جنگ رسانه ای؛ تیغی از واژه ها و زخمی عمیق تر از گلوله ها است
جنگ، در دنیای امروز مفهومی پیچیده و جدیدی تحت عنوان جنگ های ترکیبی به خود گرفته است که عملیات نظامی، حملات سایبری، جنگ اطلاعاتی و تبلیغاتی را شامل می‌شود. در این میان، مردم نه‌تنها تماشاگر این نبرد هستند، بلکه بازیگران اصلی آن نیز محسوب می‌شوند.
در این جنگ، دشمنان با انتشار اخبار جعلی و اطلاعات تحریف‌شده تلاش می‌کنند افکار عمومی را تحت تأثیر قرار دهند و اعتماد جامعه را متزلزل کنند. اما مردم می‌توانند با افزایش سواد رسانه‌ای و آگاهی، سد محکمی در برابر این حملات باشند؛ جنگ ترکیبی، تنها یک نبرد نظامی نیست، بلکه جنگی است که در آن، اطلاعات، تکنولوژی و افکار عمومی، به سلاح‌هایی برای تغییر معادلات تبدیل شده‌اند.
در ادامه ، مصاحبه‌ای با محمدجواد مطهری،کارشناس فضای مجازی، خواهیم داشت تا ابعاد بیشتری از این موضوع را بررسی کنیم.
فضای مجازی، ابزاری قدرتمند در جنگ شناختی
فضای مجازی چه نقشی در جنگ‌های ترکیبی دارد؟
چند سالی است که دیگر صحبت از جنگ‌های سنتی نیست؛ اکنون در جنگ‌های ترکیبی قرار داریم که در آن تمامی ابعاد اعم از نظامی، اقتصادی، فرهنگی، رسانه‌ای، شناختی حضور دارند و فضای مجازی یکی از مهم‌ترین ابزار‌ها در این جنگ شناختی است.
در جنگ های ترکیبی، مردم نه‌تنها تماشاگر این نبرد هستند، بلکه بازیگران اصلی آن نیز محسوب می‌شوند
فضای مجازی نه تنها ابزاری برای تاثیرگذاری در جبه داخلی و خارجی است، بلکه ابزاری برای درک وضعیت جامعه و اخذ بازخورد از آنان است، برای مثال وقتی اتفاقی مثل آنچه در صداوسیما رخ داد، واکنش‌های مختلف مردم در شبکه‌های اجتماعی، انسان‌هایی که تحصیل کرده هستند، طرفداران نظام و حتی افرادی که لزوماً طرفدار نظام نیستند را مشاهده کردیم. این بازخورد، می‌تواند به ما کمک کند تا شبهات نظامیمان را درک کنیم و متوجه شویم مردم در چه وضعی هستند. از طرف دیگر، از این فضا می‌توان برای عملیات شناختی یعنی افزایش آگاهی عمومی، ایجاد هوشیاری و تغییر رویکرد‌های جامعه نیز استفاده کرد.
جنگ شناختی و مفهوم ارزش‌ها
تاثیر رسانه در تعریف ارزش‌ها در جامعه چیست؟
امروزه با مفاهیمی مثل امنیت، موفقیت، شجاعت، پیروزی، شکست سروکارداریم و این مفاهیم خود مؤلفه‌هایی دارند که می‌توانند به‌شکل‌ها متفاوتی در ذهن‌ها ترسیم شوند.
وقتی اسم «سپاه» را می‌شنویم، چه تصویری در ذهنمان شکل می‌گیرد؟ یا وقتی اسم «شهید سیدحسن نصرالله» را می‌شنویم، چه معنا و مفهومی برایمان تداعی می‌شود؟ این موارد بخشی از جنگ شناختی هستند و ابزار اصلی در این جنگ، فضای مجازی است که این مولفه ها را تبیین و به آنها ضریب می دهد.
سحر امامی، مجری توانمند شبکه خبر که پس از حمله رژیم منحوس و جعلی صهیونیست به ساختمان شیشه ای صدا و سیما، با شجاعت تمام و بدون لرزش صدا، الله اکبر گویان به ادامه اجرای برنامه پرداخت و به نمادی از قدرت و جسارت زنان ایرانی در جهان تبدیل شد
همان‌طور که دیدیم، رفتار خانم امامی، در رسانه ملی، به عنوان یک زن شجاع و مقاوم، تبدیل به یک الگو شد. فضای مجازی همین الگو را تقویت و نظامی از ارزش‌ها را در جامعه ایجاد کرد. وقتی فضای مجازی این الگو‌ها را معرفی کند، موفقیت، زیبایی و دیگر مفاهیم اخلاقی و اجتماعی نیز به همراه آن ساخته می‌شوند.
پیروزی و شکست در جنگ، تعریفی شناختی
در جنگ، یک پیروزی و یک شکست داریم، اما این پیروزی و شکست هم می‌توانند توسط جنگ شناختی تغییر کنند. مثلاً یک عملیات خرابکارانه در صداوسیما، از نظر نظامی ممکن است شکست باشد، اما رفتار مجری و دست‌اندرکاران می تواند این اتفاق را به یک پیروزی در نظر مردم تبدیل شود؛ این یعنی شما مولفه‌های پیروزی و شکست را طوری تنظیم می‌کنید که در ذهن عموم جامعه، موقعیت مطلوب شکل بگیرد. دشمن قصد داشت این اقدام را به عنوان یک شکست ارائه دهد، اما به لطف خدا و شجاعت مجری توانمد صدا و سیما، این شکست را به یک پیروزی تبدیل کرد.
نقش مردم در برابر تبلیغات و اخبار جعلی
چه راهکاری وجود دارد تا مردم بتوانند در برابر تبلیغات و اخبار جعلی دشمن مقاومت کنند؟
مهم‌ترین نکته، همان عبارتی است که خودتان در صورت سوال مطرح کردید:«آگاهی مردم»، به گفته مقام معظم رهبری، جهاد تبیین، شناخت ماهیت دشمن و اهداف او، یک واجب عینی است که این صحبت نه تنها برای دوران قبل جنگ بلکه برای شرایط کنونی نیز صدق می کند. مردم باید بدانند دشمن چرا با ما دشمنی می‌کند. آیا به خاطر مسئله هسته‌ای است؟ آیا به خاطر مذاکره است؟ یا در واقع، دشمنی اصلی دشمن، با ایران و حکومت اسلامی است؟
این موضوعات باید برای مردم تبیین شود. آنها باید بفهمند که مسئله هسته‌ای فقط بهانه و هدف واقعی، ضربه زدن به اقتدار حکومت اسلامی است. وقتی مردم متوجه این موضوع شوند، می‌توانند در برابر اخبار جعلی و تبلیغات دشمن مقاومت کنند.
خطاب به جوانان و نیرو‌های غیرنظامی
جوانان و نیرو‌های غیرنظامی، چگونه در فضای مجازی فعالیت کنند که در دام رسانه‌ای دشمن نیافتند؟
اگر جوانان می‌خواهند در جنگ اطلاعاتی موثر باشند، باید بنیان‌های فکری خود را قوی کنند. فقط زمانی می‌توانند تشخیص درستی نسبت به صحت یا سقم اخبار داشته باشند که به مقام تشخیص رسیده باشند. این مورد هم تنها از طریق مطالعه دقیق و عمیق امکان‌پذیر است.
چه روشی را برای تقویت بنیان‌های فکری پیشنهاد می‌کنید؟
مطالعه دقیق، با تمرکز و نگاه عمیق راهی موثر برای تقویت بنیان فکری است. در فضای مجازی، مطالعه‌ای مانند خواندن کتاب‌های عمیق فکری صورت نمی گیر؛ بنابراین توصیه می‌کنم جوانان به سمت کتاب‌های عمیق و فکری بروند.
به گفته این کارشناس فضای مجازی، جوانان نباید تمام وقت خود را صرف چک کردن اخبار و رسانه‌ها کنند. ایران قوی، جوان قوی می خواهد و کار اصلی جوان، مطالعه، مهارت‌آموزی و رشد علمی است
کتاب «ندیم شاه نینوا» که در احوالات و مقامات حضرت علی اکبر (علیه السلام) نوشته شده، بسیار الهام‌بخش و مناسب حال و احوالات امروز جوانان است. با مطالعه این کتاب در می یابیم که رفتار امام حسین(ع) با جوانش، حضرت علی اکبر (ع)، می تواند رفتار امروز ما با رهبرمان باشد همچنین مطالعه این کتاب نه تنها جوان ما را حماسی می کند بلکه به او روحیه می دهد و می‌توانند او را از نظام فکری قوی‌ای برخوردار کند.
فضای مجازی؛ فرصت یا تهدیدی در دوران بحران
آیا محدود کردن پلتفرم‌های خارجی در زمان جنگ، به آزادی بیان و حقوق شهروندی آسیب می زند؟
اکنون در شرایطی هستیم که باید تمامی تصمیمات را در قالب جنگ ترکیبی و جنگ شناختی ببینیم. وقتی دشمن اذعان می‌کند که از طریق همین شبکه‌های اجتماعی متوجه اتفاقات مهم می‌شود، نباید فرصت را برایش فراهم کنیم.
نباید گرای جدیدی به دشمن بدهیم که «اینجا ضعیف است، این نقطه را بزن» در زمان جنگ، این کار درستی نیست واین فضا‌ها محل جاسوسی، ردیابی و حتی انجام ترور‌های هوشمندانه است.
فضای مجازی ابزاری قدرتمند است، اما بدون بنیان فکری قوی، نمی‌توان از آن به‌خوبی استفاده کرد و مطالعه، راه رسیدن به تشخیص درست است.
چند وقت پیش یکی از فرزندان شهدای ترور می‌گفت، درحالی که پدرش در حال نماز شب بوده و تلفن همراه او نیز در کنارش قرار داشته است، ناگهان یک پرنده بدون سرنشین (پهپاد) مستقیماً به سمت گوشی هدایت شده و به آن اصابت کرده است. این یعنی فضای مجازی، اطلاعات شخصی و ابزار‌های تکنولوژی، به عنوان یک ابزار جنگی به دست دشمن تبدیل شده‌است.
مراقبت از داده‌ها؛ راهی برای حفظ امنیت و اقتدار
آیا انتشار محتوا از لحظه اصابت موشک به نقاط مختلف کشور، کمکی به دشمن است؟
فرض کنید همسایه شما یک دوربین در پنجره‌اش گذاشته و از آنجا خانه شما را می‌بیند. شما می‌توانید پرده بزنید، حرکت‌هایتان را مخفی کنید، اما اگر به جای اینکه پرده بزنید، خودتان پنجره را باز کنید و بگویید «واضح‌تر ببین» این یعنی راه را برای دشمن باز کردید. دشمن اطلاعات کلی را دارد، اما جزئیات و تفاصیلات را ندارد، مگر اینکه ما خودمان آن را در اختیارش قرار دهیم. بنابراین، در زمان جنگ، باید دقت کرد که چه محتوایی را در چه فضایی منتشر می‌کنیم.
بسیاری از افرادی که قبلأ در مسائل مختلف موضعی نسبت به نظام داشتند، امروز در برابر دشمن یک‌صدا و یک‌دل شده‌اند. این ارتباط عمیق‌تری که امروز بین مردم ایجاد شده، در فضای مجازی مشخص و مشهود است و باید به این مسئله دقت و از این اتحاد و همبستگی درونی حفاظت کنیم.
پیش‌بینی تحولات آینده در جنگ ترکیبی
دولت‌ها و رسانه‌ها تا چه حد توانسته‌اند با این تحولات سازگار شوند؟
الحمدلله، در کشور ما اقدامات خوبی انجام شده است. رسانه ملی، نهاد‌های نظامی، امنیتی و مردمی، همه در یک سیستم آفندی-تدافندی قوی در کنار هم قرار گرفته‌اند. افراد به نقش خود عمل می‌کنند و این ساختار به خوبی در حال حرکت است. اما باید بسیار مراقب باشیم که این یکپارچگی و وحدت داخلی شکسته نشود چراکه این یکی از مهم‌ترین اهداف دشمن است. اگر این وحدت حفظ شود، قطعاً در این جنگ ترکیبی برنده خواهیم شد.
لازم به ذکر است، فضای مجازی برای ما سبب خیر هم شده است. بعد از آنچه در غزه و در مناطق مختلف کشور رخ داد، این فضای مجازی است که به عنوان ابزاری قدرتمند برای آگاهی‌بخشی به مردم جهان عمل کرده است؛ اما همچنان نیازمند یک عملیات رسانه‌ای آفندی قوی هستیم؛ دقیقاً مثل اینکه موشک‌ها با دقت بالا و قدرتمندانه می‌زنند، باید محتوا و پیام‌هایمان را هم به همین شکل رسانه‌ای کنیم و مردم جهان را نسبت به وقایع آگاه کنیم.
البته این فرایند را نمی‌توان با یک فرد عادی انجام داد. این مثل این است که یک فرد بی‌تجربه بخواهد یک موشک را شلیک کند، نه تنها موشک به مقصد نمی‌رسد، بلکه خود فرد هم آسیب می‌بیند. این کار باید توسط افراد متخصص و آموزش‌دیده انجام شود. در کشور ما هم چنین افرادی کم نیستند و لازمه آن این است که این افراذ جذب و تقویت شوند، آموزش‌های بیشتری ببینند و در یک قرارگاه رسانه‌ای واحد فعالیت کنند. این‌گونه است که ما در آینده، در جنگ ترکیبی برنده خواهیم شد.
چند روز گذشته، حسین کرمانپور، رئیس روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت در توئیتی گفت: نتیجه تاسف‌بار این شعار دروغین که «دولت اسرائیل کاری به ملت ایران ندارد و اهداف فقط نظامی است!» بعد از گذشت ۶۵ ساعت از تجاوز رژیم صهیونی، بستری تعداد ۱۴۸۱ مصدوم و شهید است که ۱۲۷۷ نفر در بیمارستان‌های دانشگاهی کشور بستری شدند که بیش از ۹۰ درصد آنان غیر نظامی بودند؛ از این تعداد ۵۲۲ نفر ترخیص شده‌اند و ۲۲۴ زن، مرد و کودک شهید شده‌اند
به گزارش آنا؛ در پی تجاوز رژیم صهیونیستی به تعدادی از شهر‌های ایران که از روز جمعه ۲۳ خرداد شروع شد، شماری از شهروندان بی‌گناه کشورمان به شهادت رسیدند.
به‌دنبال این جنایات، جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به حمله وحشیانه رژیم صهیونیستی، عملیات «وعده صادق ۳» را از شامگاه جمعه با شلیک صد‌ها فروند موشک به سمت سرزمینهای اشغالی آغاز کرد.
انتهای پیام/
