بازگشت ارز صادراتی، اهرم کنترل بازار/ تأثیر کاهش شکاف ۳۰ درصدی نرخ ارز دولتی و آزاد با مدیریت هوشمند منابع و مصارف

به گزارش خبرگزاری آنا؛ در حالی که در اوایل سال جاری با طرح انتقال تامین ارز به مرکز مبادله طلا و ارز اختلاف بین ارز دولتی و بازار آزاد به شدت کاهش یافته بود؛ طی روز‌های گذشته و با موج سواری بر موضوع مکانیسم ماشه اختلاف قیمت بین دلار توافقی و بازار آزاد بار دیگر به بیش از ۳۰ درصد رسید.

این اتفاق نه تنها موجب آشفتگی در بازار‌های مالی می‌شود، بلکه می‌تواند زمینه برای اختلال در مبادلات تجاری را نیز فراهم نماید. هم اکنون بازار در حال برگشت به آرامش است لازم است که بار دیگر به اهمیت مدیریت بازار ارز توجه شود چرا با تکرار نوسات بازار ارز در موقعیت‌های حساس پر واضح است که انفعال در برابر سودجویان و شایعه پراکنان در این مورد نه دچار مسائل اقتصادی بلکه حتی دچار مسائلی در حوزه امنیت اقتصادی نیز خواهیم شد.

در این رابطه سید کمال سیدعلی، معاون ارزی پیشین بانک مرکزی، در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا به تشریح راهکار‌های مدیریت و کنترل نرخ ارز در کشور پرداخت و نکات مهمی را در این زمینه بیان کرد.

راه کار کنترل بازار ارز چیست؟

معاون اسبق ارزی بانک مرکزی به اهمیت کنترل منابع و مصارف ارزی اشاره کرد و گفت: راهکار اصلی کنترل نرخ ارز، مدیریت منابع و مصارف است. اگر فروش نفت ما کماکان ادامه داشته باشد و کاهش نیابد، به نظر نمی‌رسد آسیب‌پذیری عمده‌ای در بازار ارز رخ دهد، اما لازم است که بخش مصرف را نیز مدیریت کنیم.

سیدعلی تاکید کرد: بازگشت ارز حاصل از صادرات غیرنفتی و کالا‌های صادراتی نیازمند توجه ویژه است و باید تمرکز بیشتری روی برگشت ارز صادراتی داشته باشیم و ارز به کشور برگردد، چه از طریق تعهدات و پیمان‌های دولتی و چه با تسهیل رفع تعهدات برای بخش خصوصی به طریقی که منجر به بازگشت سریع ارز به کشور شود.

مکانیسم ماشه هیچ اثر ملموسی بر اقتصاد ندارد

معاون ارزی پیشین بانک مرکزی در ادامه به مسئله احتمال فعال شدن مکانیزم ماشه اشاره کرد و گفت: با توجه به تحریم‌های گسترده آمریکا و کشور‌های غربی، اگر مکانیزم ماشه فعال شود، تأثیر آن به گونه‌ای نخواهد بود که بازار ارز به شدت آسیب ببیند. ما تجربه هشت ساله در این زمینه داریم و با وجود آن، وضعیت به شدت آسیب‌پذیر نخواهد شد، البته باید امیدوار باشیم که این مکانیزم فعال نشود.

وی درباره تأثیر هیجانات روانی ناشی از جنگ و تحولات بین‌المللی در بازار ارز گفت: نباید اجازه دهیم تبلیغات و هیجانات ناشی از جنگ موجب افزایش انتظارات تورمی در مردم شود. دستگاه‌های امنیتی و مسئول باید با برنامه‌ریزی مناسب این انتظارات را کنترل کنند تا بازار ارز دچار نوسانات شدید نشود.

مدیریت سرفصل‌های مصارف ارزی کشور

سیدعلی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به مصارف ارزی کشور اشاره کرد و افزود: مصارف ارزی شامل حدود ۳۲ سرفصل خدماتی به همراه واردات و هزینه‌های تأمین امنیت و نظامی است. باید نرخ ارز در این بخش‌ها به گونه‌ای تعیین شود که تقاضا کنترل گردد و مصرف ارز بهینه شود.

وی خاطرنشان کرد که کاهش فاصله نرخ ارز در بخش خدماتی با نرخ بازار آزاد، باعث کاهش تقاضای کاذب ارز خواهد شد و افزود: اگر قیمت ارز در بخش خدماتی پایین‌تر از نرخ بازار آزاد باشد، متقاضیان برای دریافت ارز بیشتر خواهند شد و این تقاضا غیرواقعی فشار بیشتری به بازار ارز وارد می‌کند.

در پایان، سید کمال سیدعلی تأکید کرد: تنظیم دقیق و متعادل نرخ ارز در بخش‌های مختلف به همراه تسهیل بازگشت ارز صادراتی، کلید کنترل و مدیریت بازار ارز است و تنها با این رویکرد‌ها می‌توان نوسانات شدید نرخ ارز را در کشور مهار کرد.