سایه معیشت بر آینده جمعیت ایران؛ پنجره جمعیتی تا ۱۴۰۷ بسته می‌شود
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، مدت‌هاست که از گوشه کنار چالش‌ها و ناترازی‌هایی که در زندگی مردم صف کشیده‌اند، کارشناسان به چالش‌های پیش‌روی کشور در حوزه جمعیت و آینده نه چندان دور پیر شدن آن در ایران خبر می‌دهند.
چالشی که اگر برای آن راه حلی پیدا نشود خیلی زود دیر شده و دیگر تبعات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی آن برای کشور غیر قابل جبران است؛ بر اساس گفته‌های کارشناسان تا سال ۱۴۳۰ جمعیت کشور به اوج خود رسیده و پس از آن به سرعت کاهش می‌یابد.
ایران در حال حاضر در «پنجره جمعیتی» قرار دارد؛ وضعیتی که سهم جمعیت جوان و فعال از کل جامعه در بالاترین سطح خود است و می‌تواند فرصت بی‌نظیری برای رشد جمعیت و توسعه پایدار فراهم کند. اما این فرصت همیشگی نیست.
بر اساس برآوردها، این پنجره در سال ۱۴۰۷ بسته خواهد شد و پس از آن کشور به سرعت وارد دوران سالمندی جمعیت می‌شود؛ مرحله‌ای که مشکلاتی چون کاهش نیروی کار، فشار سنگین بر نظام تأمین اجتماعی و هزینه‌های فزاینده سلامت و مراقبت از سالمندان را به همراه دارد.
سایه سنگین مشکلات معیشتی بر ازدواج و فرزندآوری
در شرایط فعلی، بسیاری از خانواده‌ها تأکید می‌کنند که به‌خاطر هزینه‌های بالای زندگی، فرزندآوری برایشان به یک دغدغه جدی تبدیل شده است. مشکلات معیشتی، افزایش قیمت مسکن، مخارج آموزش و بهداشت، و ناپایداری درآمدها باعث شده حتی خانواده‌هایی که تمایل به داشتن فرزند دارند، در عمل دست به عصا حرکت کنند.
از سوی دیگر، بسیاری از جوانان نیز به دلیل ترس از ناتوانی در تأمین هزینه‌های ازدواج و تشکیل خانواده، ازدواج را به تعویق می‌اندازند. در حالی که ازدواج اساس تشکیل خانواده و بستر فرزندآوری است، هزینه‌های سرسام‌آور و نگرانی از آینده مالی باعث شده نرخ ازدواج سال به سال کاهش یابد.
وام‌های حمایتی؛ وعده‌ای که روی کاغذ مانده است
دولت طی سال‌های اخیر تسهیلاتی نظیر وام ازدواج و فرزندآوریررا به عنوان ابزار حمایتی معرفی کرده، اما کارشناسان و خانواده‌ها بر این باورند که این بسته‌ها به دلیل ناکافی بودن مبلغ یا اقساط سنگین، نه تنها مشکل را حل نمی‌کنند بلکه خود به باری تازه بر دوش خانواده‌ها تبدیل شده‌اند.
وام فرزندآوری برای فرزند اول حدود ۴۴ میلیون تومان است که عملاً پاسخگوی دغدغه‌های مالی پدر و مادر برای نوزادشات نیست. برای فرزندان بعدی نیز مبالغ به ۸۸، ۱۳۲ تا ۲۲۰ میلیون تومان می‌رسد باز هم با قیمت فزاینده هیچ یک از نیازهای مالی خانواده ۳ نفره را تامین نمی‌کند.
از سوی دیگر وام ازدواج نیز هرچند سقف آن برای هر نفر به ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلیون تومان افزایش یافته، اما مشکلاتی مانند الزام به ضامنین متعدد، بروکراسی بانکی و صف‌های طولانی باعث شده این تسهیلات برای بسیاری از جوانان عملاً دست‌نیافتنی باشد.
ضرورت حمایت‌های واقعی پیش از بسته شدن فرصت
کارشناسان معتقدند که برای استفاده از فرصت باقی‌مانده، دولت باید به جای تمرکز بر وام‌های ناکارآمد، حمایت‌های مستقیم معیشتی را در دستور کار قرار دهد که افزایش واقعی تسهیلات متناسب با تورم، ارائه مسکن ارزان‌قیمت برای جوانان و تقویت خدمات آموزشی، بهداشتی و رفاهی برای خانواده‌ها از جمله آنها است.
در پایان بار دیگر می‌بایست تأکید کرد که پنجره جمعیتی ایران در سال ۱۴۰۷ بسته خواهد شد و پس از آن جبران فرصت از دست رفته بسیار دشوار است.
امروز جوانان و خانواده‌ها بیش از هر چیز نیازمند امنیت اقتصادی و اطمینان از حمایت‌های جدی دولت هستند تا بتوانند با خیال آسوده ازدواج کنند و فرزند بیاورند. در غیر این صورت، بحران جمعیتی نه در آینده‌ای دور، بلکه در همین یک دهه پیش رو، به یکی از اصلی‌ترین معضلات کشور تبدیل خواهد شد.
انتهای پیام/
