صحیفه سجادیه؛ دکترین امام سجاد برای حکمرانی در سه ساحت فرد، خانواده و دولت

حجت‌الاسلام هادی عجمی کارشناس فقه تربیتی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری آنا با اشاره به اهمیت روزافزون مفهوم حکمرانی در عرصه نظری و علمی بیان داشت: امروز یکی از مهم‌ترین مسائل در حوزه حکمرانی نوین، نحوه ساماندهی و هدایت بازیگران عرصه‌های مختلف اجتماعی است. 

وی افزود: برخلاف نگاه محدود به حاکمیت، حکمرانی فقط به معنای اعمال قدرت از سوی دولت نیست، بلکه به معنای خط‌دهی و برنامه‌ریزی برای بازیگران مختلفی چون خانواده، مسجد، مدرسه، رسانه و سایر نهادهای تأثیرگذار در جامعه است.

مبانی حکمرانی مهم‌تر از سازوکارهای آن است

حجت‌الاسلام عجمی ابراز داشت: آنچه در حکمرانی اهمیت بیشتری دارد، مبانی و دکترین پشت آن است. اینکه ما می‌خواهیم جامعه را به چه سمتی هدایت کنیم و اصول راهبری ما چیست؟ ریشه در این مبانی دارد. 
وی ادامه داد: به عنوان نمونه، در حوزه فضای مجازی به ‌خاطر ضعف در مبانی حکمرانی، برنامه مشخص و اقتدار لازم را نداریم. پس اگر بخواهیم حکمرانی موفقی داشته باشیم، باید اول به مبانی معرفتی آن پاسخ بدهیم.

صحیفه سجادیه؛ الگوی کامل حکمرانی توحیدی

این کارشناس فقه تربیتی با طرح این پرسش که در یک تمدن اسلامی، مبنای اصلی حکمرانی باید چه باشد، اظهار داشت: یکی از منابع بسیار غنی که می‌تواند دکترین حکمرانی اسلامی را ارائه دهد، صحیفه سجادیه است. 

وی گفت: در این کتاب شریف، امام سجاد(ع) بیش از 50 دعا را بیان کرده‌اند که هرکدام به مسئله‌ای اساسی در زندگی انسان ـ از مسائل فردی تا اجتماعی، از بیماری و استغفار تا مسائل نظامی و اجتماعی ـ پرداخته است.

وحدت در کثرت؛ همه دعاها در یک جهت

حجت‌الاسلام عجمی خاطرنشان کرد: با وجود تنوع موضوعی در صحیفه سجادیه، همه دعاها دارای یک جهت و روح مشترک هستند و آن توحید است. 

وی افزود: صحیفه سجادیه در واقع یک الگوی حکمرانی توحیدی است که همه ابعاد زندگی انسان را  ـ خواه در حالت سلامتی یا بیماری، قدرت یا ضعف ـ به سمت لا اله الا الله سوق می‌دهد.

متن صحیفه سجادیه فقط عاطفی نیست؛ عقلانیت و شناخت‌گرایی در دل دعا

این کارشناس دینی با رد نگاه صرفاً احساسی به صحیفه سجادیه تصریح کرد: این کتاب فقط ابزار گرایش و عاطفه نیست، بلکه شناخت، تحلیل، تبیین و جهت‌دهی عقلانی هم دارد. 

وی ادامه داد: حتی کسی که با ترجمه دعاها هم آشنا نیست، از طریق احساس معنوی برانگیخته می‌شود و این تحول در شناخت او به‌تدریج اتفاق می‌افتد.

صحیفه، نقشه راه حکمرانی فردی، خانوادگی و اجتماعی

حجت‌الاسلام عجمی بیان داشت: همان‌طور که در امور فردی نیاز به حکمرانی داریم، در سطح خانواده و حاکمیت نیز باید با یک مدل مبتنی بر توحید عمل کنیم.

وی گفت: صحیفه سجادیه به ما این مدل را می‌دهد. دعای مربوط به بیماری، برای مثال قبل از طلب شفا به انسان می‌گوید که مریضی هم یک نعمت الهی است و زمینه‌ای برای شکر و ثواب.

حکمرانی امام سجاد، حکمرانی بر دل و جان مردم بود

این استاد حوزه با اشاره به حکمرانی توحیدی امام خمینی(ره) اظهار داشت: امام (ره) هم اگر می‌فرمود «آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند»، این از مبانی توحیدی او نشئت می‌گرفت. 

وی افزود: امام خمینی (ره) بر دل مردم حکمرانی می‌کرد، نه صرفاً بر ساختارهای قدرت؛ این همان الگوی حکمرانی توحیدی امام سجاد (ع) است.

بسته کامل حکمرانی؛ بدون تقطیع و با انسجام

حجت‌الاسلام عجمی خاطرنشان کرد: برخلاف بسیاری از کتب روایی که بر اساس موضوعات تقطیع شده‌اند، صحیفه سجادیه بسته‌ای کامل و منسجم است که ما را در مسیر نظام‌سازی و حکمرانی یاری می‌دهد. 

وی ادامه داد: این گنجینه عظیم باید از منظر حکمرانی نیز مورد توجه نخبگان و تصمیم‌سازان قرار گیرد.

سه ساحت برای تحقق حکمرانی توحیدی

این کارشناس فقه تربیتی تصریح کرد: برای رسیدن به تمدن اسلامی، باید در سه عرصه فرد، خانواده و حاکمیت حکمرانی خود را مبتنی بر توحید قرار دهیم و یکی از بهترین منابع برای این امر، الگوی ارائه‌شده در صحیفه سجادیه است.