نشانه‌های وجود حیات فرازمینی در فاصله ۱۲۴ سال نوری زمین
دانشمندان با استفاده از تلسکوپ جیمز وب نشانه‌هایی از مولکول‌های زیستی در سیاره K۲-۱۸b یافته‌اند که احتمال وجود حیات فرازمینی را تقویت می‌کند.
مشاهدات تلسکوپ فضایی جیمز وب از سیاره‌ای به نام K۲-۱۸ b به نظر می‌رسد که ردپای شیمیایی دو ترکیب را آشکار کرده است که روی زمین تنها توسط موجودات زنده تولید می‌شوند.
تشخیص این مواد شیمیایی، دی‌متیل سولفید (DMS) و دی‌متیل دی‌سولفید (DMDS)، به‌تنهایی دلیل قطعی بر فعالیت زیستی فرازمینی محسوب نمی‌شود، اما می‌تواند پاسخ به این سؤال بنیادین که «آیا ما در جهان تنها هستیم؟» را بسیار نزدیک‌تر کند.
پروفسور نیکو مدوسودان، اخترفیزیک‌دان دانشگاه کمبریج که رهبری این مشاهدات را بر عهده داشت، گفت: «این قوی‌ترین شواهد تاکنون برای فعالیت زیستی در خارج از منظومه شمسی است.ما بسیار محتاط هستیم. باید از خودمان بپرسیم که آیا این سیگنال واقعی است و چه معنایی دارد.»
او افزود: «شاید دهه‌ها بعد، به این نقطه در زمان بازگردیم و بفهمیم که این لحظه بود که جهان زنده در دسترس ما قرار گرفت. این می‌تواند نقطه عطفی باشد که به‌طور ناگهانی بتوانیم به این سؤال بنیادین پاسخ دهیم که آیا ما در جهان تنها هستیم.»
به گزارش گاردین، با این حال، برخی دانشمندان نسبت به این ادعا‌ها احتیاط می‌کنند. سؤالاتی درباره شرایط کلی K۲-۱۸ b باقی مانده است: آیا این شرایط برای حیات مناسب است؟ و آیا DMS و DMDS که عمدتاً توسط فیتوپلانکتون‌های دریایی روی زمین تولید می‌شوند، می‌توانند به‌عنوان نشانه‌های قابل اعتمادی از حیات در نظر گرفته شوند؟
K۲-۱۸ b، که در صورت فلکی شیر قرار دارد، حدود نُه برابر سنگین‌تر و ۲٫۶ برابر بزرگ‌تر از زمین است و در منطقه قابل سکونت ستاره‌ای کوتوله قرمز کوچک‌تر از خورشید می‌گردد. در سال ۲۰۱۹، تلسکوپ فضایی هابل به نظر می‌رسید که بخار آب در جو این سیاره را شناسایی کرده است، و دانشمندان آن را «قابل سکونت‌ترین جهان شناخته‌شده» خارج از منظومه شمسی اعلام کردند.
اما در مشاهدات پیگیری شده توسط تیم مدوسودان در سال ۲۰۲۳، این سیگنال ظاهری از آب به متان تبدیل شد. با این حال، آنها استدلال کردند که مشخصات K۲-۱۸ b با یک سیاره قابل سکونت که پوشیده از اقیانوسی عظیم و عمیق است، سازگار است – یک دیدگاه که همچنان مورد بحث است. به‌صورت برجسته‌تر، تیم کمبریج گزارش داد که نشانه‌ای اولیه از DMS را تشخیص داده‌اند.
سیارات خارج از منظومه شمسی به‌قدری دور هستند که نمی‌توان آنها را مستقیماً عکس‌برداری کرد یا با فضاپیما‌های رباتیک به آنها رسید. اما دانشمندان می‌توانند اندازه، چگالی و دمای این سیارات را تخمین بزنند و ترکیب شیمیایی جو آنها را با ردیابی سیاره در حال عبور از جلوی ستاره میزبانش و اندازه‌گیری نور ستاره‌ای که از جو آن فیلتر شده است، بررسی کنند. در مشاهدات اخیر، طول‌موج‌هایی که توسط DMS و DMDS جذب می‌شوند، به‌طور ناگهانی کاهش یافتند زمانی که K۲-۱۸ b از جلوی کوتوله قرمز عبور کرد.
مدوسودان گفت: «سیگنال بسیار قوی و واضح بود.اگر بتوانیم این مولکول‌ها را روی سیارات قابل سکونت تشخیص دهیم، این اولین باری است که ما به‌عنوان یک گونه موفق به انجام این کار شده‌ایم... این موضوع حیرت‌انگیز است که این امکان وجود دارد.»
یافته‌ها و معیار‌های آماری
این یافته‌ها که در مجله Astrophysical Journal Letters منتشر شده‌اند، نشان می‌دهند که غلظت DMS، DMDS یا هر دو (که ردپای آنها همپوشانی دارد) هزاران برابر بیشتر از سطح موجود روی زمین است. این نتایج با سطح معناداری آماری «سه‌سیگما» (احتمال ۰٫۳٪ اینکه به‌صورت تصادفی رخ داده باشد) گزارش شده‌اند، اگرچه این معیار به استاندارد طلایی کشف‌های فیزیکی نمی‌رسد.
مدوسودان گفت: «ممکن است فرآیند‌هایی وجود داشته باشند که ما از آنها بی‌خبریم و این مولکول‌ها را تولید کنند، اما فکر نمی‌کنم هیچ فرآیند شناخته‌شده‌ای وجود داشته باشد که بتواند این پدیده را بدون حضور زیستی توضیح دهد.»
چالش‌های شناسایی فرآیند‌های دیگر
یکی از چالش‌ها در شناسایی فرآیند‌های بالقوه دیگر این است که شرایط K۲-۱۸ b همچنان مورد بحث است. در حالی که تیم کمبریج سناریوی اقیانوس آبی را ترجیح می‌دهد، برخی دیگر معتقدند که داده‌ها نشان‌دهنده یک سیاره گازی یا سیاره‌ای با اقیانوس‌هایی از ماگما، نه آب، هستند.
همچنین این سؤال مطرح است که آیا DMS می‌تواند توسط دنباله‌دار‌ها به این سیاره آورده شده باشد – این امر نیازمند شدتی از بمباران که به نظر نامحتمل می‌رسد، است – یا اینکه از طریق فرآیند‌های شیمیایی غریب در چشمه‌های هیدروترمال، آتشفشان‌ها یا طوفان‌های الکتریکی تولید شده باشد.
دکتر نورا هانی، شیمیدان مؤسسه فیزیک دانشگاه برن، که تحقیقات او نشان داده است که DMS می‌تواند روی دنباله‌دار‌های بدون حیات نیز وجود داشته باشد، گفت: «زندگی یکی از گزینه‌هاست، اما تنها گزینه نیست. باید تمام گزینه‌های دیگر را به‌صورت دقیق رد کنیم قبل از اینکه ادعا کنیم حیات وجود دارد.»
برخی دیگر معتقدند که اندازه‌گیری جو سیارات ممکن است هرگز دلیل قطعی برای حیات به ما ندهد. دکتر کارولین مورلی، اخترفیزیک‌دان دانشگاه تگزاس، آستین بیان کرد: «این موضوع در این حوزه کمتر مورد توجه قرار گرفته است، اما نشانه‌های فناوری، مثل دریافت پیامی از تمدنی پیشرفته، می‌توانند شواهد قوی‌تری باشند، هرچند احتمال یافتن چنین سیگنالی بسیار کم است.»
دکتر جو بارستو، دانشمند سیاره‌شناسی دانشگاه آزاد، نیز این کشف را مهم دانست، اما گفت: «معیار‌های اثبات برای چنین کشفی باید بسیار بالا باشد. من فکر نمی‌کنم این کار تازه به این آستانه رسیده باشد.»
با فاصله ۱۲۰ سال نوری، امکان حل این بحث از طریق مشاهدات نزدیک وجود ندارد، اما مدوسودان تأکید کرد که این مانعی برای کشف پدیده‌های کیهانی نبوده است. وی گفت: «در اخترشناسی، سؤال هیچ‌وقت این نیست که آیا می‌توانیم به آنجا برویم. ما سعی می‌کنیم بفهمیم آیا قوانین زیست‌شناسی در سراسر جهان جهانی هستند. من این موضوع را به این صورت نمی‌بینم که، باید برویم و در آب شنا کنیم تا ماهی بگیریم.»
انتهای پیام/
