پراکندگی شرکت‌های فناورانه در ایران؛ حضور در همه استان‌ها با بیش از ۱۰ هزار شرکت دانش بنیان
معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری بیشتر از یک دهه است که به‌عنوان یک نهاد میانجی در راستای توسعه فناوری و رسوخ نوآوری در اقتصاد و صنعت بین سایر نهادها، فعالیت میکند. وظایف معاونت علمی و فناوری در ایران عموماً شامل موارد زیر است که با هدف توسعه علمی، فناوری، و نوآوری در کشور تعیین می‌شوند.
وظایف معاونت علمی به شرح زیر است؛
سیاست گذاری و برنامه ریزی
تدوین استراتژی‌ها و برنامه‌های کلان در حوزه‌های علم، فناوری، و نوآوری.
تعیین اولویت‌های ملی در فناوری‌های نوین (مانند هوش مصنوعی، زیست فناوری، نانو، و انرژی‌های پاک).
حمایت از پژوهش و فناوری
ارائه حمایت‌های مالی و اعتباری به پروژه‌های تحقیقاتی و شرکت‌های دانش بنیان.
توسعه زیرساخت‌های پژوهشی (مانند آزمایشگاه ها، پارک‌های علم و فناوری، و مراکز رشد).
تجاری سازی تحقیقات
تسهیل تبدیل ایده‌های علمی به محصولات بازارپسند.
حمایت از انتقال فناوری بین دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی، و صنعت.
توسعه شرکت‌های دانش بنیان و استارت آپ‌ها
ارائه تسهیلات مالی، حقوقی، و آموزشی به استارت آپ‌ها و کسب وکار‌های نوپا.
ایجاد اکوسیستم کارآفرینی و حمایت از نوآوری‌های فناورانه.
همکاری‌های بین المللی
توسعه همکاری‌های علمی و فناوری با کشور‌ها و سازمان‌های بین المللی.
جذب مشارکت در پروژه‌های جهانی و استفاده از ظرفیت‌های علمی ایران.
آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی
حمایت از آموزش‌های تخصصی در حوزه‌های فناوری پیشرفته.
برگزاری رویداد‌ها و مسابقات نوآوری (مانند جام جهانی فناوری).
حل چالش‌های ملی با فناوری
تمرکز بر فناوری‌های مرتبط با محیط زیست، سلامت، انرژی و امنیت غذایی.
توسعه راهکار‌های فناورانه برای مقابله با تحریم‌ها و محدودیت ها.
تدوین استاندارد‌ها و قوانین
ایجاد چارچوب‌های حقوقی و اخلاقی برای فناوری‌های نوین (مانند هوش مصنوعی و زیست فناوری).
تشویق و تقدیر از نخبگان
اعطای جوایز و نشان‌های علمی به محققان و فناوران برتر.
آگاهی بخشی عمومی
ترویج فرهنگ علم و فناوری در جامعه از طریق رویداد‌های عمومی.
این معاونت معمولاً با همکاری وزارتخانه ها، دانشگاه ها و بخش خصوصی فعالیت میکند. وظایف دقیق آن ممکن است بسته به سیاست‌های دولت و اولویت‌های روز تغییر کند.
از زمان فعالیت این نهاد تاکنون بیش از ۱۰ هزار شرکت دانش بنیان با تولید محصولات فناورانه مشغول فعالیت هستند. این شرکتها در حوزه‌های مختلفی محصول را تولید میکنند.
تعداد و حوزه شرکت‌های دانش بنیان
معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان شرکتها را به ۳ دسته نوپا، فناور و نوآور تقسیم بندی کرده است.
شرکت‌های نوپا (استارت آپ ها)
این شرکتها کسب وکار‌هایی هستند که به تازگی تأسیس شده‌اند و با ایده‌های نو و مدل‌های تجاری مقیاس پذیر وارد بازار می‌شوند. این شرکتها معمولاً به دنبال رشد سریع و جذب سرمایهگذاری خطرپذیر (Venture Capital) هستند.
تمرکز بر حل یک مشکل خاص با راهحل نوآورانه، عدم قطعیت بالا در موفقیت و درآمدزایی، نیاز به سرمایه اولیه برای توسعه محصول یا سرویس (MVP) ویژگی های این شرکتها به شمار می رود.
شرکت‌های فناور
شرکت‌هایی که توسعه فناوری‌های نوین یا کاربرد فناوری‌های پیشرفته در تولید محصولات یا خدمات را هدف قرار میدهند فناور هستند. ممکن است در هر مرحله‌ای از رشد (نوپا یا بالغ) باشند.
این شرکتها بر تمرکز بر حوزه‌های مانند هوش مصنوعی، نانو، زیستفناوری، انرژی‌های پاک و غیره، نیاز به تخصص فنی بالا و تحقیقات کاربردی تمرکز دارد و محصولات آنها معمولاً دانشبنیان است.
شرکت‌های نوآور
شرکت‌هایی که فرآیندها، محصولات یا خدمات جدیدی را معرفی میکنند، حتی اگر مبتنی بر فناوری‌های پیشرفته نباشند. نوآوری ممکن است در مدل کسبوکار، بازاریابی یا طراحی باشد.
نوآوری در روش‌های سنتی ویژگی این شرکتهاست که لزوماً فناوری محور نیستند.
این شرکتها در همه استان‌های کشور حضور دارند. تهران بیشترین شرکت دانش بنیان را در دل خود جای داده است.
در پایش انجام شده تا کنون ۷۲۹ شرکت دانشبنیان که دارای عضو هیئت علمی هستند، شناسایی شده است. در این شرکتها در مجموع ۹۳۷ عضو هیئت علمی فعال هستند.
انتهای پیام/
