حقیقت در میان بمباران خبری
در شرایط بحران، شبکه‌های اجتماعی پر از خبر، ویدیو و تحلیل‌های مختلف می‌شوند. این حجم زیاد اطلاعات باعث می‌شود قدرت تحلیل مخاطب کاهش یابد و نتواند درست را از نادرست تشخیص دهد. اغلب هدف این روش، خنثی‌سازی واکنش منطقی است؛ چون مخاطب خسته، گیج یا بی‌تفاوت می‌شود.
از رسانه‌های معتبر خبر بخوانید
اولین و مهم‌ترین قدم برای رسیدن به حقیقت این است که اخبار را از رسانه‌های معتبر دنبال کنیم. هر رسانه سیاست‌های مشخصی دارد، اما رسانه‌های معتبر به دلیل تلاش برای حفظ اعتبار خود، قابل‌اعتمادتر از منابع ناشناس یا کمتر شناخته‌شده هستند. بسیاری از اخبار جعلی از سوی سایت‌ها و حساب‌های کاربری منتشر می‌شوند که نامشان شبیه رسانه‌های معتبر است. بنابراین، یک‌بار دیگر آدرس سایت یا شناسه کاربری خبرگزاری موردنظر را با دقت بررسی کنید.
بررسی کنید که آیا اجماع رسانه‌ای درباره آن خبر وجود دارد یا نه
اگر خبری را در یک رسانه دیدید، آن را با چند منبع دیگر مقایسه کنید. زمانی که یک خبر از سوی چند رسانه معتبر و مستقل منتشر شود، احتمال صحت آن بیشتر است. ارجاع‌های متقابل میان خبر‌ها اهمیت دارد. منبع اصلی خبر را بررسی کنید. آیا نقل‌قول متعلق به فردی متخصص در آن حوزه است؟ آیا خبر، حاصل یک مصاحبه است یا بازنشر ناقص یک گزارش دیگر؟
به تیتر‌ها توجه کنید؛ وقتی تیتر را خواندید، چه احساسی داشتید؟
پژوهش‌های مربوط به سواد رسانه‌ای نشان می‌دهند باید به واکنش خودمان هنگام خواندن تیتر یک خبر توجه کنیم. اخبار جعلی معمولا دارای تیتر‌های تحریک‌آمیز هستند. آنها با برانگیختن احساساتی مثل ترس، خشم یا اضطراب، تلاش می‌کنند مخاطب را وادار به کلیک کردن کنند. اما پس از خواندن متن خبر، متوجه می‌شویم تیتر با محتوای خبر ارتباطی ندارد.
بسیاری از اخبار جعلی، به‌طور کامل دروغ نیستند، بلکه بخشی از حقیقت را با اغراق یا حذف زمینه‌های اصلی منتشر می‌کنند. این روش باورپذیر است، چون به واقعیت نزدیک است، اما نتیجه‌گیری نادرست را القا می‌کند.
تصاویر و فیلم‌ها را بررسی کنید
تصاویر و ویدیو‌هایی که همراه با خبر منتشر می‌شوند را با دقت بررسی کنید. آیا تصویر واقعا مربوط به آن خبر است؟ آیا از یک رویداد دیگر یا گذشته استفاده شده است؟ می‌توانید برای تشخیص این موارد از جستجوگرهای تصویری استفاده کنید. همچنین بررسی کنید آیا تصویر ساخت هوش مصنوعی است؟ تصاویر ساخت هوش مصنوعی اغلب دارای ناهنجاری‌های غیرمنطقی در زمینه تصویر و تعداد انگشتان انسان همراه است. همچنین ببینید آیا رسانه در خبر اشاره کرده که تصویر تزئینی است یا خیر.
پیش‌فرض‌های خود را کنار بگذارید و فکر کنید
در نهایت، بهترین کار در مواجهه با اخبار جعلی یا همان فیک‌نیوزها، فاصله گرفتن از فضای خبری، تامل و تفکر است. بله، دقیقا شما باید فکر کنید. اجازه ندهید رسانه‌ها به‌جای شما فکر کنند. اجازه ندهید از احساس ترس، خشم یا سردرگمی شما در شرایط بحران سوءاستفاده شود و بر آن افزوده گردد. آرامش، تفکر مستقل و پرسشگری، مهم‌ترین سلاح شما در این میدان هستند.
در این‌باره نهالا شوکلا، بنیان‌گذار جنبش «نوآوری برای همه»، درباره استفاده مسئولانه درباره فناوری در نشریه فایننشیال تایمز (FINANCIAL TIMES) می‌گوید این روزها، هوش مصنوعی به پیشرفت خود ادامه می‌دهد، اینکه به مخاطبان بگوییم تنها به دنبال یافتن ناهنجاری‌ها در متن و تصویر باشند، کافی نیست. بلکه امروز بیشتر از هر زمانی نیاز است آنها را به سوی تفکر انتقادی سوق دهیم.
انتهای پیام/
