آیا کانون موسیقی نواحی ایران شکل میگیرد؟

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، در شرایطی که بسیاری از هنرمندان موسیقی اقوام و نواحی ایران خواستار ایجاد یک تشکل صنفی مستقل و جدی هستند، خبر‌ها حاکی از آن است که رایزنی‌هایی برای راه‌اندازی کانون موسیقی نواحی ایران آغاز شده است.

حمیدرضا نوربخش (مدیرعامل خانه موسیقی) و محسن شریفیان (نوازنده و پژوهشگر موسیقی جنوب ایران) به‌تازگی جلسه‌ای در اینباره برگزار کرده‌اند. هرچند هنوز تصمیم نهایی گرفته نشده، اما به‌نظر می‌رسد ایده تأسیس این کانون بیش از هر زمان دیگری در مسیر تحقق قرار گرفته است

گفت‌و‌گو‌ها آغاز شده، اما خبری از تأسیس رسمی نیست

بر اساس اخبار منتشر شده، در یکی از تازه‌ترین جلسات هم‌اندیشی در خانه موسیقی، موضوع تشکیل یک «کانون ویژه برای موسیقی نواحی ایران» به بحث گذاشته شده است. در این نشست که با حضور حمیدرضا نوربخش و محسن شریفیان برگزار شد، بر لزوم ایجاد ساختاری مشخص برای پیگیری مطالبات هنرمندان موسیقی نواحی، تأکید شده است. این در حالی است که چنین ساختاری تاکنون به‌طور رسمی و مستقل در خانه موسیقی وجود نداشته است.

تجربه‌ای که از پیش مطرح بوده

ایده تشکیل کانونی برای موسیقی نواحی، پیش‌تر نیز توسط برخی فعالان و پژوهشگران این حوزه مطرح شده بود، اما هر بار به دلایل مختلف از جمله عدم تمرکز اداری، کم‌توجهی مدیریتی و پراکندگی جغرافیایی هنرمندان، از دستور کار خارج شد.

چرا موسیقی نواحی نیازمند کانون مستقل است؟

با وجود آن‌که موسیقی اقوام سهم بزرگی در هویت فرهنگی ایران دارد، بسیاری از نوازندگان و خوانندگان نواحی هنوز از حداقل حقوق صنفی و هنری محروم‌اند. نبود یک نهاد مشخص برای پیگیری مشکلات صنفی، برگزاری کنسرت، بیمه هنرمندان یا حمایت از پژوهش‌های موسیقی قومی، از جمله خلأ‌های جدی در این زمینه است.

گام بعدی چه خواهد بود؟

محسن شریفیان در گفت‌و‌گو‌های رسانه‌ای پیشین بار‌ها تأکید کرده است که ایجاد این کانون، می‌تواند فضای فعالیت موسیقی اقوام را هدفمندتر و ساختارمندتر کند. به گفته منابع مطلع، فعلاً خانه موسیقی در حال بررسی ساختار، مأموریت و چارچوب احتمالی چنین نهادی است و اگر شرایط مهیا شود، شاید در ماه‌های آینده «هسته اولیه» این کانون تشکیل شود.

 نسل اول گردآورندگان و پژوهشگران نواحی

این گروه در دهه ۱۳۲۰ تا ۱۳۵۰ خورشیدی پایه‌گذاری مطالعات موسیقی اقوام ایران را تشکیل دادند:

ابوالحسن صبا، روح‌الله خالقی، روبیک گریگوریان، پرویز محمود، حسین ناصحی، فریدون فرزانه، لطف‌الله مبشری، ثمین باغچه‌بان، غلامحسین غریب، علی‌محمد خادم میثاق، امین شهمیری در ایجاد دو واحد مهم در رادیو و تلویزیون ملی یعنی «مرکز حفظ و اشاعه» و «گروه گردآوری و شناخت موسیقی بومی» نقش کلیدی و نخستین توجه حرفه‌ای به موسیقی مناطق ایران داشتند.

فعالان مؤثر در دهه‌های اخیر

این گروه در دو دهه گذشته با فعالیت‌های گسترده، تأثیری عمده بر روند جشنواره‌ها و پژوهش‌ها داشتند:

 داوود فتحعلی‌بیگی، حسین حمیدی، هوشنگ جاوید، حمیدرضا اردلان، محمدرضا ناصربخت، محمدرضا درویشی

آنها با برگزاری جشنواره موسیقی نواحی ایران (۱۲ دوره)، جشنواره آیینه‌دار، برنامه‌های پژوهشی مانند «ققنوس» و انتشار بیش از ۷۵ سی‌دی موسیقی نواحی، سهم بزرگی در احیا و محبوبیت این موسیقی داشته‌اند.

نمونه‌هایی از چهره‌های برجسته محلی

مجتبی قیطاقی (دوتار و پژوهشگر موسیقی خراسان)،  فاروق رحمانی (مطالعات موسیقی بلوچستان) و احمد بیت‌سیاح (آهنگساز و نوازنده عود خوزستان)

تأسیس کانون موسیقی نواحی ایران می‌تواند گامی تاریخی در مسیر تحقق خواسته چند دهه‌ای هنرمندان این حوزه شود. هنرمندانی که سال‌ها در حاشیه جریان رسمی موسیقی کشور قرار داشتند، اکنون با حمایت چهره‌هایی مانند محسن شریفیان، محمدرضا درویشی، حمیدرضا اردلان و همراهی مدیران خانه موسیقی، صاحب تشکلی می‌شوند که می‌تواند نه‌تنها مطالبات صنفی آنان را پیگیری کند، بلکه بستری برای صیانت، پژوهش و آموزش نظام‌مند این گنجینه زنده موسیقایی فراهم آورد.باید دید در این زمینه دفتر موسیقی هم اثرگذار خواهد بود یا خیر.