روسیه، ارمنستان و ایران بازندگان توافق‌نامه زنگزور هستند

احمد بخشایش اردستانی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرنگار پارلمانی خبرگزاری آنا، تصریح کرد: قرارداد یا تفاهمنامه میان ارمنستان و آذربایجان باید زودتر توسط روسیه انجام می‌گرفت، چون این دو تا ایالت یا دو جمهوری ارمنستان و آذربایجان در واقع ایالت‌ها و استان‌های قبلی روسیه یا همان شوروی سابق بودند.

وی با اشاره به اینکه آقای پوتین دو مرتبه این دو رهبر را روبروی هم نشاند تا مشکلاتشان حل شود، افزود: وقتی که جنگ دوم قره باغ انجام گرفت، چون آقای پاشینیان به زعم آقای پوتین غرب گرا بود پوتین به علی اف کمک کرد و علی اف هم از طریق پهپاد‌های اسرائیلی و ترکیه‌ای توانست قره باغ را به دست بیاورد.

بخشایش خاطرنشان کرد: اگر ایران می‌آمد و این کار را انجام می‌داد خیلی بهتر بود یعنی با یک تفاهم سه جانبه ایران و ارمنستان و آذربایجان درباره قسمتی از سیونیک یا کاپان قرارداد می‌بستند (به زبان ارمنی کاپان می‌گویند). سیونیک استانی است که جمهوری آذربایجان را به نخجوان ارتباط می‌دهد. تا حالا آذربایجانی‌های باکو می‌آمدند از داخل ایران وارد نخجوان می‌شدند از این به بعد می‌توانند از استان سیونیک یک کریدوری بگیرند.

این نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه این کریدور در واقع تحت حاکمیت ارمنستان است ولی می‌تواند خط لوله نفت و گاز و مترو و ریل و راه جمهوری آذربایجان را به نخجوان وصل بکند، بیان کرد: مشکل اینجاست که بعد از اینکه آقای پوتین مقداری کاهلی و سستی کرد و این کار را انجام نداد، ایران هم که مرتب می‌گفت ما نمی‌خواهیم تغییرات ژئوپلیتیک برایمان به وجود بیاید یعنی وضع موجود را می‌پسندید به خاطر اینکه ما با ارمنستان ارتباط داشتیم و ارتباطمان هم از همان استان سیونیک هست با آذربایجان هم طوری بود که می‌توانستیم از طریق آذربایجان به روسیه برویم و از روسیه مثلاً به اروپا که البته معمولاً از روسیه کسی به اروپا نمی‌رود ولی خب یک راه ارتباطی است، امریکا آمد و یک پیشنهاد خوبی داد و گفت که این کریدور را - نه کل استان - ۹۹ ساله به من بدهید.

وی افزود: بنابراین در واقع آمریکا در این منطقه نیروی نظامی پیاده نمی‌کند. آن را به یک کنسرسیومی از شرکت‌های امریکایی و ارمنستانی و آذربایجانی می‌دهد تا اینجا را بسازند ولی مشکلش این است که تضمین امنیتش بر عهده آمریکاست. 

بخشایش تاکید کرد: معنی و مفهوم این حرف این است که امریکایی‌ها از قفقاز جنوبی می‌آیند و در کنار ایران قرار می‌گیرند البته این چیز جدیدی نیست، چون امریکا در قطر هم پایگاه دارد، در امارات پایگاه دارد، در کویت هم پایگاه دارد. یعنی همیشه هم مرز ما بوده. الان مرز آبی است و از این بابت خیلی اهمیت ندارد ولی روی هم رفته اگر ابتکار عمل را ایران و روسیه به خرج می‌دادند بهتر بود یعنی برندگان این تفاهم امریکا و آذربایجان و تقریبا ترکیه هستند، چون ترکیه هم می‌تواند مستقیم از طریق نخجوان و کریدور زنگزور به جمهوری آذربایجان و بعد گرجستان و جا‌های دیگر بیاید. 

این عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس بازنده اول این توافق را روسیه دانست و گفت: بازنده دوم ارمنستان است و سوم ایران که ابتکار عمل به خرج نداد.

این نماینده مجلس با اشاره به اینکه روی هم رفته بالاخره این کار باید انجام می‌شد ادامه داد: یعنی بالاخره نخجوان باید با جمهوری آذربایجان که مادر خودش باشد ارتباط پیدا می‌کرد و راهی باید به وجود می‌آمد. البته ایران قبلا پیشنهاد داده بود و آنها نیز قبول کرده بودند یعنی ایران کریدور ارس را پیشنهاد داده بود. ولی آذربایجان به ایران گفته بود هم کریدور زنگزور را بکشیم هم کریدور ارس را، ولی ایران زیر بار نرفت و کریدور ارس را آنها هم قبول کردند.

وی خاطرنشان کرد: معنی و مفهوم این حرف این است که در زبان سیاسی ناتو و امریکا مرز شمالی ایران هم قرار می‌گیرند. من احساس نمی‌کنم که امریکا بخواهد نیروی نظامی پیاده کند ولی، چون امنیت کریدور – نه استان - بر عهده امریکاست ولی زیر قوانین ارمنستان انجام می‌گیرد در واقع به نحوی ارمنستان و آذربایجان زیر دومین امریکا می‌روند. ولی این کار شدنی و قابل حل است. اگر ایران هم مخالفت کند آنها با هر ترفندی این کار را جلو می‌برند.

 بخشایش در پاسخ به این سوال که حضور آمریکا در این منطقه برای ایران تهدید محسوب می‌شود یا خیر، گفت: خیر خطر نظامی ندارد. فقط امریکا می‌آید نزدیک ایران و در واقع نزدیک‌تر می‌شود. آمریکا در قطر هم با ما همسایه است، در کویت هم با ما همسایه است. الحق لمن غلب؛ قانون حاکم بر جهان را زورمداران می‌نویسند. زور آمریکا بیشتر است. ما حالا تلاشمان را می‌کنیم ولی روی هم رفته اگر ایران و امریکا به یک تفاهم برسند خیلی بهتر است ولی متاسفانه این تفاهم فعلاً ناشدنی است.

نماینده اردستان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به کشتار‌های ایالات متحده در گذشته تصریح کرد: امریکایی‌ها در ژاپن ۱۳۵ هزار نفر را یک بار کشتند، در ویتنام هم حدود ۲۰ هزار نفر را یک بار کشتند. تا قیام قیامت که نمی‌شود ایران و امریکا برای هم کری بخوانند، دائم ما شعار بدهیم و آنها به ما ضربه بزنند و مردم در سختی باشند. بالاخره جایی باید به یک تفاهم برسیم.

وی در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه واکنش احتمالی مجلس شورای اسلامی در این زمینه چطور خواهد بود، تاکید کرد: واکنش مجلس همان چیزی است که دولت رسما اعلام کرد. دولت گفت ما استقبال می‌کنیم. وزارت خارجه ما ماهنگ است و گفت ما از این مسئله، چون به نفع دو کشور است استقبال می‌کنیم و با دو کشور همراه هستیم، اما ناراحتیم که چرا یک کشور خارجی بیاید این کار را انجام بدهد.

بخشایش در پایان افزود: در جنگ هشت ساله ایران و عراق هم وقتی که جنگ تمام شد عراق به کویت حمله کرد. بالاخره امریکا، چون زورمدار بود پشت کویت قرار گرفت و صدام را پایین کشید. بالاخره وقتی آذربایجان و ارمنستان در چند مورد نمی‌توانند به تفاهم برسند و همیشه جنگ دارند یک ابرقدرتی باید بیاید مشکل آنها را حل کند. روسیه که نتوانست، ایران هم که نتوانست، آمریکا توانست.