فاجعهای پنهان در دل فضولات باستانی پرندهای کمیاب

پژوهشی تازه نشان میدهد بیش از ۸۰ درصد انگلهای شناسایی شده در فضولات بسیار قدیمی طوطی جغدی (کاکاپو) نیوزیلند امروزه دیگر وجود ندارند؛ با اینکه این پرنده هنوز به حیات خود ادامه میدهد. این یافتهها که با تجزیه و تحلیل فضولاتی با قدمت ۱۵۰۰ سال بهدست آمده، نشاندهنده موجی از انقراضهای همزمان است که پیش از آغاز تلاشهای حفاظتی اخیر آغاز شدهاند. این تلفات پنهان نشان میدهد در حالی که ما برای نجات گونههای جذاب میجنگیم، ممکن است در سکوت کل جوامع موجودات زندهای را از بین ببریم که نقشهایی حیاتی، اما هنوز درک نشدهای در اکوسیستم ایفا میکنند.
از دست رفتن جوامع پنهان زیستی
بنابر گزارش سایت «ساینس دیلی» (Scince Daily)؛ این پژوهش که با همکاری پژوهشگرانی از دانشگاه آدلاید، سازمان ماناکی وهنوآ – لندرکر ریسرچ (Manaaki Whenua – Landcare Research) نیوزیلند و دانشگاه آوکلند از طریق تجزیه و تحلیل دیانای باستانی و بررسی میکروسکوپی فضولات این پرنده انجام شده، نشان میدهد ۹ گونه از ۱۶ گونه انگل اصلی شناساییشده، پیش از دهه نود (۱۹۹۰) از بین رفتهاند؛ یعنی زمانی که این طوطی در خطر انقراض تحت مدیریت کامل جمعیت قرار گرفت و چهار گونه دیگر نیز پس از آن دیگر مشاهده نشدهاند.
«الکساندر بوست» (Alexander Boast)، نویسنده اصلی این پژوهش، میگوید: میزان از بین رفتن انگلها در کاکاپو بسیار بیشتر از آن چیزی بود که انتظار داشتیم. تعداد انگلهایی که هم در نمونههای باستانی و هم در نمونههای امروزی یافت شدند، بسیار اندک است. بهنظر میرسد گونههای در خطر انقراض در سراسر جهان تنها بخشی از جامعه انگلهای اصلی خود را حفظ کردهاند.
نقش کلیدی انگلها در اکوسیستم
دکتر «جیمی وود» (Jamie Wood) از دانشگاه آدلاید با تاکید بر اهمیت زیست محیطی انگلها میگوید: علیرغم تصویر منفیای که گاهی از آنها ارائه میشود، انگلها فراگیرترین، موفقترین و غنیترین گروههای موجودات زنده در کره زمین هستند. آنها میتوانند در توسعه سیستم ایمنی نقش داشته باشند و از طریق رقابت، مانع از ورود انگلهای خارجی شوند که میتوانند برای میزبانشان مضرتر باشند.
با این حال، این وابستگی شدید به میزبان، انگلها را در برابر انقراض آسیبپذیر میکند. به گفته دکتر وود، انگلها ممکن است قبل از میزبانان خود در طول فرآیند انقراض همزمان (Coextinction)، منقرض شوند؛ زیرا فرصتهای انتقال میان افراد میزبان کاهش مییابد.
فراخوانی برای برنامه جهانی حفاظت از انگلها
پژوهشگران هشدار میدهند که کاهش جمعیت جانوران میتواند تأثیر ماندگاری بر جوامع انگلی داشته باشد، حتی اگر جمعیت میزبان بعدا احیا شود. به گفته دکتر وود گونههای وابسته، مانند انگلها، به ندرت قبل از انقراضشان کشف و ثبت و حفظ میشوند. یافتههای جدید این تیم پژوهشی نشان میدهد که انقراض انگلها ممکن است بسیار شایعتر از برآوردهای قبلی باشد و این موضوع پیامدهای ناشناختهای بر میزبانان و اکوسیستمهای آنها دارد.
او همچنین خواستار توجه جهانی به این بحران خاموش است و میگوید: با توجه به روند فزاینده تغییرات اقلیمی، دگرگونی اکوسیستمها و کاهش تنوع زیستی، لازم است تأثیر این تحولات بر گونههای وابسته از جمله انگلها، همزیستها و شکارچیان مورد بررسی قرار گیرد. مستندسازی انقراض انگلها، سرعت وقوع آن و تخمین تعداد گونههای (انگل) تهدید شده، گامهای ابتدای و کلیدی برای ایجاد یک برنامه جهانی حفاظت از انگلها خواهد بود.
اهمیت پنهان، اما حیاتی انگلها در پایداری اکوسیستمها
پژوهش دیگری که در سال ۲۰۲۴، در مجله انجمن سلطنتی انگلیس، شاخه بیولوژی منتشر شده، نشان میدهد که انگلها میتوانند بهطرزی چشمگیر بر تعادل میان جمعیت شکارچی و شکار تأثیر بگذارند.
دکتر وینی هوانگ ریدر (Weini Huang Reader) یکی از نویسندگان این پژوهش میگوید: «شبکههای غذایی ساختارهای پیچیدهای هستند که در آن گونهها با یکدیگر تعامل دارند. انگلها، که بخش عظیم، اما اغلب نادیدهگرفتهشده این شبکهها هستند، میتوانند با تاثیرگذاری بر جمعیت شکارچیان و شکار به طور قابل توجهی بر پایداری این شبکهها تأثیر بگذارند».
این پژوهش میتواند نقش مهمی در تلاشهای حفاظتی ایفا کند؛ چرا که درک عمیقتری از چگونگی تأثیر انگلها بر تابآوری اکوسیستمها ارائه میدهد. با گنجاندن پویایی انگلها در مدلهای اکولوژیک، زیستشناسان حفاظت میتوانند راهبردهای مؤثرتری برای محافظت از گونههای آسیبپذیر و حفظ زیستبومهای سالم را طراحی کنند.
طوطی جغدی یا کاکاپو
براساس اطلاعات سایت سازمان دولتی حفاظت از میراث طبیعی و تاریخی نیوزیلند, کاکاپو یک طوطی سبز بزرگ با صورتی متمایز شبیه جغد است که شبیه اردک راه میرود. آنها نمیتوانند پرواز کنند؛ اما به خوبی از درختان بالا میروند.
این طوطی به شدت در خطر انقراض قرار دارد و براساس آنچه در سایت این سازمان آمده است پیش از آمدن انسان، کاکاپوها در سراسر نیوزیلند فراوان بودند؛اما تعداد آنها به سرعت بر اثر شکار، حضور شکارچیان غیربومی [که توسط انسانها به این سرزمین آورده شدند] و تخریب زیستگاه کاهش یافت.
انتهای پیام/