بحران آب نتیجه سال‌ها بی‌تدبیری است/ از فرسودگی لوله‌ها تا الگوی کشت غلط
مهدی پیرهادی، عضو شورای اسلامی شهر تهران در گفت‌وگو با خبرنگار آنا با اشاره به شرایط بحرانی آب در پایتخت تأکید کرد: اگر مسئولی در کشور بگوید بحران کم‌آبی را پیش‌بینی نکرده، بدون تردید صلاحیت مدیریت در هیچ جایگاهی را ندارد. ما سال‌هاست شاهد کاهش نزولات آسمانی و افت ذخایر سدها هستیم. حتی مردم عادی هم این روند را حس کرده‌اند. بنابراین وظیفه مدیران بود که با نگاه آینده‌نگرانه برنامه‌ریزی کنند. که متاسفانه برنامه ریزی هادی دقیقی صورت نگرفته و امروز شاهد بروز کم آبی هستیم.
او ادامه داد: از سال ۱۴۰۰ که وارد شورا شدیم، موضوع آب را به‌عنوان یکی از اولویت‌های اساسی مدیریت شهری در دستور کار قرار دادیم. یکی از مهم‌ترین اقدامات، تدوین طرح جامع آب خام تهران بود. این طرح در شش جلد تهیه شده و ابعاد مختلف آبیاری، مدیریت منابع، ذخیره‌سازی و راهکارهای صرفه‌جویی را در سطح مناطق و کلان‌شهر تهران بررسی می‌کند. اکنون این طرح در مراحل پایانی است و پس از ارسال به شورا، در صحن علنی بررسی و تصویب خواهد شد.
تصفیه خانه های محلی، ایجاد مخاز آب در برخی بوستان ها، هوشمند سازی و انتقال پسابچهت آبیاری فضای سبز از دیگر موارد مهم است.
پیرهادی با بیان اینکه شورا در بودجه‌های سالانه به موضوع آب توجه داشته، گفت: هر سال اعتبارات لازم برای احداث مخازن ذخیره‌سازی، هوشمندسازی سیستم‌های آبیاری و نوسازی شبکه‌ها پیش‌بینی شده است. همین اقدامات باعث شد امسال که یکی از سخت‌ترین سال‌ها از نظر تنش آبی را پشت سر بگذاریم، کمترین آسیب به فضای سبز تهران برسد. اگر این برنامه‌ریزی‌ها نبود، بخش بزرگی از درختان تهران خشک می‌شد و فاجعه‌ای رخ می‌داد که هیچ مدیری پاسخگو نبود.
او با انتقاد از برخی مدیران که نگاه ابزاری به فضای سبز دارند، افزود: برخی معتقدند اگر درختان خشک شوند اهمیت چندانی ندارد و باید تمام آب به شرب اختصاص یابد. این نگاه سطحی است. فضای سبز برای کاهش آلودگی هوا، ارتقای کیفیت زندگی و ایجاد نشاط اجتماعی حیاتی است. به همین دلیل در کنار طرح جامع آب خام، شهرداری موظف شد طرح جامع فضای سبز را به سرانجام برساند که در آن استفاده از گونه‌های کم‌آب‌بر پیش‌بینی شده است.
برداشت بی‌رویه منابع زیرزمینی و خطر فرونشست
این عضو شورای شهر با هشدار درباره برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی گفت: این حجم از برداشت می‌تواند در آینده نزدیک باعث فرونشست‌های جدی در تهران و سایر کلان‌شهرها شود. چنین اقدامی خیانت به نسل‌های آینده است و مسببان آن باید شناسایی و محاکمه شوند.
پیرهادی تأکید کرد: کسانی که امروز مجوزهای بی‌رویه حفر چاه در سال‌های گذشته را صادر کرده‌اند، باید پاسخگو باشند. بخش زیادی از مشکلات امروز کشور به همین مجوزها بازمی‌گردد. بسیاری از چاه‌هایی که دهه‌ها پیش مجوز گرفتند امروز خشک شده‌اند و بخش بزرگی از منابع آبی زیرزمینی از بین رفته است.
الگوی مصرف و ضرورت صرفه‌جویی
پیرهادی در ادامه درباره مصرف آب در کشور توضیح داد: بیشترین مصرف آب در ایران مربوط به کشاورزی است؛ بین ۸۸ تا ۹۲ درصد منابع آبی در این حوزه مصرف می‌شود. اگر میانگین را در نظر بگیریم، حدود ۹۰ درصد مصرف آب مربوط به کشاورزی است، در حالی که سهم شرب فقط ۶ تا ۷ درصد و سهم صنعت و خدمات 2تا 3 درصد است. اگر تنها ۱۰ درصد صرفه‌جویی در کشاورزی داشته باشیم، معادل یک و نیم برابر مصرف آب شرب کشور صرفه‌جویی خواهد شد.
او با انتقاد از کشت محصولات آب‌بر و صادرات آن‌ها گفت: در واقع ما منابع آبی ارزشمند خود را صادر می‌کنیم. کشور باید الگوی کشت مشخص و علمی داشته باشد تا این حجم از اتلاف آب رخ ندهد. بخشی از مشکلات امروز ناشی از این است که سیاست‌گذاری‌ها در گذشته جدی گرفته نشده است.
وی یکی از ضعف‌های مدیریت آب را عدم استفاده از وسایل کاهنده مصرف دانست و گفت: در بسیاری از کشورهای پرآب هم از تجهیزات کاهنده استفاده می‌کنند. اما در کشور ما که گرم و خشک هستیم، این مسئله نادیده گرفته شده است. شهری مانند تهران باید سال‌ها پیش استفاده از این وسایل را در ساختمان‌ها و اماکن عمومی الزامی می‌کرد. این یکی از سؤالاتی است که مدیران حوزه آب باید پاسخ دهند. چرا سیاست‌گذاری‌ها به سمت استفاده از تجهیزات کاهنده نرفت؟
فرسودگی شبکه و هزینه‌های مردم
عضو شورای شهر تهران در بخش دیگری از گفت‌وگو گفت: یکی از مسائل اساسی که سال‌ها نادیده گرفته شده، فرسودگی لوله‌های آبرسانی است. بسیاری از این لوله‌ها ۴۰ تا ۵۰ سال عمر دارند و امروز دچار نشتی‌های گسترده هستند. آمارها نشان می‌دهد بین ۱۰ تا ۳۰ درصد آب در شبکه به دلیل همین فرسودگی هدر می‌رود.
این وضعیت علاوه بر اتلاف منابع موجب نشست زمین و حتی فروریزش در برخی نقاط شده است.
او ادامه داد: برای مدیریت کمبود آب، فشار شبکه کاهش داده می‌شود. اما این سیاست مشکلات جدیدی ایجاد کرده است. مردم مجبور می‌شوند پمپ و مخزن نصب کنند. اگر پمپ را قبل از کنتور قرار دهند، به دلیل ورود هوا هزینه پرداختی افزایش قابل توجهی پیدا می کند. علاوه بر این، هزینه‌های نصب پمپ، مخزن و لوله‌کشی بر دوش خانواده‌ها سنگینی می‌کند.
پیرهادی همچنین به تبعات انرژی این روند اشاره کرد و گفت: امروز در بسیاری از خانه ها یک پمپ آب نصب شده است. این یعنی صدها هزار دستگاه پرمصرف به شبکه برق کشور اضافه شده، در حالی‌که از سوی دیگر مرتب اعلام می‌شود ناترازی انرژی داریم. چگونه می‌شود مردم را به نصب پمپ تشویق کرد و بعد از کمبود انرژی گلایه داشت؟ این تناقض نتیجه نبود برنامه‌ریزی درست در مدیریت منابع آبی است.
انتهای پیام/
