به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، طی شش ماه ابتدایی سال 1404(تا ابتدای شهریوماه) نگاهی به آمار نشر کتاب نشان می دهد، ادبیات و کودک و نوجوان بیشترین سهم را در ترجمه نسبت به تالیف دارد. کتاب‌های کمک درسی و دین در مقابل، سهم بسیار بالایی از تالیف دارند که حاکی از تولید محتوای داخلی قوی در این زمینه‌هاست.

این گزارش اضافه می‌کند، کودک و نوجوان و ادبیات با بیشترین نسبت ترجمه به تالیف (0.61 و 0.43) همچنان برجسته هستند. کمک درسی با نسبت ترجمه به تالیف بسیار پایین (0.04) نشان‌دهنده غلبه تالیف داخلی است. میانگین قیمت کل در دسته‌بندی‌هایی مانند «کمک درسی»، «علوم عملی» و «کلیات» بالاتر است، که ممکن است به دلیل ماهیت تخصصی‌تر یا تعداد عناوین بیشتر در این بخش‌ها باشد.

میانگین قیمت هر صفحه در دسته‌بندی‌هایی مانند «هنر» و «کودک و نوجوان» بالاتر است، که می‌تواند به دلیل کیفیت کاغذ، طراحی، یا ماهیت محتوای آن‌ها باشد.

در ادامه جزئیات جدول نشر کتاب در سال 1403 و 1403 می‌آید؛

مقایسه آماری نشر کتاب ایران در شش‌ماهه اول سال‌های 1403 و 1404

بر اساس داده‌های آماری ارائه‌شده، مقایسه وضعیت نشر کتاب در ایران طی شش‌ماهه اول سال‌های 1403 و 1404 نشان‌دهنده تغییرات معناداری در شاخص‌های کلیدی این صنعت است. در ادامه، به تحلیل دقیق این تغییرات در حوزه‌های مختلف و شاخص‌های آماری پرداخته می‌شود.

تعداد عناوین منتشرشده

در شش‌ماهه اول سال 1403، مجموعاً 42,864 عنوان کتاب منتشر شد، در حالی که این تعداد در شش‌ماهه اول سال 1404 به 41,007 عنوان کاهش یافت؛ کاهشی حدود 4.3%. این کاهش می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله افزایش هزینه‌های تولید، کمبود کاغذ، یا تغییرات در سیاست‌های نشر باشد. با این حال، برخی حوزه‌ها مانند علوم اجتماعی (از 5,494 به 7,176 عنوان) و فلسفه و روان‌شناسی (از 2,867 به 3,030 عنوان) رشد قابل‌توجهی در تعداد عناوین داشته‌اند. در مقابل، حوزه‌هایی مانند کودک و نوجوان (از 7,933 به 6,462 عنوان) و کمک‌درسی (از 4,682 به 3,846 عنوان) با کاهش چشمگیری مواجه شده‌اند.

تألیف و ترجمه

در سال 1403، حدود 71.8% از کتاب‌های منتشرشده تألیفی و 28.2% ترجمه‌ای بودند. این نسبت در سال 1404 به 75.4% تألیف و 24.6% ترجمه تغییر یافت. افزایش سهم تألیف نشان‌دهنده تقویت تولید محتوای داخلی است، به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند علوم اجتماعی و دین که به ترتیب 40.4% و 4.3% رشد در تعداد عناوین تألیفی داشته‌اند. در مقابل، حوزه ادبیات شاهد کاهش نسبی در سهم ترجمه (از 33.9% به 29.9%) بوده است.

توزیع جغرافیایی

در سال 1403، حدود 68.7% از کتاب‌ها در تهران و 31.3% در سایر استان‌ها منتشر شدند. این نسبت در سال 1404 به 62.4% (تهران) و 37.6% (سایر استان‌ها) تغییر کرد. این افزایش سهم سایر استان‌ها می‌تواند نشان‌دهنده تمرکززدایی در صنعت نشر و تقویت فعالیت ناشران شهرستانی باشد. به‌ویژه، حوزه دین با افزایش چشمگیر انتشارات در سایر استان‌ها (از 2,259 به 2,361 عنوان) این روند را تأیید می‌کند.

چاپ اول و تجدید چاپ

تعداد عناوین چاپ اول در سال 1404 (27,807 عنوان) نسبت به سال 1403 (27,267 عنوان) اندکی افزایش یافت (1.98%). در مقابل، تعداد تجدید چاپ‌ها از 15,597 به 13,200 کاهش یافت (15.4%). این کاهش می‌تواند به دلیل افزایش هزینه‌های چاپ و تمایل ناشران به انتشار آثار جدید باشد. حوزه کمک‌درسی با حفظ تعداد بالای تجدید چاپ (2,371 عنوان در 1404) همچنان پرتقاضا باقی مانده است.

شمارگان و صفحات

شمارگان کل کتاب‌ها در سال 1404 به 40,111,542 نسخه رسید که نسبت به 35,971,171 نسخه در سال 1403، افزایش 11.5% را نشان می‌دهد. این رشد به‌ویژه در علوم اجتماعی (از 3,301,439 به 10,290,834 نسخه) و فلسفه و روان‌شناسی (از 1,941,598 به 3,039,566 نسخه) قابل‌توجه است. میانگین شمارگان هر عنوان نیز از 839 به 978 نسخه افزایش یافت که نشان‌دهنده تقاضای بالاتر برای برخی حوزه‌هاست. با این حال، میانگین صفحات هر کتاب از 180 به 164 صفحه کاهش یافت که می‌تواند نتیجه تلاش ناشران برای کاهش هزینه‌های تولید باشد.

قیمت و اقتصاد نشر

قیمت کل کتاب‌ها در سال 1404 به 71,705,326,165 هزار ریال رسید که نسبت به 53,122,313,101 هزار ریال در سال 1403، افزایش 35% را نشان می‌دهد. میانگین قیمت هر کتاب نیز از 1,476,802 به 1,787,648 هزار ریال افزایش یافت (21%). این افزایش قیمت به‌ویژه در حوزه‌های علوم عملی (از 1,823,017 به 2,347,944 هزار ریال) و کمک‌درسی (از 2,356,102 به 2,829,972 هزار ریال) مشهود است. میانگین قیمت هر صفحه نیز از 8,184 به 10,878 هزار ریال افزایش یافت که نشان‌دهنده تأثیر تورم و افزایش هزینه‌های تولید بر صنعت نشر است.

تحلیل کلی

کاهش تعداد عناوین منتشرشده در سال 1404 نسبت به 1403 ممکن است نشان‌دهنده فشارهای اقتصادی بر ناشران باشد، اما افزایش شمارگان و میانگین قیمت کتاب‌ها حاکی از تقاضای پایدار در برخی حوزه‌هاست. رشد تألیف و تمرکززدایی جغرافیایی به سمت سایر استان‌ها نقاط قوت این دوره هستند. با این حال، کاهش میانگین صفحات و افزایش قیمت‌ها می‌تواند دسترسی مخاطبان به کتاب را محدود کند، به‌ویژه برای دهک‌های پایین‌تر درآمدی.

این گزارش در پایان اضافه می کند، صنعت نشر ایران در شش‌ماهه اول سال 1404 با وجود چالش‌هایی مانند کاهش تعداد عناوین و افزایش قیمت‌ها، همچنان پویایی خود را حفظ کرده است. تقویت تولیدات تألیفی و رشد فعالیت ناشران شهرستانی می‌تواند به توسعه فرهنگی و دسترسی عادلانه‌تر به کتاب کمک کند. با این حال، برای پایداری این صنعت، نیاز به حمایت‌های بیشتر در زمینه تأمین کاغذ و کنترل هزینه‌های تولید احساس می‌شود.