خانه در نگاه امام صادق (ع) نخستین مدرسه انسان است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، تربیت شاگردان و بنیان‌گذاری یک مکتب علمی گسترده از مهم‌ترین ویژگی‌های امام صادق (ع) است؛ امامی که علاوه بر گسترش علوم دینی، شاگردانش را به فراگیری علوم روز نیز تشویق کرد.

حجت‌الاسلام صادق مجیدی کارشناس مذهبی در گفت‌و‌گو با آنا به تشریح اصول تربیتی و علمی این امام همام پرداخت.

اصول تربیتی امام صادق (ع)

وی در ابتدا درباره مهم‌ترین اصول تربیتی امام صادق (ع) گفت: امام شاگردان خود را با چند اصل بنیادین پرورش می‌دادند. نخست، دعوت عملی به جای گفتار صرف بود. به تعبیر ایشان: «کُونُوا دُعَاةً النَّاسِ بِغَیْرِ أَلْسِنَتِکُمْ...»؛ یعنی مردم باید ایمان و تقوا را از عمل پیروان اهل‌بیت بیاموزند.

حجت‌الاسلام مجیدی بیان داشت: اصل دوم، تقویت روح پرسشگری و آزاداندیشی بود. امام صادق (ع) اجازه می‌دادند حتی سخت‌ترین شبهات مطرح شود و فضای آزاد گفت‌و‌گو را ایجاد می‌کردند.

وی افزود: اصل سوم، توجه به استعداد‌های فردی شاگردان بود؛ امام (ع) بر اساس ظرفیت علمی هر شخص او را در فقه، حدیث، کلام یا علوم طبیعی هدایت می‌کردند.

تعادل میان علوم دینی و علوم روز

این کارشناس مذهبی درباره شیوه امام در جمع میان علوم دینی و علوم روز ابراز داشت: در مکتب امام صادق (ع)، دین و علم از هم جدا نبودند. ایشان در کنار تعلیم قرآن، حدیث و فقه، شاگردانی را به فراگیری علوم طبیعی مانند شیمی، طب و ریاضی تشویق می‌کردند.

وی ادامه داد: نمونه روشن این رویکرد، جابر بن حیان است که بعد‌ها به «پدر علم شیمی» شهرت یافت. همین تلفیق پایه‌گذار شکوفایی تمدن اسلامی در قرون بعد شد.

خانواده؛ نخستین مدرسه انسان

حجت‌الاسلام مجیدی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نگاه امام صادق (ع) به خانواده اظهار داشت: امام صادق (ع) معتقد بودند خانه نخستین مدرسه انسان است. ایشان می‌فرمودند: «بَادِرُوا أَحْدَاثَکُمْ بِالْحَدِیثِ...»؛ یعنی والدین باید معارف دینی را به فرزندان بیاموزند، پیش از آن‌که جریان‌های انحرافی ذهن آنان را درگیر کند.

وی گفت: زندگی خانوادگی امام سرشار از محبت، تربیت اخلاقی و توجه به عبادت بود و همین شیوه، الگویی کامل برای خانواده‌های مسلمان به شمار می‌آید.

تربیت شاگردان اثرگذار

این کارشناس مذهبی در ادامه به معرفی یکی از شاگردان برجسته امام صادق (ع) پرداخت و خاطرنشان کرد: هشام بن حکم نمونه بارزی از تربیت‌یافتگان این مکتب است. او جوانی نقاد و پرسشگر بود و با آموزش‌های امام در مناظره‌های علمی به تسلط رسید.

وی افزود: هشام بعد‌ها در برابر ملحدان، مسیحیان و متکلمان دیگر با استدلال‌های قوی از معارف شیعه دفاع کرد. این نشان می‌دهد که مکتب امام صادق (ع) تنها ناقلان دانش پرورش نمی‌داد، بلکه متفکرانی اثرگذار برای جامعه اسلامی تربیت می‌کرد.