تهران باید بازیگر فعال در معادله زنگزور باشد نه تماشاگر منفعل
«افشار سلیمانی» سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان، در گفتوگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری آنا، با بیان اینکه نباید درخصوص تحولات قفقاز جنوبی و پروژه زنگزور دچار انفعال راهبردی شویم، اظهار کرد: با مواضع دوگانه و اقدامات صرفاً سلبی نمی‌توان مانع اجرای پروژه‌هایی شد که کشور‌های منطقه از آن حمایت می‌کنند.
تکیه صرف به یک شریک استراتژیک، خطای محاسباتی است
وی گفت: ارمنستان در حال بازی با کارت ایران است؛ روابط خوبی با تهران دارد، اما در عمل با آمریکا، ناتو و اتحادیه اروپا هم همراهی کرده و حتی ناظران نظامی اروپایی را به نزدیکی مرز ایران آورده است. در چنین شرایطی، تکیه صرف بر ارمنستان، به‌عنوان یک شریک استراتژیک، خطای محاسباتی است.
سلیمانی افزود: ارمنستان نمی‌تواند با کریدور زنگزور مخالفت جدی داشته باشد، چراکه این مسیر مورد حمایت غرب (آمریکا و اروپا)، ترکیه و حتی روسیه است. سه کشور یادشده هرکدام بنا به منافع خاص خود خواهان فعال‌سازی این مسیر هستند. ایران هم اگر نگرانی امنیتی دارد، باید راهبرد متفاوتی در پیش گیرد.
مسیر جایگزین را تکمیل کنیم
وی تأکید کرد: پیشنهاد مشخص من این است که به‌جای مخالفت صرف با زنگزور، ایران مسیر جایگزین از خاک خود را سریع‌تر تکمیل کند. راهی که از منطقه آقبند در زنگلان آذربایجان به سمت اردوباد در نخجوان از طریق خاک ایران می‌گذرد، تنها ۶۲ کیلومتر طول دارد و می‌تواند مسیر ترانزیتی مؤثری باشد.
سفیر پیشین ایران در باکو تصریح کرد: ما باید این مسیر را تکمیل و زیرساخت‌های آن را فراهم کنیم و با ارائه مشوق‌هایی مانند معافیت ترانزیتی، آن را به گزینه‌ای رقابتی در برابر مسیر زنگزور تبدیل نماییم. این مسیر پیش‌ازاین هم مورد استفاده آذربایجان و نخجوان بوده و اکنون نیز با کمی اراده سیاسی قابل‌احیا و توسعه است.
لزوم تعدیل نگاه سخت‌افزاری و امنیتی
سلیمانی با انتقاد از برخی مواضع داخلی در قبال آذربایجان گفت: نگاه امنیتی و تهدیدمحور به جمهوری آذربایجان، به‌ویژه پس از جنگ قره‌باغ، نه‌تنها منجر به بهبود روابط نشده بلکه به بی‌اعتمادی دوجانبه دامن زده است. این درحالی است که (در کنار رعایت مسائل امنیتی) منافع اقتصادی و ژئوپلیتیکی متعددی در گسترش روابط با باکو وجود دارد. اگر ایران مسیر جایگزین را جدی بگیرد، هم می‌تواند از منافع ترانزیتی بهرمند شود و هم نقش مهم‌تری در معادلات قفقاز ایفا کند.
سفیر پشین ایران در باکو گفت: اگر ایران بخواهد همچنان با نگاه سخت‌افزاری و امنیتی به موضوعاتی چون زنگزور نگاه کند، نه‌تنها از بازی عقب می‌ماند بلکه عملاً جایگاه منطقه‌ای خود را به بازیگران دیگر واگذار می‌کند. راه ایران، مشارکت فعال، دیپلماسی اقتصادی و تسریع در توسعه زیرساخت‌های جایگزین است.
افشار سلیمانی بیان کرد: ما باید با شناخت واقعیات، استفاده از کارشناسان جسور و پرهیز از شعارزدگی و توهم، سیاست خارجی کشور را از وضعیت فعلی خارج کنیم؛ چراکه ادامه این مسیر، ما را به سمت از دست دادن فرصت‌ها سوق خواهد داد.
تکیه بر دیپلماسی ایجابی و توسعه روابط اقتصادی و فرهنگی
وی ادامه داد: دستگاه سیاست خارجی کشور، باید با استفاده از دیپلماسی ایجابی و توسعه روابط اقتصادی و فرهنگی با آذربایجان، از انفعال و سیاست‌زدگی پرهیز کند. نباید به اقدامات سلبی بسنده کنیم چراکه صرفاً این مسیر به تقابل و بی‌اعتمادی بیشتر منجر می‌شود.
این دیپلمات پیشین کشورمان با بیان اینکه ایران نمی‌تواند با راهبرد‌های صرفاً سخت‌افزاری و موضع‌گیری‌های متضاد در برابر پروژه‌هایی مانند کریدور زنگزور ایستادگی مؤثری داشته باشد، گفت: به‌ویژه آنکه ارمنستان نیز دیگر هم‌پیمان گذشته نیست و در حال چرخش کامل به‌سوی غرب است.
انتهای پیام/
