حوزه علمیه دستگاه هدایت اجتماعی در مقابله با فرهنگ مادی‌گرای غرب
به گزارش خبرگزاری آنا، حوزه‌ی علمیه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز علمی و تربیتی در جامعه اسلامی، نه‌تنها یک مجموعه‌ی محدود به تدریس و تدرّس نیست، بلکه دستگاهی عمیقاً ریشه‌دار در هدایت دینی، اخلاقی، اجتماعی و سیاسی جامعه اسلامی است. این جایگاه برآمده از رسالتی گسترده است که در طول تاریخ اسلام همواره در مواجهه با جریان‌های فکری و فرهنگی مختلف نقشی سرنوشت‌ساز ایفا کرده و وظیفه‌ی پاسداری از هویت اسلامی، ترویج ارزش‌های اخلاقی و مقابله با تهاجم فرهنگی را برعهده داشته است.
امروز، بیش از هر زمان دیگری، حوزه‌ی علمیه به‌عنوان اصلی‌ترین دستگاه تبلیغ دینی، مأموریت‌های خطیری در برابر تهاجم آشکار و پنهان فرهنگ انحرافی غرب دارد؛ فرهنگی که با ابزار‌های پیچیده‌ی تبلیغاتی و سیاست‌های تحمیلی درصدد ترویج سبک زندگی مادی‌گرایانه، تقلیل معنویت و حذف ارزش‌های الهی از سپهر عمومی جوامع است.
حوزه مرکز تربیت نیروهای مهذب و کارآمد برای هدایت جامعه اسلامی است
رهبر انقلاب، در نامه خود به مناسبت صدمین سالگشت تاسیس حوزه علمیه، حوزه را فراتر از یک مؤسسه علمی صرف معرفی کرده و بر ابعاد گسترده علمی، تربیتی، اجتماعی و سیاسی آن تأکید داشته‌اند. ایشان حوزه علمیه را نه صرفاً مکانی برای آموزش دانش دینی، بلکه مرکز تربیت نیروهای مهذب و کارآمد برای هدایت جامعه اسلامی دانسته‌اند و این دو نقش کلیدی را به‌عنوان محور‌های اصلی مأموریت این مجموعه بزرگ و ریشه‌دار مورد توجه قرار داده‌اند.
بر این اساس، حوزه‌ی علمیه، علاوه بر پرداختن به علم، به تربیت نیروی انسانی متعهد و توانمند، مجهز به بینش دینی و انقلابی، و آگاه به مسائل ریز و کلان جامعه اسلامی می‌پردازد. این تربیت صرفاً در حوزه‌ی اخلاقیات فردی یا دانش دینی خلاصه نمی‌شود، بلکه هدف آن آماده‌سازی نیرو‌هایی است که بتوانند با توانایی‌های علمی، فکری و عملی، مأموریت‌های چندوجهی اسلام، نظام اسلامی، و جامعه را به‌درستی به انجام برسانند. تربیت نیرو در حوزه علمیه هدفی والاتر از دانستن صرف معلومات دینی دارد؛ این نیرو‌ها باید بتوانند جامعه را در مسیر تعالی اخلاقی و معنوی، بر اساس مبانی اسلام ناب، هدایت کنند.
از سوی دیگر، وظیفه حوزه تنها به هدایت محدود و شخصی افراد ختم نمی‌شود؛ بلکه حوزه علمیه، با داشتن نگاه کلان به مسائل جهانی، باید خود را آماده کند تا بتواند در برابر تلاش‌های نظام سلطه در عرصه‌های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، و اخلاقی ایستادگی کند و قدرت مقابله با هجمه‌های فرهنگی غرب را به‌صورت یکپارچه و متکی به اصول اسلامی به نمایش بگذارد.
ورود به گفتمانی فعال و پیشرو در مواجهه با غرب از کارکردهای حوزه است
حوزه علمیه نقشی بی‌بدیل در فهم این هجمه‌ها دارد، چراکه در مواجهه با تهاجم فرهنگی غرب، تنها هدف صرفاً دفع شبهات و پاسخ‌گویی به ایرادات مطرح شده پیرامون مفاهیم دینی نیست؛ بلکه هدف، فراتر از آن، وارد شدن به گفتمانی فعال و پیشرو است؛ گفتمانی که نه‌تنها دفاع می‌کند، بلکه با ورود به میدان، مسلمات و پیش‌فرض‌های فرهنگ انحرافی غرب را به چالش می‌کشاند. به بیان دیگر، حوزه علمیه موظف است که سلطه‌ی فکری و فرهنگی غیردینی را به حاشیه براند و فرهنگ مقاوم اسلامی را به‌عنوان الگویی الهی و انسانی به جهان عرضه کند.
فرهنگ تحمیلی غرب که امروز با بهره‌گیری از ابزار‌های مدرن ارتباطی و رسانه‌ای در تلاش است تا سبک زندگی مبتنی بر مصرف‌گرایی، خودمحوری، و فردگرایی افراطی را به‌عنوان الگوی جهانی معرفی کند، به‌طور نظام‌مند ارزش‌های انسانی را تضعیف کرده و معنا و مفهوم اخلاق را به سطحی‌ترین صورت ممکن کاهش داده است. در این میان، حوزه علمیه وظیفه‌ای سنگین دارد: ارائه سبک زندگی اسلامی به‌جای الگو‌های منحط غربی، تأکید بر معنویت به‌عنوان محور اصلی زندگی انسانی، و حفظ ارزش‌های خانوادگی به‌عنوان سنگ بنای جامعه اسلامی. سبک زندگی اسلامی، که مبتنی بر بندگی خداوند متعال، عدل، اخلاق، و عقلانیت است، دقیقاً در نقطه‌ی مقابل فرهنگ تضعیف‌شده‌ی غرب قرار دارد؛ فرهنگی که خانواده را قربانی فردگرایی کرده و انسان را در قالب یک ابزار اقتصادی تعریف می‌کند.
مأموریت حوزه در این مقطع، هدایت جامعه به سوی حفظ هویت اسلامی در مواجهه با این چالش‌هاست؛ اما این هدایت نباید تنها به تبیین معارف دینی یا رفع شبهات محدود شود. امروز، حوزه علمیه باید علاوه بر رفع شبهات، با شجاعت وارد میدان تهاجم فرهنگی شود و به‌جای موضعی منفعل، خود را به‌عنوان نیرویی پیشتاز و تهاجمی در عرصه‌ی فکری و فرهنگی معرفی کند. هجوم به باور‌های نادرست فرهنگ غرب، از جمله فردگرایی افراطی، ماده‌گرایی، و انکار معنویت، و نقد ساختاری این فرهنگ در قالب فلسفه‌ی اسلامی و گفتمان اخلاقی محوری است که باید مورد توجه قرار گیرد. نبرد فکری و گفتمانی با مبانی فرهنگ غرب، مستلزم ارتباط عمیق با اندیشه اسلامی و تسلط بر ابزار‌های نوین ارتباطی است.
انتهای پیام/
