چگونه غذاهای چرب خطر سکته را افزایش می‌دهند؟

در یک پژوهش مشترک، پروفسور «لای رن» (LAI Ren) از موسسه جانورشناسی کونمینگ آکادمی علوم چین، به همراه پروفسور «نی هییو» (NI Heyu) از دانشگاه تورنتو، ارتباط جدیدی میان پالمیتیک اسید (PA) تولید شده از سوی میکروبیوتای روده و افزایش خطر ترومبوز در بیماری‌های قلبی عروقی (CVD) را کشف کرده‌اند.
ترومبوز به تشکیل لخته خون در داخل رگ خونی گفته می‌شود که جریان خون را در سیستم گردش خون مسدود می‌کند.

افزایش سطح اسید پالمیتیک در بیماران قلبی _عروقی و نقش میکروبیوتا

پژوهش‌های پیشین نشان داده‌اند که میکروبیوتای روده در بیماری‌های قلبی _عروقی نقش دارد و رژیم غذایی میزبان و درشت‌مغذی‌ها از عوامل اصلی تاثیرگذار بر تعامل میان میزبان و میکروبیوتا است. اسید پالمیتیک در گردش خون عمدتا از رژیم غذایی و سنتز درونی بدن منشأ می‌گیرد و افزایش سطح آن معمولا با خطر بیشتر بیماری‌های قلبی-عروقی همراه است.

پژوهشگران در این مطالعه جدید، سطح بالاتری از اسید پالمیتیک در گردش خون و وضعیت هایپرکوآگولابل (تمایل بیش از حد به لخته شدن خون) را در بیماران قلبی-عروقی در مقایسه با افراد سالم مشاهده کردند. همچنین، میزان باکتری خاصی به نام «باکتروئید تتایوتائومیکرون» (Bacteroides thetaiotaomicron) به اختصار "BT" در بیماران قلبی عروقی حدود ۲.۱۸ برابر بیشتر از گروه کنترل (سالم) بود.

تأثیر اسید پالمیتیک بر فرآیند‌های انعقادی

با بررسی اثر اسید پالمیتیک (PA) بر پروتئین‌های انعقادی و ضدانعقادی، مشخص شد این اسید به عنوان مهارکننده پروتئین C فعال شده (Activated Protein C) به اختصار (APC) عمل می‌کند که یک مولفه کلیدی در سیستم ضد انعقادی طبیعی بدن است. علاوه بر این، PA باعث فعال شدن پلاکت‌ها می‌شود که متعاقبا می‌تواند بر تشکیل لخته‌های خون (ترومبوز) ناشی از فعال شدن پلاکت‌ها تأثیر بگذارد. این قابلیت افزایش‌دهنده انعقاد خون اسید پالمیتیک در موش‌ها نیز تایید شد.

نقش مستقیم «باکتروئید تتایوتائومیکرون» و رژیم غذایی پرچرب

پژوهشگران متابولیت‌های سویه‌های باکتری BT روده را بررسی کردند و دریافتند این باکتری قادر به تولید اسید پالمیتیک در شرایط آزمایشگاهی است. موش‌هایی که این باکتری در روده آنها قرار داده شده بودند، سطح بالاتری از اسید پالمیتیک در پلاسمای خون آنها دیده شد و دچار افزایش انعقاد خون شدند که این موضوع نشان‌دهنده نقش علّی این میکروب روده‌ای در افزایش ریسک ترومبوز در بدن میزبان است.

عادات غذایی میزبان مستقیما بر ترکیب و عملکرد میکروبیوم روده تاثیر می‌گذارد. نکته قابل توجه این است که رژیم غذایی پرچرب باعث استقرار باکتری BT در میزبان، افزایش سطح پلاسمایی اسید پالمیتیک در میزبان و سپس انعقاد بیش از حد خون می‌شود.

هسپریدین، بازدارنده طبیعی اثرات اسید پالمیتیک

هسپریدین، یک فلاونوئید (نوعی ترکیب گیاهی طبیعی) غذایی فراوان و مقرون به صرفه است که می‌تواند اتصال اسید پالمیتیک به پروتئین C فعال شده را مسدود کند و از انعقاد بیش از حد خون ناشی از اسید پالمیتیک یا انتقال باکتری BT جلوگیری کند. این امر مکانیسم ضد انعقادی جدیدی را در این ترکیب غذایی آشکار می‌کند. 
هسپریدین یک ترکیب شیمیایی گیاهی است که در مرکبات وجود دارد.

یافته‌های این پژوهش در مجله (Cell Reports Medicine) منتشر شده است.

این خبر با استفاده از گزارش سایت آکادمی علوم چین تهیه شده است.