کروموزوم‌های جنسی چگونه قد را شکل می‌دهند
مطالعه‌ای گسترده با مشارکت نزدیک به یک میلیون نفر، با بررسی افرادی که دارای تعداد غیرعادی کروموزوم‌های جنسی بودند، نشان داد که جایگزینی کروموزوم X با کروموزوم Y موجب افزایش ۳.۱ سانتی‌متری قد می‌شود؛ نتیجه‌ای که حدود ۲۳ درصد از اختلاف قد میان مردان و زنان را توضیح می‌دهد. این یافته‌ها علاوه بر درک بهتر تفاوت‌های جنسی، چشم‌انداز جدیدی در مطالعه بیماری‌های مرتبط با کروموزوم‌های جنسی ایجاد کرده است.
یک مطالعه جدید از سیستم بهداشت و درمان گیزینگر، بینش تازه‌ای درباره تفاوت‌های قد بین مردان و زنان بالغ ارائه کرده است که نشان می‌دهد ژن‌های کروموزوم Y مستقل از تعیین جنسیت مردانه، سهم بیشتری در تعیین قد دارند.
زنان معمولاً دارای دو کروموزوم X هستند، در حالی که مردان معمولاً یک کروموزوم X و یک کروموزوم Y دارند. تفاوت‌های بین این دو کروموزوم منجر به تفاوت‌های هورمونی بین مردان و زنان می‌شود، اما این تفاوت‌ها تا کنون نتوانسته‌اند به طور کامل میانگین اختلاف ۱۳ سانتی‌متری در قد را توضیح دهند.
دکتر متیو اتیجنس، استاد کمکی در بخش پزشکی توسعه در گیزینگر و یکی از محققان اصلی این مطالعه می‌گوید: «از آنجا که قد تفاوتی بزرگ و قابل تکرار بین جنس‌ها نشان می‌دهد و به طور گسترده اندازه‌گیری می‌شود، به عنوان مدل ارزشمندی برای بررسی عوامل ژنومی زمینه‌ساز تفاوت‌های جنسی به شمار می‌آید.»
برای درک بهتر تأثیر عوامل مرتبط با جنسیت بر قد، تیم تحقیقاتی گیزینگر، افراد دارای تعداد غیرعادی کروموزوم‌های جنسی را مورد بررسی قرار داد؛ وضعیتی ژنتیکی که آنئوپلوئیدی کروموزوم‌های جنسی نامیده می‌شود.
در این تحقیق، داده‌های ژنتیکی و بالینی نزدیک به یک میلیون شرکت‌کننده ثبت شده در طرح سلامت جامعه گیزینگر، گروه All of Us از مؤسسات ملی سلامت آمریکا و بانک زیستی بریتانیا بررسی شد. از این میان، ۱۲۲۵ نفر دارای آنئوپلوئیدی (Aneuploid) کروموزوم‌های جنسی بودند. این تیم با وارد کردن داده‌های افراد با تعداد متفاوت کروموزوم‌های جنسی به مدل قد دریافت که جایگزینی یک کروموزوم X با یک کروموزوم Y، قد را به میزان ۳.۱ سانتی‌متر (۱.۲۵ اینچ) افزایش می‌دهد، مستقل از سایر عوامل جنسی مانند هورمون‌ها. این یافته نشان می‌دهد که حدود ۲۳ درصد از اختلاف متوسط قد بین مردان و زنان به بیان بالاتر ژن‌های مشترک روی کروموزوم Y نسبت داده می‌شود.
الکساندر بری، دانشمند زیست‌اطلاعات و یکی از رهبران مشترک مطالعه، می‌گوید: «علاوه بر اهمیت این یافته‌ها در درک بهتر تفاوت قد، این مطالعه دیدگاه‌های گسترده‌تری درباره چگونگی کشف مکانیسم‌های تفاوت‌های جنسی در بیماری‌های مختلف از طریق تحقیق روی آنئوپلوئیدی کروموزوم‌های جنسی ارائه می‌دهد.»
یکی از ژن‌های شناخته شده در قد انسان، «SHOX» است که روی هر دو کروموزوم X و Y قرار دارد. با این حال، چون مردان و زنان هر دو دو نسخه از این ژن را دارند، SHOX به عنوان عامل تفاوت قد میان جنس‌ها در نظر گرفته نشده است. اما تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که این ژن در دومین کروموزوم X افراد دارای دو یا چند کروموزوم X تا حدی خاموش می‌شود. یافته‌های مطالعه گیزینگر با فرضیه کاهش بیان SHOX در زنان همخوانی دارد که به تفاوت خالص قد بین مردان و زنان منجر می‌شود.
این مطالعه که ساینس دیلی منتشر کرده است؛ نشان می‌دهد که تفاوت قد میان مردان و زنان تنها به تفاوت‌های هورمونی محدود نمی‌شود و نقش ژن‌های کروموزوم Y در این اختلاف بسیار مهم‌تر از آنچه پیش‌تر تصور می‌شد، است. یافته‌ها حاکی از آن است که جایگزینی کروموزوم X با کروموزوم Y می‌تواند به طور مستقل و مستقیم قد را افزایش دهد، که حدود ۲۳ درصد از اختلاف میانگین قد بین دو جنس را توجیه می‌کند. همچنین، کاهش بیان ژن SHOX در زنان، به عنوان یکی از عوامل کلیدی، تفاوت‌های قدی را بیشتر روشن می‌سازد. این نتایج نه تنها به درک عمیق‌تری از تفاوت‌های زیستی بین جنس‌ها کمک می‌کند، بلکه می‌تواند راهگشای مطالعات و درمان‌های بیماری‌های مرتبط با کروموزوم‌های جنسی باشد و افق‌های تازه‌ای در ژنتیک و پزشکی باز کند.
انتهای پیام/
