انتشارات دانشگاه آکسفورد چین را به سوءاستفاده از علم علیه مسلمانان متهم کرد

انتشارات دانشگاه آکسفورد (OUP) اعلام کرد پس از سال‌ها نگرانی درباره رعایت نشدن استاندارد‌های اخلاقی در جمع‌آوری دی‌ان‌ای (DNA) از اقلیت‌های تحت نظارت شدید در چین، انتشار مجله علمی «پژوهش‌های علوم پزشکی‌قانونی» (Forensic Sciences Research)، یا همان ژورنال «اف‌اس‌آر» (FSR)، را که تحت حمایت وزارت دادگستری چین منتشر می‌شود، از پایان امسال متوقف خواهد کرد. روزنامه گاردین در گزارشی این خبر را منتشر کرد.

این مجله علمی که از سال ۲۰۲۳ توسط انتشارات دانشگاه آکسفورد منتشر می‌شد، توسط آکادمی علوم پزشکی قانونی چین وابسته به وزارت دادگستری این کشور راه‌اندازی شده و تنها مجله انگلیسی‌زبان این حوزه در چین است. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد برخی از مقالات منتشرشده در این مجله با استفاده از داده‌های ژنتیکی اویغور‌ها و سایر اقلیت‌های مسلمان تحت نظارت شدید در منطقه سین‌کیانگ تدوین شده است؛ بدون آنکه مشخص باشد آیا این افراد رضایت واقعی برای مشارکت در این تحقیقات داده‌اند یا خیر.

گزارش‌ها حاکی از آن است که دولت چین با پوشش «چکاپ سلامت» اقدام به جمع‌آوری گسترده نمونه‌های دی‌ان‌ای از میلیون‌ها اویغور کرده است؛ موضوعی که نگرانی نهاد‌های حقوق بشری درباره سوءاستفاده از داده‌های ژنتیکی این اقلیت‌ها برای تشدید نظارت و سرکوب را افزایش داده است.

در سال ۲۰۲۴، انتشارات دانشگاه آکسفورد درباره یکی از این مقالات که بر اساس نمونه خون ۲۶۴ اویغور در ارومچی تهیه شده بود، ابراز نگرانی رسمی کرد، اما این مقاله را از مجله حذف نکرد. همچنین دو مقاله دیگر از این مجله به دلیل همین نگرانی‌های اخلاقی و ارتباط مستقیم محققان با نیرو‌های امنیتی چین، توسط انتشارات دانشگاه آکسفورد از ژورنال «اف‌اس‌آر» حذف شده‌اند.

«یوس مورو» (Yves Moreau)، استاد «دانشگاه لوون» (Leuven) بلژیک، اولین فردی بود که نسبت به همکاری انتشارات دانشگاه آکسفورد با این مجله هشدار داد و اکنون با استقبال از این تصمیم، اعلام کرده این اقدام نشان می‌دهد جامعه علمی جهانی دیگر اجازه سوءاستفاده از تحقیقات علمی برای اهداف امنیتی علیه اقلیت‌ها را نخواهد داد.

گفتنی است نگرانی از دسترسی پلیس و نهاد‌های امنیتی چین به اطلاعات ژنتیکی اقلیت‌های مسلمان این کشور و استفاده از آن برای شناسایی و کنترل جمعیتی، به یک موضوع امنیتی و حقوق بشری در سطح بین‌المللی تبدیل شده است.

انتشارات دانشگاه آکسفورد علت رسمی پایان همکاری با این مجله را اعلام نکرده، اما در بیانیه‌ای کوتاه نوشته است: «مجله پژوهش‌های علوم پزشکی‌قانونی پس از پایان سال ۲۰۲۵ دیگر توسط انتشارات دانشگاه آکسفورد منتشر نخواهد شد و آخرین شماره منتشرشده توسط این انتشارات، جلد ۱۰ شماره ۴ خواهد بود.»

در حال حاضر این مجله قرار است توسط شرکت «ک‌ای‌آی» (KeAi) منتشر شود. این شرکت چینی یک سرمایه‌گذاری مشترک از «الزویر» (ناشر هلندی مقالات و کتب علمی) و شریک چینی آن است.