۲۶/ خرداد /۱۴۰۴
11:44 30 / 02 /1404

تیتان، تنها مکانی در منظومه شمسی که باران متانی می‌بارد

تیتان، تنها مکانی در منظومه شمسی که باران متانی می‌بارد
تیتان، بزرگترین قمر سیاره زحل، یک دنیای غریب و جذاب است که در لایه‌های ضخیمی از مه زرد رنگ پوشیده شده است. این قمر تنها جای دیگری در منظومه شمسی HSJ که شاهد پدیده‌های آب‌وهوایی مانند ابر و باران هستیم، البته با یک تفاوت بزرگ؛ باران در تیتان از متان مایع تشکیل شده و شبیه به یک باران روغنی است.

تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) و تصاویر تکمیلی از تلسکوپ زمینی کِک دوم (Keck II) برای اولین بار شواهدی از جابجایی عمودی ابر‌ها (کنوانکشن) در نیمکره شمالی تیتان را کشف کرده‌اند، منطقه‌ای که در حال حاضر تابستان در آن حکمفرماست. این ابر‌ها بالای دریاچه‌ها و دریا‌های متانی این قمر تشکیل شده‌اند. همچنین، Webb مولکول کلیدی کربن‌داری را شناسایی کرده که اطلاعات مهمی از فرآیند‌های شیمیایی پیچیده در جو تیتان فراهم می‌کند.

در زمین، آب محور چرخه آب‌وهوایی است؛ ولی در تیتان، متان جایگزین آب شده است. متان از سطح دریاچه‌های این قمر تبخیر شده، وارد جو می‌شود، و سپس در ارتفاعات بالا متراکم شده و به صورت باران روغنی به سطح برمی‌گردد

چگونه باران متانی می‌بارد؟
در زمین، آب محور چرخه آب‌وهوایی است؛ ولی در تیتان، متان جایگزین آب شده است. متان از سطح دریاچه‌های این قمر تبخیر شده، وارد جو می‌شود، و سپس در ارتفاعات بالا متراکم شده و به صورت باران روغنی به سطح برمی‌گردد.

کانور نیکسون، محقق ارشد این پژوهش از مرکز پرواز فضایی گادارد ناسا می‌گوید: «تیتان تنها جای دیگری در منظومه شمسی است که شاهد ابر و باران هستیم، دقیقاً مثل زمین. تفاوت این است که در زمین آب جریان دارد، اما در تیتان متان است که تمام این چرخه را می‌سازد.»

اولین شواهد از حرکت عمودی ابر‌ها در شمال تیتان
به گزارش ناسا، دانشمندان در ماه‌های نوامبر ۲۰۲۲ و جولای ۲۰۲۳ از JWST و تلسکوپ زمینی Keck برای مشاهده تیتان استفاده کردند. آنها ابر‌ها را در عرض‌های میانی و بالایی نیمکره شمالی تیتان دیدند، همان منطقه‌ای که در حال حاضر تابستان است و متوجه شدند که این ابر‌ها در طول چند روز به ارتفاعات بیشتری بالا می‌روند.

این اولین بار است که چنین حرکت عمودی ابر‌ها در نیمکره شمالی تیتان دیده شده است. قبل از این، فقط در نیمکره جنوبی شواهدی از این پدیده وجود داشت. این یافته اهمیت زیادی دارد، زیرا بیشتر دریاچه‌ها و دریا‌های تیتان در نیمکره شمالی قرار دارند و تبخیر از این مناطق، منبع اصلی متان جوی محسوب می‌شود. مجموعه این دریاچه‌ها از نظر مساحت با دریا‌های بزرگ آمریکای شمالی قابل مقایسه است.

جو تیتان، ضخیم‌تر از زمین، اما با گرانش کمتر
در زمین، لایه پایینی جو یعنی تروپوسفر تا ارتفاعی حدود ۱۲ کیلومتر (حدود ۷ مایل) ادامه دارد. اما در تیتان، به دلیل گرانش کمتر و فشار هوای بالا، این لایه تا ارتفاعی معادل ۴۵ کیلومتر (حدود ۲۷ مایل) ادامه دارد.

تلسکوپ‌های جیمز وب و کِک با استفاده از فیلتر‌های مادون‌قرمز مختلف توانستند به لایه‌های مختلف جو تیتان نگاه کنند و ارتفاع ابر‌ها را اندازه‌گیری کنند. مشاهدات نشان داد که ابر‌ها در طول چند روز به ارتفاعات بیشتری حرکت کرده‌اند، اگرچه محققان نتوانسته‌اند مستقیماً بارش متان را مشاهده کنند.

آینده جوی تیتان
این کشف نه تنها به ما کمک می‌کند تا بهتر درک کنیم که چگونه جو تیتان عمل می‌کند، بلکه می‌تواند به ما بگوید که در آینده چه تغییراتی در این دنیای دورافتاده رخ خواهد داد. این قمر ممکن است در گذر زمان دریاچه‌هایش را از دست بدهد یا حتی چرخه آب‌وهوایی‌اش تغییر کند.

انتهای پیام/

ارسال نظر
گوشتیران
قالیشویی ادیب