دارند. در بسیاری از کشورها، پیروان ادیان دیگر نیز در مراسم محرم شرکت می‌کنند تا همبستگی و احترام خود را ابراز کنند. این یادآوری جمعی به ما می‌گوید که ارزش هایی، چون عدالت، شجاعت و مهربانی، متعلق به همه انسان‌ها است، نه یک گروه خاص.

محرم فقط دوره‌ای برای سوگواری نیست، بلکه زمانی برای تأمل درونی است. زمانی است برای پرسیدن پرسش‌هایی اساسی: آیا ما صادقانه زندگی می‌کنیم؟ آیا در خدمت دیگران هستیم؟ آیا هنگام دیدن نادرستی، سکوت نمی‌کنیم؟ داستان امام حسین (ع) ما را وا می‌دارد که زندگی‌ای آکنده از صداقت، مسئولیت پذیری و پایداری در ایمان و عمل داشته باشیم.

هنگامی که به یاد شهادت کربلا می‌افتیم، باید پیام آن را نیز با خود همراه کنیم: صدای عدالت، اگر بلند شود، قرن‌ها طنین انداز خواهد بود. سخن امام حسین هنوز در گوش زمان می‌پیچد که فرمود: «من برای قدرت قیام نکردم، بلکه برای اصلاح امت جدم قیام کردم. می‌خواهم امر به معروف و نهی از منکر کنم.»

میراث او، چراغی است برای هر انسانی که می‌خواهد زندگی‌پرمعنا و باشهامت داشته باشد.

محرم، تنها برگی از تاریخ اسلام نیست؛ پیامی زنده از حقیقت، فداکاری و کرامت انسانی است. به ما می‌آموزد که حتی در سخت‌ترین شرایط، باید در راه حق ایستاد و این، بالاترین جلوه ایمان است. بیایید در این ماه مقدس، بر اصولی که امام حسین (ع) جان خود را برای آن‌ها فدا کرد، حقیقت، عدالت و عشق به همه انسانها، پایبند باشیم.