وجود «منصوره ثابت‌زاده» مایه دلگرمی اهل موسیقی است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، آیین نکوداشت منصوره ثابت‌زاده پژوهشگر آیین و موسیقی نواحی ایران و ملل با حضور سمیعی، مدیر دفتر موسیقی، اساتید موسیقی و همچنین سفیر تاجیکستان عصر شنبه، هفدهم اذر ماه در حوزه هنری برگزار شد.
فاضل جمشیدی در این مراسم عنوان کرد:در جامعه‌ای که این اندازه اقتصاد، سیاست و جامعه پر حاشیه است، برای مایی که تحول اجتماعی در جامعه ایجاد کردیم، تصور میکردیم بخشی از مسئولان بیشتر به فرهنگ و هنر توجه کنند، امابااین تعداد جمعیت مسایل هم زیاد است و کسی هم بفکر ما جز خود ما نیز نیست.
وی در ادامه افزود: مدتی است که هنرمندان ما به نهاد‌ها توجه نمی‌کنند، ما دوست داریم همه هنرمندان عضو خانه موسیقی باشند؛ خوشحال میشویم همه هنرمندان یک گوشه کار را بگیرند. وجود افرادی مثل منصوره ثابت زاده مایه دلگرمی است باید بدانیم هیچکس بجز خودمان بما کمک نمی‌کند.
وی با بیان اینکه وضعیت هنرمندان شهرستان‌ها اصلا مناسب نیست و همه ارزو دارند در تهران کار کنند، افزود: انتظار نداریم موسیقی عمیق ایرانی مناسب همه کشور را بگیرد، اما لااقل ما فعال باشیم.
همچنین محمدعلی مراتی رییس انجمن موسیقی در صحبت‌هایی گفت: من سال ۷۳نزد این بزرگ زن تاریخ پژوهش موسیقی شاگردی کردم. این مراسم پاسداشت موسیقی نواحی و شاکله و مسیر اصلی موسیقی ایران فرهنگی هستم. این زن بسیار در پیوند تاریخی ایران اثرگذار بودند.
وی با اشاره به رابطه موسیقی نواحی و جای جای فرهنگ ایران گفت: هیچکس به این بزرگان دستوری نداده در این عرصه فعال باشند، هر بزرگی که در این رشته فعالیت میکند باید تشخیص درست داشته باشد، نخبگان در موسیقی شناس‌ها می‌توانند فعال باشند. خانم ثابت زاده از سال ۵۸مستمر در این عرصه فعال است.
وی از حضار خواست که این استاد را ایستاده تشویق کنند.
سپس اشرفی پژوهشگر موسیقی نواحی ایران در صحبت هایی گفت: خانم ثابت زاده علاوه براینکه پژوهشگر موسیقی و موسیقیدان قومی هستند صاحب یکی از مکاتب موسیقی سنتور نزد مجید کیانی هستند منتها در اثر بک سانحه که دستشان شکست این ساز را حدودی کنار بگذارند من به دوستی ایشان، سفرهای جای جای ایران افتخار می کنم.
وی افزود: موسیقی های قومی متاسفانه از دیدگاه مسئولان اهمیت چندانی ندارد و ما از لحاظ تاریخ اجتماعی بسیار ضعیف هستیم این تاریخ به عنوان خط ناشناخته است بااینکه همه طوایف ما از این خط نااگاه هستند. موسیقی قومی تمام دانش ها و داشته ها را در خود دارد. اما ما بدان بی توجهیم.
در ادامه حمید خضری نوازنده شمال خراسان دوتارنواز و فریبرز جعفری تنبک نواز از شمال خراسان به هنرنمایی پرداختند.
ثابت زاده؛ خادم روابط فرهنگی ایران و تاجیکستان
در ابتدای این برنامه، بعد از قرائت قرآن و پخش سرود ملی، «نظام الدین زاهدی» سفیر تاجیکستان طی سخنانی گفت: بزرگان، موسیقی را زبان جهانی بشر نامیدند. موسیقی، این زبان جهانی بشر، عامل پیوند ملت‌های جهان است و شما خود شاهد هستید هنرمندان، سرایندگان، خوانندگانی هستند که به یمن نبوغ و استعداد خود در موسیقی، در ایجاد روابط فرهنگی کاری را انجام می‌دهند که وزارتخانه‌ها که هدف و رسالتشان تقویت روابط فرهنگی است ، از عهده آن به این شکل برنمی‌آیند.
وی ادامه داد: مردم تاجیک، مردمی اهل موسیقی و سرود و آوازخوانی هستند و ما در کشورمان انواع موسیقی‌های سنتی را داریم که مهم‌ترین آن، موسیقی شش مقام است. این موسیقی مظهرهستی معنوی مردم تاجیک است و مردم تاجیکستان، هم در لحظه‌های شادی و سرور و هم در لحظات غم، خود را با موسیقی و سرود را تسکین می‌دهند.
زاهدی در ادامه بیان داشت: پس در تاجیکستان، اهالی موسیقی مقامی ویژه دارند و در همین راستا، پژوهشگران موسیقی رسالت تقویت پیوندهای فرهنگی بین کشورها را به عهده دارند و سرکار خانم دکتر منصوره ثابت زاده که از موسیقی دانان و پژوهشگران موسیقی و پژوهشگران بنام حوزه ادبیات هستند، عامل تقویت روابط فرهنگی بین کشورها از جمله تاجیکستان و ایران بوده‌اند و ما به ایشان که داننده موسیقی سنتی مردم تاجیکستان و به طور عموم موسیقی ماورالنهر هستند افتخار می‌کنیم.ایشان خادم روابط فرهنگی ایران و تاجیکستان هستند و از خداوند برایشان آرزوی سلامتی و توفیق روزافزون در تحقیق و پژوهش را خواستاریم.
وی در پایان سخنان خود، هدایایی سنتی را از طرف سفارت تاجیکستان به منصوره ثابت زاده اهدا کرد.
ثابت‌زاده؛ همواره حاضر در عرصه موسیقی نواحی
در ادامه برنامه «حمیدرضا نوربخش» مدیرعامل خانه موسیقی گفت: در طول ربع قرنی که خانه موسیقی ایران تأسیس شده است و فعالیت دارد، عزیزان و دلسوزانی بوده‌اند که به استحکام و پیشرفت این بنا کمک کردند.
وی ادامه داد: در خانه موسیقی کمیته‌ها و کانون‌های مختلفی وجود دارد و یکی از کانون‌های پررنگ این مجموعه، کانون پژوهشگران است که با حضور متخصصان درجه یک، با قدرت به کارش ادامه می‌دهد، یکی از کسانی در این کانون همواره حضور داشته و هر گاه از او همفکری خواسته‌ایم، آمده، (گرچه هیچ وقت خودش نخواسته مسئولیت مستقیمی قبول کند)، خانم دکتر ثابت‌زاده است. ایشان هر وقت با من تماسی داشتند در جهت حل مشکل هنرمندان موسیقی، به ویژه موسیقی‌دانان نواحی ما بوده است.
نوربخش اظهار داشت: متاسفانه همه می‌دانیم موسیقی ما چه وضعیتی دارد. یک شاخه از موسیقی دارد خیلی پررنگ می‌شود که ما مخالف آن نیستیم، اما اگر تعادل و اعتدال در آن نباشد، باعث خسران فرهنگی است.
وی تاکید کرد: متاسفانه می‌بینیم گوش مردم (به ویژه نسل جوان)چقدر با موسیقی ریشه‌ای، تمدنی و سنتی فاصله گرفته است. پرواضح است ما وقتی از موسیقی ایران حرف می زنیم، ریشه های آن کجاست.
ما رنگین کمانی از شمال تا جنوب، از شرق تا غرب گوهرهای ارزشمندی از نسل‌های گذشته موسیقی داشتیم که الان نیستند و به مدد پژوهشگرانی، از جمله خانم ثابت زاده بخشی از این‌ها ثبت و ضبط شده است و من از حوزه هنری که به این مهم همت گماشتند و از خانم ثابت‌زاده تجلیل کردند، سپاسگزارم.
ثابت زاده؛ به مثابه گیاه تلخه
در بخش دیگری در این آیین «سعید ثابت» مدرس و نوازنده سنتور گفت: به وجودآمدن چنین مجموعه‌هایی (از پژوهش‌های موسیقی نواحی) سه امتیاز ذوق، عشق و کوشش لازم دارد و ثابت زاده ذوق این کار را دارد، یعنی هنر برایش کشش دارد، عشق دارد چراکه او پذیرش سختی را داشته و از مشکلات نمی‌ترسد، درضمن او کوشش را که پوشش دو امتیاز اول بود، را داراست.
وی ادامه داد: سی سال قبل که با وی در دانشگاه هنر همکار بودیم، وی در سن جوانی با یک‌کوله و ضبط صوت از این بیابان به آن بیابان و از این روستا به آن روستا دنبال اساتید هنر بود. او به چه عشقی خطر را به جان میخرید و با هزینه شخصی یکایک اساتید را پیدا می‌کرد تا از آنها بخواهد هنرشان را بیاورند تا ثبت کرده و با موسیقی‌شان همگام کند. منصوره ثابت زاده را به مثابه گیاه تلخه دانست که در شوره‌زار رشد میکند و غذا و آب خود را تامین میکند.
ثابت گفت: اینگونه افراد، تلخه هستند چون بدون پشتوانه فقط با عشقشان، جوانی‌شان را می‌گذارند. ما قدردان وی هستیم ولی اینکه ثابت زاده چه ارزشی دارد در آینده مشخص می‌شود.
ثابت زاده؛ عاشق و دل در گرو هویت ملی
در ادامه برنامه، «میلاد عرفان پور» مدیر سابق مرکز موسیقی حوزه هنری طی سخنانی گفت: ثابت زاده، فارغ از حوزه موسیقی نواحی که در آن مشهور است در حوزه‌های دیگر هم مجاهدت‌های پنهانی کرده که برخی در حوزه تعاملات میان فردی و برخی ملی بوده است.
وی ادامه داد: در حوزه موسیقی نواحی ما کمتر اساتید و متخصصانی داریم که عمر در این حوزه بگذارند چراکه چرخه اقتصادی چندان جذابی ندارد. در این میان اما کسانی هستند که همچون منصوره ثابت زاده عاشق‌اند و دل در گرو هویت ملی دارند و پای میراث ملی ایستاده‌اند.
عرفان پور اظهار کرد: ثابت زاده سالها بدون اینکه سفارش یا بودجه‌ای گرفته یا چشم‌داشتی داشته باشد، به نقاط کم برخوردار سر می‌زد، برای یافتن نغمه‌ای در حال فراموشی یا نغمه‌پردازی که در حال فراموش شدن بود.
او سختی‌هایی که شاید برای یک زن دشوار باشد را به جان خرید تا میراث هنری و فرهنگی ما بماند و آسیب فراموشی به آن وارد نشود. این تلاش برای ثابت زاده همچنان ادامه دارد، به طوری که وی چند روز آینده هم با این هدف عازم سفر می‌شود.
وی در پایان سخنانش گفت: امیدوارم برگزاری چنین نشست‌هایی برای ما جوان‌ترها درس‌هایی داشته باشد و الگوسازی کند. امیدوارم این بزرگداشت‌ها برای ما که این روزها درگیر بلاهایی چون دیده شدن و بازی‌های اقتصادی هستیم ثمره داشته باشد و آن هم رسیدن به ذات هنر و ارزش‌های بالایی که امثال ثابت زاده عمر خود را صرف آن کرده‌اند، باشد.
ابت‌زاده: می‌ترسیدم، موسیقی شش مقام را درو کنند!
در ادامه، منصوره روی سن آمد و با تشکر از پدر و مادرش گفت: برای جمع‌آوری موسیقی تاجیکستان کمبودهایی داشتم که مادرم طلاهایش را فروخت تا من در دوره جنگ داخلی تاجیکستان بتوانم کار پژوهشی‌ام را انجام دهم.
وی با تشکر از اساتید حاضر در سالن بیان داشت: زمانی که یکی از هنرمندان بزرگ تاجیکستان بیمار بود، با پول اندکی که داشتم به او گفتم به ایران بیا و من اینجا تو را درمان می‌کنم. او در زمان مطرح شدن این دعوت یک ماهه باردار بود و قتی به ایران آمد ۹ ماهه بود. او در خانه من زایمان کرد، حال خوبی نداشت و من در بیمارستان چک بی‌محلی کشیدم و به پزشکان بیمارستان سجاد گفتم که من آنها را زنده میخواهم. اگر بلایی سرشان بیاید پدرم را تاجیک‌ها در می‌آورند چون هنرمندشان اینجاست. تمام پزشکان خرج خود را بخشیدند و من با ۹۲ هزارتومان بچه را که در دستگاه بود، ترخیص کردم.
این پژوهشگر موسیقی نواحی و آسیای میانه با اشاره به حمایت‌های هنرمندان پیشکسوت و بزرگ موسیقی خطاب به سفیر تاجیکستان گفت: وقتی رسیدم به سمرقند، یک زن تنها با کوله‌پشتی بودم. می‌خواستم از ازبکستان وارد تاجیکستان شوم و ویزا نداشتم. ساعت ۳ نیمه شب بود و کسی در اتاق لب مرز حضور نداشت، بخاطر وضعیت تاجیکستان و صداهای شلیک فرد بلدراه من را رها کرد و رفت. در آن شرایط نمی‌دانستم کجا بروم و خیلی می‌ترسیم، می‌ترسیدم امثال طالبان موسیقی تاجیکستان را که بخشی از موسیقی شش مقام و بخشی از دوازده مقام قدیم ایران است را درو کنند. آن شب با صدای حیوانات و گرگها خوابیدم تا فردای آن روز مامور لب مرز آمد و با زدن مهر توانستم وارد کشور تاجیکستان شوم.
وی در ادامه بخشی از خاطراتش در سفر به بوشهر و خواب شبانه‌اش در کنار درخت کنار را بازگو کرد و افزود: این راه واقعا راه آسانی نبود ولی عاشقانه بود.
انتهای پیام/
