شهریار؛ شاعری بی نقاب با شعری صمیمی و نافذ/ شعر، هنر ملی ایرانیان است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، ۲۷ شهریور سالگرد درگذشت محمد حسین شهریار شاعر نامدار کشورمان استدکه در چنین روزی در سال ۱۳۶۷ چهره در نقاب خاک‌ کشید. در تقویم رسمی کشور این روز به عنوان روز شعر و ادب فارسی نامگذاری شده است.

شعر فارسی؛ هنر ملی و تکیه گاهی بزرگ

در همین ارتباط، اسماعیل امینی شاعر و منتقد ادبی در گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا با تأکید بر اینکه شاعران فارسی زبان گنجینه‌ای گسترده هستند که می‌توان با تکیه بر آن، هر روز را روز شعر و ادبیات فارسی دانست افزود: برای هر ملتی یکی از هنر‌ها اولویت دارد و با آن شناخته می‌شوند؛ مثلا در ایتالیا هنر‌های تجسمی، در اتریش و آلمان موسیقی، در هند رقص سنتی و موسیقی و... نمایانگر فرهنگ و تاریخ آن‌کشور‌ها است. شعر نیز هنر ملی و تکیه گاه هویتی ما ایرانیان است. بسیاری از هنر‌های دیگر از دامن شعر فارسی بالیده‌اند و یا بخش عمده کارکرد خود را مدیون شعر هستند.

شهریار، شاعری که دنبال پسند روزگار نبود

وی درباره ویژگی‌های شکلی و محتوایی شعر استاد شهریار نیز گفت: شعر شهریار، شعر بی نقاب است. یعنی همه درونیات شاعر و خواسته‌های او را بدون کم و کاست منعکس می‌کند و تابع پسند‌های زودگذر جامعه و فضای غالب نشده است. ما با شاعری مواجهیم که همه نگرش ها، عواطف، اعتقادات و رخداد‌های شخصی شاعر در آن با زبانی پالوده و استوار جریان دارد. شهریار در شعرهایش به دنبال پسند روزگار خود نبوده که مثلاً تحت تاثیر فضای چپ و یا نزاع نوگرایان و شاعران کلاسیک قرار بگیرد.

امینی اظهار کرد: شهریار در عین‌حال که ارتباطش با مردم عادی جامعه و نخبگان را حفظ کرده بود، اما کار خودش را کرد. حتی در کاربرد زبان شعری هم همین طور است، یعنی مقهور یک سبک یا قالب مورد پسند دوران خود نشد. زبان شعری خودش را انتخاب کرد که خیلی هم به زبان مردم نزدیک بوده و در نتیجه، با وجود زیبایی و فهیم بودن برای عوام قابل فهم بود.

این شاعر و منتقد ادبی افزود:شما به خوبی حاصل مطالعات عمیق شهریار در متون کهن را در آثارش مشاهده می‌کنید. این ظهور و بروز زبان کهن فارسی در حالی رقم می‌خورد که شهریار اصلا اهل مفاخره و استفاده افراطی از این زبان نیست. برای همین شعرش صمیمی و نافذ است و واژگان به درستی و در جای خود نشسته‌اند.

همه روز‌های تقویم روز شعر فارسی است

امینی درباره برخی بحث‌ها و اختلاف نظر‌ها درباره انتخاب روز درگذشت شهریار به عنوان شعر و ادبیات فارسی نیز گفت: جدی شدن این نزاع‌های بیهوده، نشان دهنده حال و هوای فرهنگی ماست که در آن، حاشیه از متن مهم‌تر است. الان در فضای مجازی افراد زیادی را داریم که به بهانه پرداختن به ادبیات مباحث نازلی را مطرح میکنند. مواردی مثل این که بله، شاخ نبات حافظ چه ویژگی‌های داشته؟! یا مثلا سعدی و حافظ اهل میگساری بوده‌اند یا نه؟ یا موضوع شیعه یا سنی بودن شاعران مطرح می‌شود و... یعنی به جای اینکه به خود متن توجه کنند، صرفا به دنبال حواشی هستند. این حاشیه آفرینی‌ها خوب نیست. نباید وقت خودمان را صرف این بکنیم که چرا روز این شد و آن روز نشد؟ حتی برخی پیگیر هستند که چرا به جای سالگرد تولد شهریار، سالگرد فوت او را در نظر گرفته‌اید. نیست. معمولا این حرف‌ها را کسانی می‌زنند که خیلی اهل مطالعه نیستند. متاسفانه رسانه‌های ما و فضای مجازی هم به این مباحث دامن میزنند و شاهد هستید که حتی در تلویزیون هم شاهد طرح و پیگیری این‌موضوعات هستیم. به نظر من هرروز در تقویم روز شعر فارسی است.

پدیده شعر جوان و آینده روشن شعر فارسی

وی با اشاره به این که ظهور شاعران جوان خلاق، باطالعه و با استعداد در سال‌های اخیر، امیدواری زیادی برای تداوم پرقدرت شعر فارسی رقم زده است افزود: پدیده شعر جوان، رویکرد جدید و پرباری است که به ویژه پس از انقلاب اسلامی رشد و گسترش بیشتری پیدا کرد. این را به خاطر دلبستگی خودم به انقلاب نمی‌گویم. ما پیش از انقلاب موارد کمی داشتیم که آدم‌هایی با سن هجده سال و بیست سال مجالی برای طبع آزمایی عمیق در فضا‌های شعری داشته باشند؛ این فضا‌ها بیشتر متعلق به نخبگان و پیشکسوتان بود. من در روزگار نوجوانی به برخی از این محافل شعری رفت و آمد داشتم؛ اصلا به ما اجازه نمی‌دادند که حرفی بزنیم یا شعری که تازه گفته‌ایم را بخوانیم.

امینی گفت: البته طبیعی است که در بین شاعران جوان هم کار‌های معمولی، نازل و تقلیدی هم پیدا شود. از نگاه من هیچ عیبی هم ندارد؛ بالاخره از این انباشتگی و کمیت است که اشعار باکیفیت هم بیرون می‌آیند. ما الان شاعران کاربلد و مطرحی داریم که زیر چهل سال و سی سال سن دارند، اما شعرهایشان پخته و حرفه‌ای اینکه این در گذشته خیلی کم بود. این موضوع به نفع شعر فارسی است و ما به آینده امیدوار می‌کند.