چالشهای مهندسی بافت؛ اندام مصنوعی همچنان در حد یک رویا

حورا جلالی تهرانی، استادیار دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران، در گفتوگو با خبرگزاری آنا از پیچیدگیهای مهندسی بافت، تکنیکهای نوین بافتشناسی و دلایل ناکامی بشر در جایگزینی کامل اندامها سخن گفت. او با اشاره به پیشرفتهای علمی، تأکید کرد که با وجود تلاشها، هنوز راهی طولانی تا تولید اندامهای قابل پیوند در پیش است.
مهندسی بافت؛ داربستهایی که هنوز کامل نیستند
جلالی تهرانی، درباره مفهوم مهندسی بافت توضیح داد: «مهندسی بافت ترکیبی از داربست (اسکافلد) و سلولهایی است که روی آن قرار میگیرند. این داربستها از روشهایی مانند پرینت سهبعدی، الکتروریسی یا استفاده از بافتهای سلولزداییشده تهیه میشوند و در صورت قرارگیری در بدن موجود زنده، فرآیند مهندسی بافت شکل میگیرد.»
وی افزود: «با وجود پیشرفتها، تولید اندامهای پیچیده مانند کلیه همچنان ناممکن است. برای مثال، در آزمایشها، داربست کلیه با سلولهای بنیادی در انکوباتور تکثیر شد و به نظر میرسید همهچیز عادی پیش میرود، اما پس از پیوند به بدن گوسفند، این عضو بیش از یک روز دوام نیاورد. مشکل اصلی، ناکارآمدی عروق خونی و پسزدگی توسط بدن است.»
تکنیکهای پیشرفته تشخیص در بافتشناسی
جلالی تهرانی به کاربردهای بافتشناسی در تشخیص بیماریها اشاره کرد و گفت: «برای شناسایی بیماریهای ژنتیکی، از دوران جنینی با نمونهبرداری از مایع آمنیون و پس از آن دوران با بررسی خون یا بافت مشکوک، میتوانیم مشکلات ژنتیکی را تشخیص دهیم.»
او درباره تکنیکهای ایمونوهیستوشیمی «ISH» و «IHC» نیز توضیح داد: «در روش ISH یا فیش، توالی خاصی از ژن را به یک رنگ فلورسنت متصل میکنیم و با میکروسکوپ فلورسنت وجود یا موتاسیون آن را بررسی میکنیم. اما در IHC، که بیشتر برای تشخیص سرطان به کار میرود، آنتیبادیهایی به پروتئینهای خاص متصل شده و با رنگآمیزی فلورسنت یا معمولی، تحت میکروسکوپ مشاهده میشوند. این روش به ما کمک میکند نوع سرطان را شناسایی کنیم.»
چرا پرینتر سهبعدی معجزه نکرد؟
با وجود امیدهای اولیه به پرینترهای سهبعدی برای تولید اندام، جلالی تهرانی تأکید کرد که این فناوری هنوز ناکارآمد است: «ما میتوانیم داربست یک اندام را بسازیم و سلولها را روی آن سوار کنیم، اما وقتی این ساختار به بدن موجود زنده پیوند زده میشود، عروق خونی عملکرد لازم را ندارند، رگرسانی مختل میشود و سلولها از بین میروند.»
وی نتیجه گرفت: «تاکنون هیچ جایگزین کاملی برای پیوند عضو پیدا نشده و این نشاندهنده پیچیدگی بینظیر بدن موجودات زنده است که علم هنوز نتوانسته آن را بهطور کامل بازسازی کند.»
انتهای پیام/