سیره امام رضا(ع)؛ نقشه راهی برای وحدت جهانی، عدالتگستری و حکمرانی مبتنی بر اعتماد

به گزارش خبرگزاری آنا، حجتالاسلام سیدسعیدرضا عاملی در گفتگویی در صدا و سیما در آغاز سخنان خود با تأکید بر اینکه در جهان پیوستهای زندگی میکنیم که مرزها در آن کمرنگ شدهاند، اظهار داشت: پیام امام رضا (ع)، پیامی جهانی است. وی افزود، اگرچه به دلیل قرار گرفتن مضجع شریف ایشان در ایران، یک پیوند خاص و عمیق میان ایرانیان و آن حضرت شکل گرفته، اما رسالت و آموزههای ایشان به جغرافیای خاصی محدود نمیشود. عاملی دو لقب برجسته امام یعنی امام رئوف و عالم آل محمد (ص) را کلیدی برای فهم شخصیت ایشان دانست و به سه خصلت بنیادین در سیره رضوی که نیاز مبرم دنیای امروز است، اشاره کرد.
توحیدگرایی؛ پناهگاه امن بشر سرگشته
به گفته عاملی، اولین و محوریترین خصلت، توحیدگرایی است که تجلی آن در حدیث مشهور سلسله الذهب دیده میشود. وی تشریح کرد: امام در نیشابور فرمودند: لااله الاالله حسنی فمن دخل حسنی امن من عذابی (کلمه لااله الاالله دژ مستحکم من است، پس هرکس وارد آن شود از عذاب من در امان است). این حدیث، توحید را به عنوان یک پناهگاه امن برای بشری معرفی میکند که در جستجوی آرامش است. عاملی افزود که امام بلافاصله شرط ورود به این دژ را با عبارت بشرطها و انا من شروطها به ولایت و امامت اهل بیت (ع) پیوند زدند تا رکن توحید و امامت را در کنار هم کامل سازند.
عدالتگرایی؛ فریادی علیه ظلم فراگیر
دومین ویژگی برجسته در سیره امام رضا (ع)، عدالتگرایی ایشان بود. عاملی با اشاره به اینکه بزرگترین خسران جهان امروز، تبعیض و ظلم است، گفت: امروز در غزه یک نماد ظلم فراگیر را به وضوح میبینید که کشتار انسانها بر اثر گرسنگی، بعد جدیدی از فاجعه است. وی عنوان کنگره پنجم حضرت رضا (ع) را عدالت برای همه، ظلم به هیچ کس ذکر کرد و این شعار را برگرفته از عمق تعالیم رضوی دانست.
اخلاق و گفتگوی محترمانه؛ نیاز مبرم جامعه
سومین خصلت، تأکید بر اخلاق و احترام در تعاملات اجتماعی بود. عاملی با انتقاد از فضای تخریب در جامعه گفت: امروز یکی از چیزهایی که ما در کشور خودمان خیلی به آن نیاز داریم این است که محترمانه با هم حرف بزنیم. احزاب سیاسی شروع نکنند به تحقیر همدیگر و از الفاظ ناشایست راجع به بزرگان کشور استفاده نکنند. وی با استناد به آیه شریفه ویل لکل همزه لمزه، عیبجویی و تحقیر دیگران، چه با کلام و چه با رفتار، را امری مذموم و نکوهیده دانست که سیره امام رضا (ع) نقطه مقابل آن است.
جاذبه فرامذهبی و فراملیتی؛ امام رضا (ع) محور وحدت تنوعها
عاملی در پاسخ به سوالی درباره مدیریت تنوع فرهنگی و دینی در زمانه امام، به آمار شگفتانگیز زائران غیرایرانی حرم رضوی اشاره کرد. وی اظهار داشت: امام رضا (ع) سالانه بین ۵ تا ۷ میلیون زائر غیرایرانی دارند. حدود ۶۰ درصد این جمعیت از جهان عرب (عراق، بحرین، کویت، لبنان و سوریه)، نزدیک به ۳۰ درصد از پاکستان، هند و اردو زبانان و مابقی از سایر نقاط جهان از جمله آذربایجان، ترکیه، اروپا و آفریقا هستند.
نکته قابل تامل در این آمار، حضور پررنگ اهل سنت از ایران و سایر کشورها و همچنین حدود ۱۰ هزار زائر غیرمسلمان است. عاملی این پدیده را نشاندهنده جاذبهای فرادینی دانست و گفت: اینکه پرچم ان الحسین یجمعنا و به تبع آن ان الرضا یجمعنا میتواند این تنوع عظیم فرهنگی و حتی اضداد را گرد هم آورد، باید برای ما در سطح اجتماعی الگو باشد.
حکمت و علم؛ جایگزین جنگ و توسعهطلبی
حجتالاسلام عاملی در بخش دیگری از سخنانش، راه حل بسیاری از ناآرامیهای جهان را در بازگشت به علم و حکمت رضوی دانست. وی با اشاره به تمرکز ۶۰ درصد تولید ناخالص ملی جهان در دست تنها پنج کشور، این تبعیض را ریشه بسیاری از تقابلات دانست و گفت: نگاه جنگ، ظلم به دیگران و دیگریهراسی، نتیجهاش ناآرامی جهان است که یک روز در اوکراین، یک روز در عراق و یک روز در فلسطین خود را نشان میدهد.
او به روایتی تاریخی اشاره کرد که در آن مأمون قصد حمله به افغانستان را داشت، اما امام رضا (ع) با این جمله که چرا برای دیگران مزاحمت ایجاد میکни؟ او را از این کار منع کردند. عاملی این تفکر را که تجاوز به خاک دیگران مصداق ظلم است و ظلمی که به دیگری میکنی به خودت برمیگردد، راه حلی برای صلح جهانی دانست.
اعتماد به مردم؛ نسخه امام رضا (ع) برای حکمرانی امروز
در پایان، عاملی در پاسخ به این پرسش که نسخه امام رضا (ع) برای تقویت اعتماد و وحدت ملی در ایران امروز چیست، گفت: اعتماد به مردم یعنی پذیرفتن همه مردم. اگر ما به مردم عزیزمان بدون تفکیکهای اجتماعی، قومیتی و حتی دینی احترام بگذاریم، اعتماد شکل میگیرد. وی احترام را محصول به حساب آوردن دیگران دانست و افزود: امام وقتی جزامیها و فقرا را به عنوان رکن اجتماعی به حساب میآورد، در حال تبیین یک حکمرانی سالم و عادلانه است. او این مدل را حتی برای کاهش بروکراسی اداری نیز کارآمد دانست و نتیجه گرفت که حکمرانی مبتنی بر احترام و اعتماد، جامعه را به سمت وحدت و کارآمدی سوق میدهد.
انتهای پیام/