پلاک خودروها و هویت ملی: چرا استفاده از اعداد فارسی ضروری است؟
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، در روزهای اخیر، گمانه زنی‌هایی دربارۀ تغییر اعداد پلاک خودروها از «فارسی» به «لاتین» مطرح است. پیشنهاد دهندگان این طرح، علت اصلی این تغییرات را جلوگیری از جعل و دستکاری اعداد پلاک و کاهش خطای فردی نیرو‌های پلیس عنوان کرده‌اند و معتقدند در صورت انجام این کار، می‌توان ایرادات موجود را برطرف کرد.
انتشار اولیه این اخبار، با واکنش‌های مختلفی همراه بود و گروه‌هایی از مردم جامعه، ایران دوستان و بویژه اهالی فرهنگ درباره این مساله ابراز نگرانی کردند.
دکتر سعید تقدیری استاد زبان و ادبیات فارسی در گفت‌وگوبا خبرنگار آنا در این باره مواردی را مطرح کرد.
وی در پاسخ به این پرسش که به نظر می‌رسد که اغلب منتقدان بر حفظ زبان فارسی و جایگزین کردن طرح‌های دیگر تاکید دارند؛ اما به راستی تصویب این قانون و اجرایی کردن آن تا چه اندازه می‌تواند باعث آسیب به خط و زبان فارسی شود؟ ابراز داشت: این سوال بسیار مهمی است و برای پاسخ دادن به آن می‌بایست از جنبه‌های مختلفی مورد بررسی واقع شود.
وی گفت: بدیهی است که ما ایرانیان در طول تاریخ، نه تنها همیشه به پیشینۀ تاریخی، فرهنگی و زبانی خود بالیده‌ایم بلکه این موارد را میراثی کهن می‌دانیم که از گذشتگان به ما و از ما نیز به نسل‌های بعدی منتقل خواهد شد. این مهم، زمانی امکانپذیر خواهد بود که همه مردم جامعه و مدیران تصمیم گیرنده در کنار هم تلاش کنند تا از گنجینه ادبیات فارسی محافظت کنند.
به گفته وی، اهمیت این موضوع به حدی است که در قانون اساسی کشورمان به آن تأکید شده و برای تمامی سیاست‌های نظام حاکم، لازم الاجراست. بنابر اصل پانزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: «زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران فارسی است. اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد ولی استفاده از زبان‌های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است». وجود این اصل قانونی، همه دستگاه‌های حکومتی را ملزم می‌کند تا در سیاستگذاری‌های خود، حفظ خط و زبان فارسی را در اولویت قرار دهند.
تقدیری با تاکید بر اینکه به نظر می‌رسد که طرح تغییر پلاک‌ها از فارسی به لاتین، برخلاف اصل پانزدهم قانون اساسی باشد، اضافه کرد: در حالی که طی سالیان اخیر، مسئولان دولتی و متصدیان امور، همواره بر تقویت و ترویج زبان فارسی تاکید کرده‌اند، ارائه چنین مصوبه‌ای بیانگر ناتوانمندی زبان و خط فارسی، همچنین ناکارامدی آن است و القای آن به عموم جامعه، برای به انزوا کشاندن زبان و خط فارسی، بی اعتمادی مردم به برخی از مظاهر ملی- فرهنگی ایرانیان را به همراه خواهد داشت. در صورتی که مردمان هنرمند و جمال پرست ایران، در طول تاریخ نشان داده‌اند که خط فارسی قابلیت‌های نوشتاری متنوعی دارد که خوشنویسی و تذهیب از مهم‌ترین آن هاست. با این حال بهتر است به جای ایراد گرفتن از خط فارسی، تلاش کنیم تا هرچه بیشتر، نقاط قوت آن را بیابیم.
این استاد زبان و ادبیات فارسی در ادامه سخنانش به تدابیر پلیس برای جلوگیری از جعل اشاره و تاکید کرد: مدافعان طرح تغییر زبان پلاک‌ها، می گویند دور زنندگان قانون، با انجام روش‌های ساده‌ای اقدام به جعل و دستکاری شماره‌های فارسی در پلاک خودرو می‌کنند؛ برای مثال با مقداری برچسب همرنگ یا با کشیدن ماژیک، عدد «۲» به «۴» تغییر می‌یابد؛ در این صورت، باید در نظر بگیریم که مشابه این اقدام برای بعضی از اعداد لاتین هم اتفاق می‌افتد. برای نمونه جاعلان به راحتی می‌توانند عدد «۶»، «۹» یا «۳» را به «۸» تبدیل کنند؛ بنابراین هیچ‌گاه پاک کردن صورت مسأله، روش مناسبی برای حل آن موضوع نیست. استفاده از فناوری‌های روز، دوربین‌های پیشرفته، چیپ‌های الکتریکی و بهره گیری از هوش مصنوعی در تشخیص اعداد پلاک خودروها، راهکار‌هایی استاندارد و جهانی است که درصد خطا‌ها و اشتباهات نیروی انسانی را به طور چشمگیری کاهش میدهد.
تقدیری با اشاره به این مطلب که بی شک، استفاده از علوم نوین، مطمئن‌ترین راه موجود برای استیلای قانون است، توضیح داد: علاوه بر این شاید با انجام اقدامات کارشناسی بتوان، رنگ یا فونت مخصوصی برای اعداد فارسی طراحی کرد تا امنیت پلاک خودروها را تضمین کند. این می‌تواند براساس نیاز‌ها و استاندارد‌های داخلی تعریف شود.
وی گفت: پلاک خودروها چیزی شبیه به گذرنامه‌ها نیستند که در سطوح بین المللی مورد استفاده قرار گیرد. آنها بیشتر مصرف داخلی دارند و به همین جهت می‌توان بدون در نظر گرفتن محدودیت هایی، آن را اعمال کرد.
استاد زبان و ادبیات فارسی در ادامه تاکید کرد: اگر پلیس بتواند، با انجام شیوه‌های خلاقانه در طراحی اعداد فارسی به موفقیت دست یابد، به رسالت واقعی فرهنگی خود عمل کرده است. پلیس به عنوان یکی از مهم‌ترین دستگاه‌های اجرایی کشور، لازم است تا از رواج لاتین نویسی پرهیز کند و به اشاعۀ زبان فارسی بپردازد. وجود تعداد زیادی از خودرو‌های پلاک لاتین در کوچه و خیابان شهر‌ها و روستا‌های مختلف ایران، باعث می‌شود تا عموم مردم به مرور زمان نسبت به تغییر خط و زبان مادری احساس بی تفاوتی کنند. مردم ناخودآگاه می‌پذیرند که اعداد فارسی ناکارآمدند و برای امور جدی، باید از خط لاتین استفاده کنند. شاید در ابتدا این یک تغییر و اصلاحات کوچک باشد، اما با گذشت زمان در ناخودآگاه جمعی ایرانیان، احساس ضعف فرهنگی و سرخوردگی ملی را به دنبال خواهد داشت.
وی افزود: برای مبارزه با جاعلان پلاک، اگرچه اعمال جریمه‌های سنگین و انجام مجازات‌های قانونی، همیشه تاثیرگذار و گاهی پیشگیرانه است، اما در نظر داشته باشیم که بهترین راه ترویج قانون، فرهنگ سازی است. فرهنگ، اولین سنگ بنای عدالت اجتماعی است و نهادینه شدن فرهنگ در بدنه یک جامعه، اجرای درست قانون در نسل‌های بعدی را نیز به همراه خواهد داشت.
وی در پاسخ به این پرسش که با این حساب آیا تغییر زبان پلاک خودروها، مغایر با فرهنگ سازی در جامعه نیست؟ چگونه می‌توان با انجام کار‌های ضدفرهنگی و نادیده گرفتن اعداد و خط فارسی به اصلاح قوانین جامعه پرداخت؟ گفت: از مسئولان فرهنگی کشور، انتظار می‌رود تا در کنار انجام تعهدات اجتماعی و قانونی، امور فرهنگی را در صدر توجهات خود قرار دهند. در این موضوع خاص، تنها بحث تغییر ساده اعداد نیست بلکه تصویب و اجرای این کار، موجب آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی زیادی خواهد شد. پیام‌های اجتماعی ناشی از تغییر زبان اعداد در پلاک‌ها به تدریج موجب تخریب نشانه‌های هویتی شده و برخلاف ارزش‌های اخلاقی و تمدنی ایرانی هاست.
وی در پایان بیانداشت: استفاده از اعداد فارسی در پلاک خودروها را می‌توان نوعی از افتخارات ملی به شمار آورد. شماره‌هایی که بیش از هزار سال قدمت دارند و خوارزمی‌ها، خیام‌ها و غیاث الدین جمشید کاشانی‌ها به آن روش، اعداد را خوانده‌اند و نوشته‌اند. اگر این مایۀ مباهات نیست، پس چیست؟
انتهای پیام/
