جهش درآمدی ۸ هزار میلیاردی دانشگاه آزاد از پروژه‌های در دست اجرا
مجید مشکینی، معاون تحقیقات فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی، در گفت‌وگویی تفصیلی با خبرنگار آنا به واکاوی عمیق‌تر فرآیند تدوین بودجه در این دانشگاه، نقاط قوت و ضعف ساختاری آن و همچنین چشم‌انداز دستیابی به استقلال مالی از طریق افزایش چشمگیر درآمد‌های غیرشهریه‌ای پرداخت. مشکینی در این مصاحبه، ضمن تشریح زوایای مختلف این بحث، بر لزوم نگاهی واقع‌بینانه به منابع و مصارف، شفافیت در تخصیص‌ها و اهمیت حیاتی سرمایه‌گذاری هدفمند در مسیر تحقق اهداف دانشگاه تأکید کرد.
مشکینی با اشاره به ماهیت دووجهی بودجه، از جنبه‌های انتقادی و مثبت آن سخن گفت و بر لزوم توجه به واقعیت‌های اجرایی فراتر از اعداد و ارقام صرف تأکید ورزید. او بیان داشت: اما نباید فراموش کرد که حتی همین بودجه‌های موجود که ممکن است با نواقصی همراه باشند، از نداشتن بودجه‌ای بسیار ارزشمندتر است؛ چرا که حداقل چارچوبی برای برنامه‌ریزی و جهت‌دهی فعالیت‌ها ارائه می‌دهد. وی افزود: درصد اندکی انحراف در اجرای بودجه که ناشی از تغییرات پیش‌بینی نشده محیطی یا اجرایی باشد، امری طبیعی است، اما نباید به این اعداد صرفاً از منظر ظاهری نگریست؛ بلکه باید به محتوا و پشتوانه اجرایی آن توجه داشت.
درآمد‌های غیرشهریه‌ای؛ چشم‌اندازی امیدوارکننده با الزامات عملیاتی
یکی از محور‌های اصلی گفت‌و‌گو، گذار دانشگاه به سمت استقلال مالی و کاهش وابستگی به درآمد‌های شهریه‌ای بود. مشکینی در این زمینه اظهار داشت: هدف‌گذاری ما برای کاهش وابستگی به شهریه تا مرز ۳۵ تا ۴۰ درصد، هدفی ضروری است، اما تا تحقق کامل آن در همه واحدهای دانشگاهی فاصله داریم. بخشی از این چالش ناشی از نحوه محاسبه و گزارش‌دهی منابع است؛ به عنوان مثال، فروش اموال و دارایی‌های غیرمولد، در ذات خود درآمد محسوب نمی‌شود، بلکه در واقع به معنای نقد کردن بخشی از سرمایه‌های موجود برای تأمین مالی دیگر بخش‌هاست.
وی با تأکید بر اینکه بودجه مطلوب باید به طور شفاف برنامه سالانه و حتی بلندمدت دانشگاه را ترسیم کند، افزود: اهمیت بودجه در آن است که چارچوبی برای فعالیت‌ها و رویکرد‌های دانشگاه فراهم آورد. نوشتن بودجه بر روی کاغذ یک مرحله است و اجرای عملیاتی آن مرحله‌ای دیگر و بسیار حیاتی‌تر. معاون تحقیقات دانشگاه آزاد با اشاره به ضرورت اتصال جامع و یکپارچه سامانه‌های اطلاعاتی دانشگاه، گفت: برای رصد دقیق و مدیریت اثربخش منابع، نیاز داریم تمام داده‌ها و اطلاعات دانشگاه در این سامانه‌ها تجمیع و قابل دسترسی باشند تا بتوانیم در هر لحظه از وضعیت مالی و عملیاتی مطلع باشیم و تصمیمات لازم را اتخاذ کنیم. انتظار داریم بودجه صرفاً به عنوان یک مستند اداری تلقی نشود، بلکه محور عملیاتی شدن برنامه‌ها قرار گیرد.
سرمایه‌گذاری، زیربنای توسعه؛ نگاهی به پتانسیل‌های دانشگاه آزاد
مشکینی با اشاره به سخنان پیشین خود، بر ضرورت سرمایه‌گذاری اولیه به عنوان پیش‌نیاز کسب درآمد‌های غیرشهریه‌ای تأکید کرد: هرگونه انتظار برای کسب درآمد پایدار و قابل توجه از محل‌های غیرشهریه‌ای، منوط به سرمایه‌گذاری اولیه و هوشمندانه در زیرساخت‌ها، تجهیزات و جذب نیروی انسانی متخصص است. وی با اشاره به حجم عظیم فعالیت‌های دانشگاه آزاد و پتانسیل موجود در جامعه دانشگاهی، بیان داشت: دانشگاه آزاد در سال جاری ۲۷ هزار میلیارد تومان شهریه تعهدی داشته که این حجم از درآمد، توسط جامعه وسیع هیئت علمی و کارکنان دانشگاه خلق می‌شود.
معاون تحقیقات دانشگاه آزاد با یادآوری دیدگاه راهبردی شهید طهرانچی مبنی بر امکان کسب نیمی از درآمد دانشگاه از محل‌های غیرشهریه‌ای، با قاطعیت گفت: من معتقدم با برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری صحیح، می‌توانیم به مرز کسب دو تا سه برابر میزان شهریه‌ها از درآمد‌های غیرشهریه‌ای دست یابیم. اما این مهم، نیازمند تأمین زیرساخت‌های لازم است. وی به سند راهبردی دانشگاه اشاره کرد که طبق آن، ۲۶ تا ۲۷ درصد از اقدامات مربوط به حوزه صنعت بر عهده معاونت فناوری است، اما فقدان منابع مالی و انسانی کافی، اجرای این وظایف را با چالش رو‌به‌رو می‌سازد. اگر امکانات، منابع فیزیکی، مالی و انسانی به تناسب توزیع نشود، نمی‌توان انتظار موفقیت داشت.
تأمین مالی پایدار؛ چالش‌ها و راهکار‌های اجرایی
وی با تأکید بر اینکه بودجه باید منطبق با سند راهبردی دانشگاه تدوین شود، به چالش‌های اجرایی موجود اشاره کرد: در صورت عدم فراهم بودن شرایط لازم برای اجرای کامل اهداف، باید راهکار‌های میان‌مدت و واقع‌بینانه‌تری را در نظر گرفت تا واحدهای دانشگاهی اقدامات لازم را انجام دهند و بتوانند بر اساس ظرفیت‌های واقعی خود برنامه‌ریزی کنند.
معاون تحقیقات دانشگاه آزاد، تنوع در عملکرد واحد‌ها و پتانسیل‌های بالقوه افراد را عاملی کلیدی در توسعه دانشگاه دانست: در دانشگاه آزاد، تنوع عملکردی میان واحد‌ها و افراد بسیار است. این تنوع می‌تواند هم یک چالش و هم یک فرصت باشد. وی با اشاره به موفقیت‌های گذشته و چشم‌انداز‌های روشن پیش‌رو، ابراز امیدواری کرد: با ادامه یافتن روند حمایتی و توجه به رویکرد‌های نوآورانه، شاهد تحولات مثبتی در دانشگاه خواهیم بود.
مشکینی با ارائه یک پیش‌بینی جالب، بیان داشت: پروژه‌هایی که در دست اجرا هستند و در سال جاری و آینده به بهره‌برداری می‌رسند، پیش‌بینی من این است که در سال دوم پس از راه‌اندازی، سالانه حدود ۸ هزار میلیارد تومان سود خالص عاید دانشگاه کنند. این رقم بسیار قابل توجه است و می‌تواند نقطه عطفی در مسیر خوداتکایی مالی دانشگاه باشد. وی افزود: اگر بتوانیم تعداد این پروژه‌های مولد را افزایش داده و سرمایه‌گذاری خود را بر حوزه دانش‌بنیان‌ها متمرکز کنیم، اطمینان دارم که به راحتی می‌توانیم به درآمدی دو تا سه برابر میزان شهریه‌ها دست یابیم.
شرایط موفقیت و اولویت‌بندی هوشمندانه
در پایان، مشکینی بر الزامات کلیدی دستیابی به این اهداف تأکید کرد: تحقق این چشم‌انداز، مستلزم حضور افرادی متخصص، متعهد و دارای درک عمیق از اهداف دانشگاه است. وقتی افراد احساس کنند که آینده و موفقیتشان با سرنوشت دانشگاه گره خورده است، آنگاه شاهد تلاش و پشتکار مضاعفی خواهند بود. وی به اهمیت اولویت‌بندی پروژه‌ها بر اساس معیار‌های مختلف، از جمله سودآوری مالی و اعتبار علمی، اشاره کرد: ما نباید صرفاً به سودآوری مالی به عنوان تنها معیار در نظر گرفته شده نگاه کنیم. اعتبار علمی، تأثیرگذاری اجتماعی و نقش دانشگاه در پیشبرد علم نیز از جمله معیار‌های مهم در اولویت‌بندی پروژه‌ها هستند.
معاون تحقیقات دانشگاه آزاد در پایان سخنان خود گفت: همت، اراده و نگاهی واقع‌بینانه به منابع و امکانات، مهمترین عوامل موفقیت در این مسیر هستند. ما با برخورداری از پتانسیل‌های عظیم انسانی و علمی، قادر به دستیابی به اهداف بلندپروازانه خود هستیم و اطمینان دارم که دانشگاه آزاد مسیر پیشرفت و خوداتکایی را با موفقیت طی خواهد کرد.
انتهای پیام/
