07:33 29 / 02 /1404

مریخ سیاره‌ای سرخ یا آبی؟!

مریخ سیاره‌ای سرخ یا آبی؟!
پژوهش جدیدی که از سوی تیمی از زمین‌شناسان دانشگاه کلرادو انجام شده است، دید جدیدی از مریخ در دوران قدیم به ما می‌دهد که با تصورات قبلی تفاوت چشمگیری دارد.

براساس این پژوهش، چهار میلیارد سال پیش، مریخ این سیاره سرخ امروزی به جای اینکه سیاره‌ای سرد و خشک و لم یزرع باشد، آب و هوایی معتدل‌تر داشته و سرشار از آب بوده است، به طوری که باران یا برف پیوسته می‌باریده است و رودخانه‌هایی در دره‌های آن جاری بوده‌اند.

طبق یافته‌های این پژوهش که به تازگی در نشریه «Journal of Geophysical Research: Planets» منتشر شده است شواهدی که از بررسی ناهمواری‌های سطح کره مریخ به دست آمده شباهت چشمگیری با ناهمواری‌های مناطقی از زمین مانند ایالت یوتا در آمریکا را نشان می‌دهد. آنچه گفته شد، این ایده را تقویت می‌کند که مریخ در دوران قدیم نه تنها شاهد آب و هوایی بسیار سرد نبوده است، بلکه احتمالا دوره‌های گرم و مرطوبی را تجربه کرده است که نقش محوری در شکل‌گیری سطح آن داشته‌ است.



شبیه سازی دیجیتال
تیم این پژوهش برای بررسی تغییرات سطح مریخ یا به عبارتی سیر تکامل ناهمواری‌های آن از یک مدل شبیه سازی دیجیتال (Digital Terrain Evolution Model) استفاده کردند که قبلا دانشمندان برای بررسی تغییرات سطح زمین آن را طراحی کرده بودند.

پژوهشگران از این مدل برای شبیه سازی ناهمواری‌های نزدیک به خط استوای مریخ استفاده کردند. در این منطقه، دو سناریو شبیه سازی شد:

ذوب یخ‌ها: در سناریوی نخست فرض شد که ذوب شدن یخ‌ها باعث شکل گیری دره‌ها و رود‌ها در مریخ شده است.

بارش باران یا برف: در سناریوی دوم فرض شد که بارش باران یا برف منشا شکل‌گیری آن‌ها در مریخ بوده است.

نتایج نشان داد اگر منشا آب در مریخ ذوب شدن یخ‌ها باشد، دره‌ها در محدوده کوچکی از ارتفاعات (نزدیک به حاشیه کوه‌های یخی یعنی جایی که یخ شروع به ذوب شدن می‌کند) شکل می‌گیرند.

اما چنانچه طبق سناریوی دوم منشا آب، بارش باران یا برف باشد، دره‌ها در محدوده‌های بسیار گسترده‌ای از ارتفاعات شکل می‌گیرند. این امر نشان می‌دهد که شبکه دره‌ها [در مریخ] را نمی‌توان به طور کامل با ذوب شدن یخ‌ها توضیح داد، بلکه احتمالا نتیجه بارندگی‌های منظم و پراکنده هستند.

تصاویر ماهواره‌ای جدید از مریخ رد پای آب در گذشته روی سطح این سیاره را به وضوح نشان می‌دهد. این تصاویر کانال‌ها یا مجرا‌های آبی را نشان می‌دهد که از مناطق مرتفع (در خط استوا) منشعب شده و به سمت دریاچه‌ها و چه بسا اقیانوسی قدیمی سرازیر می‌شوند.

دهانه جیزرو که مریخ‌نورد «استقامت» (Perseverance) در حال حاضر در حال بررسی آن در مریخ است، دلتایی (زمینی مثلثی شکل که از آبرفت رودخانه پدید آمده باشد) دارد که قدمت آن به ۳ تا ۴ هزار میلیارد سال پیش برمی‌گردد.



مریخ و نمایش گذشته زمین

برایان هاینیک (Brian Hynek) پژوهشگر ارشد این پژوهش می‌گوید «برای جابجایی تخته‌سنگ‌های عظیمی که در این دلتا می‌بینیم، به جریان‌های آبی با عمق چندین متر نیاز داریم». او در ادامه می‌گوید از زمان توقف فرسایش آبی در مریخ گویی زمان در این سیاره متوقف شده است و تصویری شگفت‌انگیز از زمین در عصر‌های اولیه آن به ما نشان می‌دهد؛ قبل از اینکه در اثر عوامل پیچیده زمین شناسی و بیولوژیکی تغییر کند.

انتهای پیام/

ارسال نظر
رسپینا
گوشتیران
قالیشویی ادیب