کشف سلول‌هایی که استخوان را هضم می‌کنند
مشاهده استخوان‌های باقی مانده از شکار در جنگل منظره‌ای طبیعی است؛ اما مارها می‌توانند آرواره‌هایشان را باز کنند تا وعده غذایی خود را به طور کامل ببلعند و برخلاف سایر حیواناتی که نمی‌توانند استخوان‌های خورده شده را تجزیه کنند؛ بنابراین آنها را دفع یا قی می‌کنند، اسکلت‌های بلعیده شده از سوی مارها به شکلی قابل تشخیص در مواد زائد دفع شده از بدن آنها دیده نمی‌شود.
تیمی از پژوهشگران دانشگاه «مونپلیه» (Montpellier) در فرانسه از کشف نوع جدیدی از سلول‌های روده‌ای تخصصی در مار پایتون برمه‌ای خبر دادند. این سلول‌ها توانایی قابل توجهی در حذف کلسیم و فسفر اضافی ناشی از بلعیدن کل طعمه از جمله استخوان‌ها را دارند.
سلولی با ساختار منحصر‌به‌فرد
«جیهان-هرو لیگنو» (Jehan-Hervé Lignot)، زیست‌شناس دانشگاه مونپلیه فرانسه می‌گوید: «تحلیل ریخت شناختی بافت پوششی روده این پایتون ذرات خاصی را نشان داد که من هرگز در سایر مهره‌داران ندیده بودم. برخلاف سلول‌های معمولی در روده، این سلول‌ها باریک هستند، ریزپرز‌های کوتاهی دارند و بخش بالایی‌شان (apical) دارای چین خوردگی است که یک فرورفتگی را تشکیل می‌دهد».
تاثیر نوع غذا بر عملکرد سلول‌ها
پژوهشگران از میکروسکوپ نوری و الکترونی برای بررسی سلول‌های پوششی روده پایتون‌ها استفاده کردند. آنها همچنین، سطح هورمون‌ها و کلسیم خون را در مار‌هایی که ناشتا بودند و نیز مار‌هایی که طعمهٔ معمولی خورده بودند و نیز مار‌هایی که موش بدون استخوان مصرف کرده بودند، اندازه‌گیری کردند.
نتایج آزمایش‌ها
نتایج نشان داد که این سلول‌ها تنها زمانی ذرات غنی از کلسیم و فسفر تولید می‌کنند که مار غذای حاوی استخوان دریافت کند. در مارهای ناشتا، فرورفتگی یا حفره این سلول‌ها کاملا خالی هستند؛ اما در مار‌هایی که طعمه بدون استخوان می‌خورند، هرچند ذرات کلسیم تولید نمی‌شود، عناصر آهن در داخل حفره این سلول‌ها مشاهده می‌شود. وقتی مکمل‌های کلسیم به یک وعده غذایی بدون استخوان اضافه شدند، ذرات بزرگی فرورفتگی‌های سلولی را پر کردند. علاوه بر این، در مدفوع مارها هیچ اثری از تکه‌های استخوان یافت نشد که حاکی از تجزیه کامل اسکلت شکار از سوی این سلول‌های خاص است.
مدیریت کلسیم اضافی
ذرات موجود در حفره‌های سلولی، طبق نتیجه‌گیری پژوهشگران، مقادیر اضافی کلسیم و فسفر هستند بعد از این که پایتون نیاز خود را از طریق هضم کامل استخوان تامین کرد. هدف این سلول‌های کشف‌شده جدید به نظر می‌رسد این باشد که کلسیم و فسفر اضافی را جمع‌آوری کرده و از بدن دفع کند.
ردپای این سلول در دیگر خزندگان
براساس داده‌هایی منتشر نشده این سلول‌ها در گونه‌های دیگری از مارها از جمله بوآ پیچنده، آناکوندای سبز، پایتون خونی، پایتون مشبک، پایتون صخره‌ای آفریقای مرکزی و پایتون فرش نیز وجود دارند.
هیولای هیلا _گونه‌ای مارمولک زهر‌آلود_ نیز این سلول را دارد.
ریشه تکاملی این سلول‌ها
این امر نشان می‌دهد که احتمالا این سلول‌های تخصصی یا پیش از جدا شدن گونه‌ها تکامل یافته‌اند یا به‌طور مستقل و چندین بار در حیوانات مختلف ظهور کرده‌اند. پژوهشگران معتقدند حیوانات دیگری که استخوان می‌خورند و طعمه خود را کاملا می‌بلعند، می‌توانند سرنخ‌هایی در این زمینه ارائه دهند.
این تیم یافته‌های خود را در مجله زیست‌شناسی تجربی (The Journal of Experimental Biology) منتشر کرده است.
انتهای پیام/
