ستایش آل یاسین

نویسنده:ستایش آل یاسین

علم
تعداد مطالب کار شده: ۸۲

خبرنگار گروه علم

آخرین مطالب

روایتی از یک همدستی میکروسکوپی

نانوپلاستیک‌ها؛ ارتش پنهان در خدمت باکتری‌های کشنده

تصور کنید که نانوپلاستیک‌ها، این ذرات ریز که به چشم دیده نمی‌شوند، به آرامی در اطراف ما پراکنده شده‌اند. اما به تازگی دانشمندان متوجه شدند که این پلاستیک‌های ناپیدا، می‌توانند باکتری‌های خطرناک مانند E.Coli را به موجوداتی حتی مرگبارتر تبدیل کنند. وقتی این ذرات با بار مثبت به بدن باکتری‌ها وارد می‌شوند، همانند یک محرک پنهانی، باعث می‌شوند که‌ ای‌کلای سم بیشتری تولید کند و به سرعت خطرات آن را چند برابر کنند. در دنیای بی‌رحم میکروب‌ها، نانوپلاستیک‌ها به تدریج نقشی تاریک‌تر و پیچیده‌تر ایفا می‌کنند.

از آزمایشگاه به زندگی واقعی

اولین موفقیت ویرایش ژن در انسان

برای اولین بار در تاریخ پزشکی، یک روش پیشرفته ویرایش ژن به نام «ویرایش اولیه» در درمان یک فرد مبتلا به بیماری ژنتیکی نادر به کار گرفته شد. نتایج اولیه این درمان، که بر روی نوجوانی با اختلال ایمنی انجام شده، نویدبخش تغییرات مثبت در سیستم ایمنی او است. این پیشرفت چشمگیر در علم ژنتیک، امیدهای جدیدی برای درمان بیماری‌های نادر و سخت‌درمان به همراه دارد، اما هنوز برای ارزیابی کامل موفقیت آن به زمان و حمایت‌های مالی بیشتر نیاز است.

دوک میتوزی؛ ارکستری برای تقسیم سلول

تصور کنید درون سلول‌های بدن شما، ساختاری پیچیده و بی‌نقص در حال کار است که بدون هیچ دستورالعمل از پیش تعیین‌شده، دقت تقسیم ژن‌های شما را تضمین می‌کند. این ساختار شگفت‌انگیز، که به‌طور خودکار به‌وجود می‌آید، دوک میتوزی نام دارد و بدون آن، تقسیم سلولی نمی‌توانست آن‌طور که باید و شاید اتفاق بیفتد. حالا، دانشمندان راز شکل‌گیری این سازه هوشمند را کشف کرده‌اند و این کشف می‌تواند سرنخ‌هایی برای مبارزه با بیماری‌هایی مانند سرطان به ما بدهد.

گفت‌وگوی رئیس مرکز رشد دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران با آناتک

وقتی علم از کتاب بیرون می‌پرد

تصور کنید دانشجویی را که در دل شب‌های پر از مطالعه، به این فکر می‌کند که روزی روزگاری ایده‌هایش نه تنها در کتاب‌ها بلکه در اتاق‌های عمل و مراکز درمانی یا آزمایشگاه‌ها به کمک انسان‌ها بیاید. او به دنیای علم و صنعت می‌نگرد؛ جایی که تنها با پیوند این دو می‌تواند تحول واقعی ایجاد کند. دکتر نسرین فراهانی، مدیر مرکز رشد دانشگاه علوم پزشکی، به خوبی این مسیر را می‌شناسد. او معتقد است در دنیای امروز، علم تنها در آزمایشگاه‌ها یا کلاس‌های درس باقی نمی‌ماند، بلکه باید در میدان عمل به واقعیت تبدیل شود. در این میان، دانشجویان همان نوآورانی هستند که باید ایده‌های خود را در تعامل با صنعت به دنیای واقعی بیاورند تا به راه‌حل‌های عملی مؤثر دست یابند.

راز هوش در مغز‌های متفاوت

پرندگان و پستانداران چطور به تفکر رسیدند

یک روز در جنگل، کلاغی با دقت منقار خود را در سطل زباله‌ای فرو می‌برد و درب آن را با مهارت باز می‌کند. این تصویری است که شاید برای بسیاری از ما عجیب و باور نکردنی به نظر برسد. چگونه یک موجود با مغزی کوچک‌تر از یک گردو می‌تواند چنین پیچیدگی‌هایی را درک کند و به‌طور هوشمندانه عمل کند؟ این تنها یکی از هزاران نمونه‌ای است که نشان می‌دهد هوش در دنیای غیرانسانی به شکلی مستقل از انسان‌ها تکامل یافته است. اما سوالی که پیش می‌آید این است: آیا این هوش در پرندگان و پستانداران از یک منشأ مشترک آمده یا اینکه به‌طور مستقل در هر یک شکل گرفته است؟

استاد دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران در گفت‌وگو با آناتک:

آزمایشگاه به دنیای هوش‌مصنوعی پرتاب می‌شود

دانشجویی را تصور کنید که میان تئوری‌های سنگین کلاس‌های علوم پایه، به‌دنبال جرقه‌ای از واقعیت می‌گردد. میان معادلات بی‌جان و اسلاید‌های رنگ‌پریده، آنچه مسیرش را روشن می‌کند، لمس یک پروژه واقعی است؛ جایی که علم، فناوری و ایده در هم می‌آمیزند. در این میان، هوش مصنوعی نه فقط یک ابزار، که سکوی پرتابی برای حرکت به‌سوی آینده‌ای نوآورانه است.

وقتی ساده‌ترین‌ها، پیچیده می‌شوند

کشف توانایی ساخت بافت در آرکی‌ها

محققان دانشگاه براندیس، که یک دانشگاه معتبر آمریکایی در زمینه تحقیقات پاتوبیولوژی است، کشف کردند آرکی‌ها، میکروارگانیسم‌های باستانی، می‌توانند ساختارهای بافت‌مانند پیچیده‌ای بسازند که شبیه بافت‌های موجود در موجودات پیشرفته است. این یافته نشان می‌دهد ریشه‌های چندسلولی بودن ممکن است بسیار قدیمی‌تر از آنچه تصور می‌شد باشد.

تروما، ارث پنهان

چگونه زخم‌های روانی می‌توانند در ژن‌ها بمانند؟

آیا ترسی که هیچ‌گاه تجربه‌اش نکرده‌ایم، می‌تواند در وجودمان ریشه دوانده باشد؟ آیا ممکن است اضطراب‌ها و درد‌هایی که به یاد نداریم، بازتابی از رنج نسل‌های پیشین ما باشند؟ علم مدرن، با بهره‌گیری از ابزار‌های دقیق ژنتیک و علوم اعصاب، پاسخی شگفت‌انگیز به این پرسش‌ها می‌دهد؛ تروما می‌تواند نه‌تنها ذهن، بلکه ژن‌های ما را نیز دگرگون کند و این دگرگونی، میراثی برای آیندگان باشد.

از بی‌شکلی تا زندگی؛ راز نهفته در سلول آغازین

از درون یک سلول ساده، ساختاری پدید می‌آید که تمام اجزای حیات را در خود دارد. تکوین جنین، فرآیندی جهانی و مشترک در میان بسیاری از جانوران است؛ سفری پیچیده و هماهنگ که نشان می‌دهد چگونه حیات، از دل نظم ژنتیکی و تغییرات سلولی، به شکل‌های متنوع و کامل موجودات زنده بدل می‌شود.

دکتر شیدا صادقی، استاد و پژوهشگر حوزه سلول‌های بنیادی

سلول‌های بنیادی، تجارت و پرتگاه اخلاق یا نجات و رویای شفا

فناوری و کار با سلول‌های بنیادی، با پتانسیل شگفت‌انگیز خود، افق جدیدی در دنیای پزشکی گشوده‌است. در آزمایشگاه‌های پرهیاهوی بیوتکنولوژی، سلول‌های بنیادی، چون ستارگانی میکروسکوپی می‌درخشند و نوید درمان بیماری‌های لاعلاج را زمزمه می‌کنند. اما این رقص امید، در میان سایه‌های مناقشات اخلاقی، خطرات ناشناخته و طمع سودجویان گاه به لرزه می‌افتد. ایران، با دستاورد‌های قابل‌توجه و رویای پیشگامی در منطقه، در این مسیر پرماجرا حرکت می‌کند؛ مسیری که موفقیت آن به نظارت دقیق و ایجاد هماهنگی و تعادل میان علم، اخلاق و نظارت دقیق وابسته است.
۶