کریدور زنگزور و مکانیسم ماشه، ۲ آزمون مهم برای چین و روسیه

گروه سیاسی خبرگزاری آنا؛ در ماه‌های اخیر، شرق آسیا بار دیگر به کانون تنش‌های ژئوپلیتیکی جهان تبدیل شده است- تنش‌هایی که عمدتاً حول محور روابط پرتنش چین و تایوان و مداخلات ایالات متحده آمریکا شکل گرفته‌اند. چین، تایوان را بخشی جدایی‌ناپذیر از خاک خود می‌داند و هرگونه تحرک جدایی‌طلبانه از سوی تایپه یا حمایت‌های نظامی و دیپلماتیک غرب به‌ویژه آمریکا از آن را تهدیدی مستقیم علیه تمامیت ارضی‌اش تلقی می‌کند. در مقابل، ایالات متحده با فروش سلاح‌های پیشرفته به تایوان، اعزام هیأت‌های رسمی به این جزیره و افزایش حضور نظامی در منطقه، به تقویت موضع تایوان پرداخته است؛ اقدامی که خشم پکن را برانگیخته و احتمال بروز درگیری‌های نظامی را افزایش داده است. در چنین فضایی، تحلیل رفتار چین و پیامد‌های آن برای آینده نظم بین‌الملل، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

تشدید راهبردهای بین‌المللی علیه چین

در همین زمینه، «مهدی خورسند» کارشناس مسائل بین‌الملل، در گفت‌و‌گو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری آنا، درباره آخرین تحولات مربوط به چین، روابطش با تایوان و موضع‌گیری‌های آمریکا گفت: در روز‌های گذشته شاهد اقداماتی از سوی ایالات‌متحده در منطقه سین‌کیانگ چین هستیم. تحلیلگران حوزه چین معتقدند که سین‌کیانگ مانند خنجری در چشم چین است و مسئله تایوان نیز همچون خنجری در پهلوی این کشور تلقی می‌شود.

وی افزود: در دو تا سه سال اخیر، موضوع تایوان برای چینی‌ها اهمیت بسیار بیشتری پیدا کرده و حساسیت‌های پکن در این زمینه افزایش یافته است. در همین حال، آمریکایی‌ها با تشدید راهبرد‌های بین‌المللی علیه چین، به‌نوعی فشار بر این دو نقطه حساس را افزایش داده‌اند تا بتوانند ضربه نهایی را وارد کرده و از قدرت چین بکاهند.

فاز جدید مهار قدرت‌های نوظهور

خورسند با اشاره به سناریو‌های احتمالی آمریکا اظهار کرد: در چنین شرایطی، درگیر کردن روسیه در جنگی بزرگ‌تر، همان‌گونه که در پرونده اوکراین شاهد هستیم، و همچنین احتمال تداوم تنش‌ها در منطقه غرب آسیا می‌تواند زمینه‌ساز سناریویی باشد که در آن ایران و روسیه به‌عنوان دو یار راهبردی چین درگیر یک تنش فرسایشی عمیق شوند تا ایالات‌متحده با فراغ بال، فشار بر چین را افزایش دهد.

وی تأکید کرد: در این شرایط، ضروری است ایران، روسیه و چین تصمیمی جدی‌تر و عاجل‌تر نسبت به تحولات پیش‌رو اتخاذ کنند. برخلاف تصور برخی که سیاست‌های دوران دونالد ترامپ را غیرراهبردی می‌دانستند، به نظر می‌رسد راهبرد دائمی آمریکا در مهار قدرت‌های نوظهور وارد فاز جدیدی شده که در قالب یک سناریوی بلندمدت طراحی و اجرا می‌شود.

آزمون‌های سرنوشت‌ساز برای مسکو و پکن

این کارشناس مسائل بین‌الملل در ادامه به اهمیت فزاینده کریدور زنگزور اشاره کرد و گفت: تحرکات اخیر چین و تعامل با مقامات ارمنستان نشان می‌دهد که پکن تا حدی نسبت به تحولات پیرامونی حساس‌تر شده است. بااین‌حال، آزمون مهم‌تری پیش‌روی چین و روسیه قرار دارد و آن، نحوه مواجهه با فعال شدن مکانیسم ماشه علیه ایران است.

خورسند خاطرنشان کرد: اگر ایران از مدار مقاومت در برابر آمریکا و اروپا خارج شود، این مسئله می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری به چین و روسیه وارد کند. بنابراین، لازم است جمهوری اسلامی ایران با بهره‌گیری از همه ابزار‌های دیپلماتیک، این پیام روشن را به مسکو و پکن منتقل کند که امنیت و منافع بلندمدت آنها نیز در گرو حفظ پیوستگی محور مقاومت است.