خسروپناه: سند تحول بنیادین آموزش و پرورش باید سندی زنده، پویا و در تعامل با تحولات روز باشد
به گزارش خبرگزاری آنا، ۱۴ سال پیش، در دوازدهمین روز از اسفندماه سال ۱۳۹۰، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش از سوی رئیس جمهور وقت ابلاغ شد؛ سندی که پس از ۲۳ جلسه نفس‌گیر و عمیق در شورای عالی انقلاب فرهنگی، با هدف ترسیم نقشه‌ای جامع برای ارتقاء نظام تعلیم و تربیت کشور تدوین شده بود. این سند، در هشت فصل، تمامی زوایای فعالیت در آموزش و پرورش را نشانه گرفته بود تا مسیری نویدبخش برای تربیت نسلی توانمند و آگاه هموار سازد. اکنون، در اوج تحولات شتابان علمی و فرهنگی، و با تاکیدات مکرر مقام معظم رهبری مبنی بر ضرورت ترمیم این سند، زمان آن فرا رسیده تا نگاهی دوباره به این نقشه راه انداخته شود.
در پاسخ به این ضرورت و با الهام از رهنمود‌های داهیانه رهبر معظم انقلاب، ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی، به عنوان بازوی تخصصی این شورا در حوزه تعلیم و تربیت، گام در مسیر ترمیم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نهاده است. برگزاری نخستین جلسه این ستاد با این موضوع، با حضور اعضای حقیقی و حقوقی شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزرای مربوطه و کارشناسان عالی‌رتبه حوزه تعلیم و تربیت، به ریاست حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، نشانگر آغاز مرحله‌ای نو در بازنگری و تقویت چارچوب‌های تحولی در نظام آموزش و پرورش کشور است. این رویداد مهم، آغازگر مسیری خواهد بود تا ضمن بهره‌گیری از تجربیات گذشته، بتواند پاسخگوی نیاز‌های امروز و چشم‌انداز‌های فردای آموزش و پرورش باشد.
در ابتدای این جلسه، حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، ضمن تسلیت ایام سوگواری اهل بیت عصمت و طهارت (ع) و گرامی‌داشت یاد شهدای گرانقدر دانشمند شهید طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و دیگر شهدای مدافع آسمان و زمین در جنگ ۱۲ روزه اخیر، بر اهمیت اقتدار ملی ایران تاکید کرد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، با اشاره به پیروزی قاطع جمهوری اسلامی ایران در مقابله با تجاوز دشمنان، تصریح کرد: این پیروزی بزرگ ایران را باید تبریک گفت، زمانی کل جهان عرب متحد شدند و شش روز نتوانستند دوام بیاورند. سه کشور با یک پرچم، با ایدئولوژی سوسیالیسم و ناسیونالیسم عربی همه متحد شدند ولی هم شکست خوردند و هم زمین از دست دادند. اما ایران به تنهایی، تنها با امکانات هوافضای سپاه، توانست این دشمنان را زمین‌گیر کند، طوری که دشمن مجبور شد پیشنهاد آتش‌بس دهد.
استاد خسروپناه، ضمن قدردانی از فداکاری‌ها و جانفشانی‌های شهدا، دانشمندان شهید، رزمندگان سلحشور که حتی با دست و پای شکسته و گچ گرفته در جبهه‌ها حاضر می‌شدند، تاکید کرد: باید قدردان این عزیزان باشیم، واقعاً این عزیزان عزت و اقتدار ایران را نشان دادند. ان‌شاءالله بتوانیم ما هم در مسیر این بزرگواران قدم برداریم.
در ادامه، وی ضمن عرض خیر مقدم به اعضای ستاد تعلیم و تربیت، ابراز امیدواری کرد که از دانش و حکمت دانشمندان شهید، در این مسیر مهم بهره‌مند شوند.
در این جلسه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه «سند تحول بنیادین آموزش و پرورش» یک سند زنده و پویا است که باید با توجه به تحولات سریع علمی و اجتماعی مداوم مورد بازنگری قرار گیرد، گفت: این سند باید روز به روز بهتر و بیشتر ترمیم شود. امروز شما سند را به‌روز کردید، ممکن است دو سال دیگر یا سه سال دیگر نیاز به به‌روزرسانی داشته باشد؛ چرا که تحولات بسیار سریع است.
لاریجانی: سند تحول باید ابزاری شفاف و کاربردی برای معلمان و مدیران مدرسه باشد
در جریان نخستین جلسه ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی با هدف ترمیم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، علی لاریجانی، عضو این شورا، با نگاهی رو به جلو و با تاکید بر لزوم ارزیابی اثربخشی سند در دستیابی به خروجی‌های مطلوب آموزشی، پیشنهاداتی سازنده را مطرح کرد.
لاریجانی، با اشاره به گذشت چهارده سال از ابلاغ سند تحول بنیادین، بر اهمیت بررسی میزان تاثیرگذاری واقعی این سند در چهارچوب نظام آموزشی کشور تاکید کرد و خاطرنشان ساخت: اینکه بخواهیم درک دقیقی از میزان اثرگذاری سند در خروجی‌های آموزش و پرورش داشته باشیم، یک گام اساسی برای هرگونه بازنگری است.
وی با بیان اینکه شناخت نقاط قوت و چالش‌های پیش رو، امری ضروری برای برنامه‌ریزی‌های آتی است، این ارزیابی را فرصتی برای بهره‌گیری از تجربیات و بهبود مستمر دانست.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین با اشاره به اهمیت توجه به حجم و شیوه نگارش اسناد کلان، پیشنهاد کرد که در فرآیند تدوین و بازنگری، بر روی مفاهیم کلیدی و اهداف بنیادین تمرکز بیشتری صورت گیرد.
لاریجانی بیان داشت: آنچه که مهم است، انتقال شفاف و مؤثر مفاهیم و اهداف است تا همکاران در آموزش و پرورش، اعم از مدیران مدارس و معلمان، بتوانند با رویکردی خلاقانه و متناسب با شرایط بومی، این مفاهیم را به بهترین شکل پیاده‌سازی کنند.
وی بر این باور است که سپردن بخشی از فرآیند تشریح و اجرای برنامه‌ها به بدنه کارشناسی و تخصصی نظام آموزشی، موجب شکوفایی ابتکارات و هم‌افزایی بیشتر خواهد شد.
لاریجانی در پایان، ضمن تشویق به رویکردی تسهیل‌گرانه در فرآیند تدوین و اجرای اسناد، بر لزوم واگذاری بخشی از جزئیات اجرایی به دست اندرکاران تعلیم و تربیت تاکید کرد تا بتوانند با اتکا به دانش تخصصی و خلاقیت خود، در جهت تحقق اهداف سند گام بردارند.
مخبردزفولی: شفاف‌سازی اثربخشی سند تحول بنیادین و تمرکز بر راهکار‌های عملیاتی کلیدی
در ادامه جلسه محمدرضا مخبردزفولی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، با طرح پرسشی بنیادین، بر ضرورت شفاف‌سازی میزان اثرگذاری سند در طول چهارده سال گذشته تاکید کرد و خواستار تمرکز بر یافتن راهکار‌های عملیاتی و کلیدی برای ترمیم آن شد.
مخبردزفولی با بیان اینکه پاسخ به اینکه آیا موفق بودیم یا نبودیم، برای آغاز جلسه بسیار تعیین‌کننده خواهد بود، به لزوم مشخص کردن خلأ‌ها و اتفاقاتی که ضرورت ترمیم را ایجاب کرده است، اشاره کرد.
وی افزود: اگر ما وارد چرخه معیوب بررسی جزئیات این سند شویم، مجدداً زمان زیادی صرف خواهد شد و ممکن است در عمل هیچ اتفاقی رخ ندهد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: این سند با دقت و بند به بند و کلمه به کلمه در ۲۳ جلسه صحن شورا به تصویب رسیده است.
وی همچنین به رویکرد صحیح در تصویب نقشه جامع علمی کشور و مهندسی فرهنگی اشاره کرد که با مشارکت و بررسی دقیق در صحن شورا انجام پذیرفته است.
در ادامه، مخبردزفولی ضمن ارائه پیشنهاداتی سازنده، بر لزوم شناسایی مواردی که می‌تواند راه میان‌بری برای تحقق سند ایجاد کند تاکید کرد.
وی با استناد به فرمایشات رهبر معظم انقلاب در سال ۱۳۹۹، به دو محور مهم اشاره کرد: اول، توجه به استعداد‌های برتر که اخیراً نیز مورد تاکید مجدد قرار گرفته است، و دوم، استانداردسازی مدارس دولتی.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه حدود ۷۰ تا ۸۰ هزار مدرسه دولتی نیازمند استانداردسازی هستند، پیشنهاد کرد که دولت سالانه ۱۰ درصد از این مدارس را به سمت استاندارد شدن پیش ببرد تا عدالت آموزشی تحقق یابد.
همچنین، وی بر لزوم بازنگری در نظام ارائه دیپلم و بسته‌های علمی آموزشی، با توجه به هم‌پوشانی برخی دروس با مقاطع دانشگاهی، اشاره کرد.
مخبردزفولی در پایان، بر اهمیت یافتن کلیدی‌ترین موضوعات و رسیدن به نقطه اشتراک برای تعیین دو سه راه حل کلیدی و اجرای آنها در یک دوره زمانی مشخص تاکید کرد و خواستار اجماع و حمایت همگانی برای تحقق این اهداف شد تا از اتلاف وقت و عدم دستیابی به نتایج ملموس در فرآیند ترمیم سند جلوگیری شود.
عاملی: چالش‌های عملیاتی و فرایندی در اجرای سند تحول بنیادین؛ تاکید بر واقع‌گرایی، نهادزدایی و اجماع بر راهکار‌های کلیدی
سعید رضا عاملی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، در این جلسه ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی، با طرح چهار ملاحظه کلیدی، به بررسی چالش‌های عملیاتی و فرایندی اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش پرداخت و بر لزوم واقع‌گرایی، نهادزدایی و اجماع بر راهکار‌های مؤثر تاکید کرد.
عاملی، با اشاره به مقیاس عظیم آموزش و پرورش، از جمله یک میلیون معلم، ۱۷ میلیون دانش‌آموز و ۱۲۰ هزار مدرسه، و سهم این حوزه از بودجه کل کشور که متاسفانه کاهش یافته است، ابراز نگرانی کرد که تغییرات مد نظر با بودجه‌ای اندک، قابل اجرا نیست.
وی همچنین به اختلال در ارتباطات به عنوان یک چالش بزرگ در اجرای سند در مقیاس وسیع اشاره کرد و بیان داشت که پیام‌ها از مبدأ تا مقصد دچار تحریف شده و این امر مانع اجرای مؤثر سند می‌شود.
عاملی بر این نکته تاکید کرد که در عصری که رسانه‌های اجتماعی در حال دگرگونی زیست دانش‌آموزان هستند، آموزش و پرورش نیازمند هم‌افزایی با فناوری و نهادزدایی است.
وی با اشاره به بند هشتم سند که به فضای مجازی می‌پردازد، معتقد است که این بند باید در اولویت قرار گیرد، چرا که زیست‌بوم دوم، یعنی فضای مجازی، از زیست‌بوم اول قدرتمندتر شده است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بر لزوم نهادزدایی و سپردن برخی اختیارات به بدنه کارشناسی و مدارس تاکید کرد.
پیشنهاد عملی عاملی، کوچک‌سازی سند به چهار یا پنج صفحه و انتقال جزئیات، شاخص‌ها، روش‌ها و مقیاس‌ها به کتاب راهنما بود.
وی این رویکرد را موجب افزایش تقاضا برای مطالعه سند و جلوگیری از پرگویی و اتلاف وقت دانست.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین پیشنهاد کرد که آموزش و پرورش موظف شود ظرف شش ماه، شاخص‌های عملیاتی را تدوین و به تایید ستاد تعلیم و تربیت برساند تا نظارت و اجرای سند تسهیل شود.
عاملی به بحث مدرسه تراز نیز اشاره کرد و با پیشنهاد نهادزدایی از آموزش و پرورش، بر لزوم کاهش دستگاه‌های موازی و تمرکز بر نقش محوری مدارس در تحقق اهداف سند تاکید کرد.
وی با اشاره به وجود ۱۲۰۰ کتاب درسی و نهاد‌های مختلف مرتبط با آنها، این موضوع را مانعی برای پیشبرد کار در مدارس دانست.
واعظ‌زاده: ضرورت بازنگری در نحوه تدوین و اجرای اسناد کلان
در ادامه نخستین جلسه ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی برای ترمیم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، صادق واعظ‌زاده، عضو این شورا، با طرح دیدگاهی نوآورانه، بر ضرورت بازنگری در شیوه تدوین و ارائه اسناد کلان در کشور تاکید کرد و خواستار توجه ویژه به طرح شهاب به عنوان یکی از مباحث مهم و مغفول مانده در نظام آموزشی شد.
واعظ‌زاده، با اشاره به ضرورت تحویل گرفتن محموله علمی برای آزمایشگاه، بر اهمیت تهیه اسناد سیاستی به گونه‌ای که قابلیت طرح و تصویب کلمه به کلمه در بالاترین مراجع تصمیم‌گیری همچون شورای عالی انقلاب فرهنگی را داشته باشند، تاکید کرد. وی با بیان اینکه حجم زیاد اسناد، فرصت مطالعه و هضم کامل را از سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران، حتی متخصصان این حوزه، سلب می‌کند، پیشنهاد داد: سند باید فشرده شود و در حد چند صفحه تهیه گردد تا کلیت و جهت‌گیری‌های اساسی آن به طور واضح در ذهن سیاست‌گذاران ثبت شود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی معتقد است که این رویکرد، ضمن حفظ جامعیت، از پیچیدگی‌های غیرضروری کاسته و تصویب نهایی را تسهیل خواهد کرد.
وی همچنین بر لزوم تمرکز بیشتر بر جنبه‌های عملیاتی در بخش کلیات سند و ارجاع نکات مبنایی و تئوریک به سند‌های پشتیبان تاکید کرد.
واعظ‌زاده با اشاره به اینکه ایران می‌تواند در این زمینه خوداتکا باشد، بیان داشت: این امر، دست مدیران و مربیان را برای ابتکار عمل و اجرای مؤثرتر باز می‌گذارد.
فرهمندپور: تاکید بر رویکرد عملیاتی، مشارکت مردمی و رفع خلأ‌های هویتی- بین‌المللی
در ادامه جلسه، فهیمه فرهمندپور، دبیر ستاد زنان و خانواده و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بر لزوم بازنگری در فرایند تدوین و اجرای سند با نگاهی عملیاتی و میدانی تاکید کرد.
فرهمندپور به بحث حیات طیبه اشاره کرد و گفت: اگرچه تلاش برای ملموس‌تر کردن آن با واژگانی مانند زندگی شایسته، شاداب، مفید، هدفمند و دلپذیر ستودنی است، اما واژه سازگار با ارزش‌های اسلام در مفهوم حیات طیبه جایگزین شده است.
وی معتقد است این جایگزینی، ماهیت زیست ارزش‌محور و دین‌محور را تضعیف کرده و باید نسبت به محتوای آن بازنگری شود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین به تعبیر ارزش‌های مشترک جهانی در سند اشاره کرد و خواستار تعریف شفاف این ارزش‌ها یا جایگزینی عبارات مبهم و تفسیرپذیر شد.
افتخاری: لزوم بازنگری محتوایی و فرایندی در سند تحول بنیادین؛ نقد به تغییرات و ضرورت پاسخگویی به تحولات آینده
در ادامه جلسه، ایمان افتخاری، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، با ارائه نقد‌های دقیق، بر لزوم بازنگری محتوایی و فرایندی سند با تاکید بر اصلاح بخش‌های ابتدایی و پرداختن به تحولات آینده تاکید کرد.
افتخاری، تغییرات اعمال شده در بخش‌هایی از سند، از جمله بیانیه ارزش‌ها، بیانیه ماموریت و بیانیه چشم‌انداز را مورد پرسش قرار داد.
وی به جابجایی کلمات و تغییر معنای برخی عبارات در ویرایش سند اشاره کرد که درک مفهوم جدید را دشوار ساخته است.
پیشنهاد اولیه افتخاری این بود که از تغییر در بخش‌های ابتدایی سند، شامل بیانیه ارزش‌ها، بیانیه ماموریت و چشم‌انداز، خودداری شود و در صورت ضرورت، تغییرات به صورت بند‌های مستقل و با استدلال قوی ارائه گردد.
وی همچنین معتقد است که اهداف کلان و راهبردها، جایی مناسب‌تر برای ورود به مباحث ترمیمی هستند.
در ادامه، افتخاری به مفهوم مدرسه تراز اشاره کرد و گفت که تعریفی که از مدرسه به عنوان فضای اجتماعی هدفمند ارائه شده، خوب است، اما باید با توجه به تحولات زیست آینده دانش‌آموزان، منعکس کننده نقش فضای مجازی و ابزار‌های جدید باشد. وی بر این باور است که سند در این زمینه، همچنان نگاهی به گذشته دارد و از پاسخگویی به تحولات آینده غافل مانده است.
کبگانیان: تاکید بر نقش حیاتی شورای عالی در نظارت و سیاستگذاری
در ادامه جلسه ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی، منصور کبگانیان، عضو این شورا، با اشاره به اهمیت فرایندی و محتوایی این سند، به تشریح دیدگاه‌های خود در خصوص رویکرد ترمیم، نقش شورای عالی انقلاب فرهنگی و چالش‌های موجود در اجرای سند پرداخت.
وی پیشنهاد کرد که بازنگری‌ها طولانی شود و اهداف میان‌مدت و عملیاتی‌تری در سند لحاظ گردد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین در خصوص بخش شاخص‌ها ابراز نگرانی کرد و گفت که صرف افزودن کلمه شاخص به اهداف، به معنای ایجاد شاخص‌های کلیدی عملکردی دقیق نیست و نیازمند شاخص‌های عملیاتی و قابل ارزیابی است.
نکته مهم دیگری که کبگانیان به آن پرداخت، دولتی بودن سند و ضعف در توجه به مشارکت مردمی، خانواده‌ها و کنشگران میدانی بود.
وی بر این باور است که تحول در آموزش و پرورش، نیازمند مدیر تحول‌گرا است و سند باید به تربیت چنین مدیرانی نیز توجه کند.
موسوی: ارائه گزارش فرایند ترمیم سند تحول بنیادین؛ نقد‌ها و پیشنهاد‌ها در راهبرد ترمیم
سیدجلال موسوی، دبیر ستاد تعلیم و تربیت، در این جلسه، با ارائه گزارشی جامع از فرایند ترمیم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، به تشریح نقد‌ها و رویکرد‌های مختلفی پرداخت که در کمیسیون‌های تخصصی پیرامون این سند مطرح شده است.
موسوی، با بیان اینکه سند تحول بنیادین برای ستاد تعلیم و تربیت نقشی اساسی و حکم قانون اساسی دارد و تمام فعالیت‌های حوزه تعلیم و تربیت بر مبنای آن شکل می‌گیرد، به فرایند دو ساله ترمیم سند اشاره کرد.
وی خاطرنشان ساخت: این سند پس از تصویب در شورای عالی آموزش و پرورش در اوایل پاییز ۱۴۰۳، برای بازنگری به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال شده و پس از آن، کارشناسی‌ها و تشکیل کمیسیون‌های تخصصی با حضور متخصصان و صاحب‌نظران آغاز شده است.
دبیر ستاد تعلیم و تربیت همچنین به ارتباط با نهادهایی، چون کمیسیون اصل ۹۰ مجلس و دریافت نظرات مکتوب از نهاد‌های حوزوی و دانشگاهی اشاره کرد.
وی سپس به نقد‌های اساسی پیرامون تغییرات اعمال شده در سند پرداخت و گفت: حجم سند از ۹ هزار به ۱۸ هزار واژه رسیده است.
موسوی به تغییرات گسترده در بخش‌هایی مانند بیانیه ارزش‌ها (کاهش ۶ موردی)، بیانیه ماموریت (افزایش سه برابری حجم) و اهداف کلان (افزایش دو هدف)، اشاره کرد. این تغییرات، که شامل حذف برخی راهکارها، افزودن راهکار‌های جدید و جابجایی مفاهیم به پاورقی بوده است، منجر به نقد تغییر ماهیت و هویت سند از سوی برخی صاحب‌نظران شده است.
در ادامه، دبیر ستاد تعلیم و تربیت چهار رویکرد اصلی را که در جلسات کمیسیون مطرح شده بود، برشمرد و گفت: رویکرد ترمیم به معنای واقعی که توسط تدوین‌کنندگان سند حمایت می‌شود، تغییرات را ناشی از تغییرات محیطی، تحولات فضای مجازی، نیاز و علایق نسل نو، رخداد‌های تربیتی بین‌المللی و تسهیل در روند اجرا می‌داند. رویکرد ترمیم با دلایل دقیق مشخص ضمن پذیرش ترمیم، بر لزوم شفاف‌سازی دقیق دلایل تغییرات تاکید می‌شود تا از حجیم شدن غیرضروری سند و تغییر ماهیت آن جلوگیری شود. در رویکرد فراتر از ترمیم، برخی معتقدند که تغییرات اعمال شده فراتر از ترمیم بوده و ماهیت سند را تغییر داده است، به طوری که سرمایه ۱۲-۱۳ ساله حاصل از اجرای سند قبلی نادیده گرفته شده است. رویکرد تدوین سند جدید، با توجه به تغییرات محیطی و زیست آینده دانش‌آموزان، بر لزوم تدوین یک سند جدید تاکید دارد.
موسوی در پایان، از اعضای ستاد خواست تا با در نظر گرفتن این رویکردها، در خصوص نحوه پیشبرد کار و تعیین تکلیف نهایی سند تصمیم‌گیری نمایند.
وی همچنین بر لزوم ارزیابی دقیق‌تر شاخص‌ها و راهکار‌های عملیاتی، و همچنین اهمیت جایگاه مدیر تحول‌گرا و نهادزدایی در اجرای مؤثر سند تاکید ورزید.
صحرایی: درس‌آموخته‌هایی از تجربیات جهانی برای تحول در نظام آموزشی ایران
در جریان جلسه ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی با هدف ترمیم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، رضا مراد صحرایی، وزیر پیشین آموزش و پرورش، با اشاره به یافته‌های علمی جدید در حوزه نظام‌های آموزشی، به ارائه گزارشی از یک پروژه بین‌المللی پرداخت که می‌تواند چراغ راهی برای تحول در نظام آموزشی ایران باشد.
صحرایی با برجسته کردن نقش حیاتی پشتیبانی مستمر در این برنامه، توضیح داد که نشست‌های وزارتی حضوری، به اشتراک‌گذاری یافته‌ها و یادگیری از یکدیگر، و همچنین دسترسی به داشبورد‌های توسعه انسانی و مشاوره تحقیقاتی، از جمله ویژگی‌های این برنامه است.
وی تاکید کرد: دانشگاه هاروارد از طریق این داشبوردها، با دفاتر وزرای شرکت‌کننده در ارتباط بوده و راهنمایی‌های مجازی ارائه می‌دهد. همچنین، یادگیری همتا به همتا از طریق تعیین مربی یا منتور از افراد برجسته جهانی، بخش دیگری از این برنامه موفق است.
در پایان، وزیر پیشین آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه کشوری که پروژه بزرگ ندارد نمی‌تواند تحول بزرگی ایجاد کند، ابراز امیدواری کرد که شورای عالی انقلاب فرهنگی و دانشگاه تهران نیز بتوانند پروژه‌های بزرگ و مشابهی را در حوزه بین‌المللی و در زمینه تربیت مدیران استراتژیک تعریف و اجرا کنند.
وی اعلام کرد: در جلسه آتی، گزارشی از پروژه دیگری با عنوان بازاندیشی در آینده آموزش جهان ارائه خواهد داد.
انتهای پیام/
