۶ دانشگاه ایرانی در میان ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار گرفتند

محمدمهدی علویان مهر اظهار داشت: در رتبه بندی منتشر شده در سال ۲۰۲۵ شانگهای، ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان رتبه بندی شده اند که مانند سال گذشته، دانشگاه‌های هاروارد و استنفورد و موسسه MIT از ایالات متحده به ترتیب رتبههای اول تا سوم را از آن خود کرده اند.

رئیس مؤسسه ISC اظهار داشت: در این بین تعداد ۶ دانشگاه نیز از کشور ایران در این رتبه بندی حضور یافته اند. لازم به ذکر است حضور دانشگاه های ایران در این نظام رتبه بندی اولین بار با یک دانشگاه (دانشگاه تهران) در سال ۲۰۰۹ بوده است. نمودار ۱ حضور دانشگاه های جمهوری اسلامی ایران را در ۶ سال اخیر در رتبه بندی شانگهای نشان می‌دهد.

نمودار ۱. حضور دانشگاه های جمهوری اسلامی ایران را در ۶ سال اخیر

وی گفت: در رتبه بندی سال ۲۰۲۵ دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه تهران با کسب رتبه در بازه ۵۰۰-۴۰۱ توانسته‌اند در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گیرد و رتبه اول دانشگاه های ایران را از آن خود کنند. دانشگاه تربیت مدرس با قرار گرفتن در بازه رتبه ای ۸۰۰-۷۰۱ دانشگاه سوم ایران در این رتبه بندی محسوب می شود. رتبه سایر دانشگاه ها در جدول یک قابل مشاهده است.

جدول ۱. جایگاه دانشگاه های ایران در نظام رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۵

وضعیت دانشگاه های کشورهای اسلامی در رتبه بندی جهانی شانگهای ۲۰۲۵

رئیس موسسه ISC گفت: در رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۵، تعداد ۵۱ دانشگاه از ۱۰ کشور اسلامی حضور دارند. عربستان سعودی و ترکیه به ترتیب با ۱۳ و ۱۱ دانشگاه و ایران و مصر هر کدام با ۶ دانشگاه بیشترین تعداد دانشگاه را در این رتبه بندی دارند. تعداد دانشگاه‌های سایر کشورهای اسلامی در نمودار ۲ قابل مشاهده است.

نمودار ۲. تعداد دانشگاه های کشورهای اسلامی در رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۵

دکتر علویان‌مهر اظهار داشت: به لحاظ بهترین رتبه، دانشگاه King Saud University از کشور عربستان سعودی با رتبهی ۱۵۰-۱۰۱ در رتبه اول دانشگاه های کشورهای اسلامی قرار دارد. جدول ۲ عملکرد دانشگاههای کشورهای اسلامی در رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۵ را نشان می دهد.

جدول ۲. بهترین دانشگاه کشورهای اسلامی در رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۵

روش شناسی رتبه بندی شانگهای

رئیس موسسه ISC گفت: در رتبه بندی شانگهای دانشگاههایی مورد ارزیابی و رتبه‌بندی قرار میگیرند که دارای برندگان جایزه نوبل، برندگان فیلدز مدال، محققان پراستناد و یا مقالات منتشر شده در نشریات نیچر و ساینس باشند. علاوه بر این، دانشگاههایی که تعداد قابل قبولی از مقالات نمایه شده در نمایه استنادی توسعه یافته علوم نمایه استنادی علوم اجتماعی داشته باشند را نیز شامل می شوند. در مجموع بیش از ۲۵۰۰ دانشگاه در واقع رتبه بندی شده اند و ۱۰۰۰ دانشگاه برتر منتشر شده است.

وی گفت: شانگهای یکی از نظامهای معتبر رتبه‌بندی در سطح بین المللی است. کیفیت آموزش، کیفیت اعضای هیئت علمی، برونداد پژوهشی و عملکرد سرانه، چهار معیار به کار برده شده در نظام رتبه بندی شانگهای است که توسط شش شاخص ارزیابی میشوند. این ۶ شاخص عبارتند از: تعداد فارغ التحصیلان برنده جایزه نوبل یا فیلد مدال، تعداد اعضای هیئت علمی برنده جایزه نوبل یا فیلدز مدال، تعداد محققان پراستناد، تعداد مقالات منتشر شده در نشریات نیچر و ساینس، تعداد مقالات نمایه شده در نمایه‌نامه‌های توسعه یافته علوم و علوم اجتماعی و عملکرد دانشگاهی با توجه به اندازه سازمان.

وی در پایان گفت: منابع گردآوری داده در این رتبه بندی شامل وب سایتهای جوایز نوبل، مدال فیلدز، پایگاه های اطلاعاتی و اطلاعات آماری دولتی است. اطلاعات پژوهشی دانشگاه ها نیز از پایگاه استنادی WOS استخراج می شود. معیارهای رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۵ در جدول ۳ نشان داده شده است.

جدول ۳. معیارهای رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۵