راز‌های مدیریتی یک شهید؛ درس‌هایی از طهرانچی
به گزارش خبرنگار آنا، حسن بنیانیان، دستیار و مشاور فرهنگی ریاست دانشگاه آزاد اسلامی، در یادداشتی اختصاصی برای خبرگزاری آنا به بررسی ویژگی‌های مدیریتی شهید طهرانچی پرداخت و درس‌های ارزشمندی که می‌توان از سبک مدیریت ایشان آموخت را تشریح کرد.
در این یادداشت آمده است:
گستردگی ابعاد گوناگون مدیریت در یک دانشگاهی مثل دانشگاه آزاد اسلامی از یک طرف و شخصیت جامع دانشمند شهید از طرف دیگر، موجب شده است که هریک از بزرگورارانی که از جهتی با ایشان همکاری می‌کردند، در ذکر خاطرات و نظرات خود در رابطه با این عزیزگرامی، یکی ازابعاد وجودی ایشان را مورد توجه قرار دهندکه درجه‌ای خود بسیار ارزشمند است. لیکن اگر بخواهیم خدمات ارزشمند ایشان را در روند کیفیت بخشی به تحولات درونی دانشگاه آزاد اسلامی را عمیق‌تر درک کنیم ودر ادامه راه از آن بهره ببریم. شایسته است که نکات برجسته‌تر شیوه مدیریت ایشان را عمیق‌تر مورد توجه قرار دهیم. ازجهت اختصار، مناسب دیدم در حد درک و شناخت خود، بعضی از خصوصیات ممتاز این جها‌دگر شهید را توضیح دهم.
۱_ خدا باوری و قیامت باوری، فطرت پاک، حضور در جبهه‌های دفاع مقدس، سال‌ها شاگردی در محضر عالم و عارفی، چون حضرت آیت الله آقا مجتبی تهرانی، تعمق در آیات الهی، در عمق وجود ایشان خدا باوری و قیامت باوری را به درجه‌ای از کمال رسانده بود که بتواند همه تصمیمات کلیدی زندگی شخصی و مدیریتی خود را با توکل برخدا اتخاذ نماید و با پشتیانه‌ی از استقلال رأی و توکل به خالق هستی، تصمیم گیری کند و ما شاهد این مجموعه وسیع از خدمات ایشان باشیم.
۲- ولایتمداری و باور عمیق به مبانی و ارزش‌های بنیادین انقلاب اسلامی، توجه عملی به انتظارات ولی امر مسلمین و تلاش مستمر برای بکارگیری همه ابزار‌های مدیریتی در استقرار ارزش‌های انقلاب اسلامی، یکی دیگر از خصوصیات ممتاز شهید بزرگواربود که تلاش دائمی داشت این رهنمود‌ها درجه‌ای جای اسناد سیاسی، برنامه‌ها و راه کار‌های عملی پیگیری شود و با درک عالمانه خود به این نکته مهم مدیریتی توجه داشت که هر تغییر مهم در کیفیت انجام امور، علاوه بر اصلاح قوانین و ساختارها، نیازمند ایجاد باور در فرهنگ مجریان است، ازاین روی، در نشست‌های توجهی در جمع مدیران و استادان با بهره گیری از آیات الهی و تجربیات بشری، فلسفه‌ی تصمیمات خود را تبیین می‌کرد. تا این مبانی اعتقادی و ارزشی، هم در سازوکار‌های قانونی و هم در عمق باور همکاران استقرار پیداکند و در فرهنگ سازمانی دانشگاه نهادیینه شود.
۳- جامع نگری و توزیع توجه مدیریتی ایشان به همه ابعاد و کارکرد‌های یک دانشگاه مورد انتظار برای خدمت به کشور و انقلاب اسلامی، توضیح بیشتر اینکه، دانشگاه از منظر مقام معظم رهبری، یعنی قوه عاقله کشور، وقتی این قوه عاقله به درستی نقش خود را ایفا می‌کند که از یک طرف با بهره گیری از معارف الهی و علوم بشری متناسب با شناخت از شرایط امروز ایران و جهان و آرمان‌های جامعه اسلامی، (در همه حوزه‌های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی) تولید دانش کند و این دانش را در خدمت حل مسائل جامعه و منشا خلق فناوری‌های نرم و سخت نماید، تا زمینه کاربرد آنرا در مسیر پیشرفت کشور فراهم سازد؛ و بتنوان مدعی شد، دانش و دانشگاهیان در خدمت پیشرفت جامعه قرار دارند.
شاید بتوان مدعی شد که تنها دانشگاهی که به واسطه اختیارات خاص، شبکه گسترده حضور در جغرافیای کشور و وسعت امکانات بالقوه خود، می‌تواند از ابتدا تا انتهای این فرایند را با حداقل هزینه دنبال کند، دانشگاه آزاد اسلامی است. بهره گیری از چنین ظرفیتی مدیری‌آینده نگر، با شجاعت، خلاق، مخلص و با روحیه جهادی مثل شهید طهرانچی را طلب می‌کرد که بتواند این مسیر سخت را پایه گذاری کند و اکنون ما میراث دار این مجموعه اقدامات ارزشمند هستیم که هنوز همه جزئیات آن به بار ننشسته و باید این فرایند را تداوم داده و عمق بخشی نماییم.
۴- توزیع متوازن حساسیت‌های مدیریتی ایشان در ابعاد گوناگون (مدیریت برمبنای نیاز‌ها نه سلایق شخصی)، کم نیستند مدیرانی در سازمان‌های گوناگون کشور که جنس حساسیت مدیر ارشد آن سازمان‌ها تا مدت ها، تحت تاثیر نوع تحصیلات و تجربه‌های قبلی مدیران ارشد است. لیکن وقتی پی گیری ها، حساسیت‌های مدیریتی شهید طهرانچی را دنبال کنید. این خصوصیت ممتاز را ملاحظه می‌کنید که علی رغم اینکه ایشان یک دانشمند ممتاز فیزیک هسته‌ای است، اما محور حساسیت مدیریتی ایشان پیشرفت در همه عرصه‌های علمی، پژوهشی و فناوری در همه ابعاد فرهنگی، اقتصادی واجتماعی است. به طوری که، همانقدر که برای علوم پایه حساسیت به خرج می‌دادند. نگران کندی پیشرفت تحولات علوم انسانی بودند و هم زمان که برای عمق بخشی به دانش و پژوهش دانشگاه در جستجوی راه‌های تازه ایده پردازی می‌کردند. دغدغه اثربخشی و اصلاح فعالیت‌های فرهنگی و فضای تربیتی دانشگاه را داشتند.
۵_ مدیریت بر دل ها، همه ما بخوبی درک کرده‌ایم که اگر انتظار داریم سازمانی تحولات کمی و کیفی خود را با موفقیت طی کند ضرورت دارد که همه سلسله مراتب مدیران، استادان، کارشناسان در جریان انجام وظائف خود با همه وجود در راستای اهداف تحولی تلاش کنند. تحقق این مسیر که کیفیت انجام امور برتوسعه کمیّت‌های اولویت دار، مستلزم شکل گیری سبکی از مدیریت است که معروف است به رهبری سازمانی و خلاصه آن مدیریت بردل هاست و این هنر دانشمند مخلصی مثل دکتر طهرانچی بود که بتواند از فضای مدیریت کلاسیک عبور کرده و بردل و جان همکاران خود اثرگذار باشد.
شهید دکتر طهرانچی در طول مدیریت خود در دانشگاه آزاد اسلامی در همه تعاملات روزمره خود با همکاران، توانست درس مدیریت بردل‌ها را آموزش دهد و همین پدیده زیباتر که اجازه نمی‌دهد ما غیبت ظاهری ایشان را بپذیریم و نمی‌خواهیم باور کنیم که ایشان در میان ما نیست.
این مدیریت بر دل ها، محصول مهارت انسانی والا و روابط انسانی گسترده و تلاش مداوم ایشان برای نوآوری در جهت حل مشکلات دانشگاه و جامعه، بصورت توأمان بود، محصول حضور مداوم ایشان در تمامی جغرافیای کشور، محصول روی باز ایشان برای شنیدن درد و دل همکاران، محصول ساعت‌ها مطالعه برای ارائه سخنرانی‌های پر محتوا و آموزنده در همه مواردی که ایشان باید سخن می‌گفت، محصول ساعت‌ها نشستن و گوش دادن به درد و دل استادان و همکاران و با حوصله پاسخ دادن، محصول فکرکردن روی این موضوع که چگونه حقوق استادان را زیاد کنیم و فشار آن به شهریه دانشجویان منتقل نشود…وده‌ها اقدام دیگر است.
۶- پرهیز از افراط و تفریط و حرکت در محدوده‌های تعادل بخش، مدیریت تعادل بخش در جامعه‌ای که عادت کرده است بسیاری ازانتخاب‌ها و انتصاب‌ها برای کسب نظر‌ها وتنظیم کردن خود با جریان‌های سیاسی و یا ذینفعان گوناگون باشد، بسیار مشکل است. این هنر مدیر مخلص و دارای شناخت از آسیب‌های بازی‌های سیاسی در کنار تصویری شفاف از یک دانشگاه در خور جامعه اسلامی بود که شهید طهرانچی را موفق ساخت، در محدوده‌های تعادلی با انتخاب‌ها و انتصاب‌های خود، حداقل گله مندی را داشته باشد و نسلی از مدیران دلسوز در مجموعه وسیع واحدها، مراکز و مدارس را بکارگمارد؛ و حالا ماییم و این میراث گران بها که همگی درک می‌کنیم، وقتی ابعاد خدمات فکری، اعتقادی، دانشی و مدیریتی این عزیز به خوبی درک خواهد شد که با ادامه راه این عزیز که در سند تعالی و تحوّل دانشگاه بصورت منسجم انعکاس یافته است، اقدامات نیمه تمام ایشان پی گیری کنیم تا میوه‌های خود را به جامعه عرضه کند و آرزوی‌های این عزیز را محقق سازیم، باشد که ثواب اقدامات خالصانه ما به روح بلند ایشان واصل شود. انشاءالله
انتهای پیام/
